با اینکه هیتلر بهمراه حزب نازی جنگ جهانی دوم رو به متفقین باخت، ولی بازهم هیتلر بعنوان شخصیت پرآوازه تر و تاثیرگذارتری نسبت به چرچیل و استالین شناخته میشه. طرز تفکر و ایدئولوژی های او تاثیر و شکافی عمیق در تاریخ کشورهای دنیا ایجاد کرد. این طرز تفکر شد نمادی از ملی گرایی و نژادگرایی افراطی بین مردم. اما واقعیت اینه که در سمت مخالف هم اختلاف خیلی زیادی وجود نداره.
وقتی ارتش آلمان از غرب به لهستان یورش برد و جنگ جهانی دوم شروع شد، ارتش سرخ شوروی هم از شرق خاک لهستان رو تصرف کرد. هیتلر و استالین باهم پیمان عدم تجاوز امضا کردن. هیتلر می خواست با این کار خیالش از جبهه شرق راحت باشه و با تمام قوا به انگلیس و فرانسه بتازه. استالین هم مجذوب شخصیت هیتلر بود و دوست داشت شوروی تحت رهبری او مثل آلمان به سرعت رشد و توسعه پیدا کنه اما همه می دونستن که این دو طرز تفکر ، کمونیسم و نازیسم ، اختلافات ریشه ای باهم دارند
سال های ابتدایی جنگ جهانی، ماشین جنگی هیتلر به سرعت پیشروی میکرد و بنظر می رسید که انگلیس و فرانسه شانسی در پیروزی ندارند و آلمان نازی فاتح اروپا خواهد شد. هیتلر که در شرایط پیروزی قرار داشت اشتباه بدی مرتکب شد و پیمان عدم تجاوز با شوروی رو زیر پا گذاشت. ارتش نازی ها به شوروی یورش برد و بسرعت در خاک روسیه پیشروی کرد. حتی تا نزدیکی موسکو هم پیش رفت.
اما دیر نشد که زور روس ها به آلمان ها چربید و ارتش سرخ شوروی با مقاوت جانانه و جنگ های فرسایشی، ورق رو برگردوند و تاریخ جنگ جهانی دوم رو به نفع خودش تغییر داد. سربازان آلمانی در چند نبرد سرنوشت ساز شکست بدی از روس ها خوردند و ذره ذره مجبور به عقب نشینی در جبهه شرق شدن.
از طرف دیگه در جبهه غرب هم به خاطر ملحق شدن آمریکا به صف متفقین، ارتش آلمان شکست ها و خسارت های زیادی رو متحمل شد. در نهایت جنگ جهانی دوم با تسلیم آلمان نازی به نفع متفقین تموم شد و حزب نازی برای همیشه سقوط کرد
اما بعد از پایان جنگ مشخص شد که کمونیست ها در شوروی با متحدان غربی خود یعنی انگلیس و آمریکا اختلافات بسیار بیشتری دارن. اختلافاتی که سالیان سال دنیا رو به کام جنگ سرد سوق داد ( اپیزود هفتم پادکست معجون؛ روایتی شنیدنی از جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی )
استالین در جایی گفته بود که جنگ دوم جهانی جنگی بود بین امپریالیست ها. شوروی ناخواسته به این جنگ وارد شد. در واقع اگه هیتلر پیمان عدم تجاوز با شوروی رو زیرپا نمیذاشت، شاید آلمان نازی نسبت به انگلیس و آمریکا متحد بهتری بود برای استالین. حزب نازی و حزب کمونیست هردو یک حزب کارگری بودن. هردو بر اساس ارزش های سوسیالیسم شکل گرفته بودن و هیچ کدوم با ارزش های لیبرالیسم میونه خوبی نداشتن.
اما دو موضوع مهم همیشه بین این دو ایدئولوژی اختلاف ایجاد میکرد :
اول اینکه حزب نازی هویت ناسیونالیستی داشت و برای نژاد آریایی ارزش ذاتی قائل بود درحالیکه نژادگرایی و ملی گرایی در اندیشه مارکسیسم به شدت نفی میشد. کمونیست ها از همون ابتدا همیشه سعی داشتن تفکرات شون رو از مرزهای جغرافیایی و مرزهای نژادی عبور بدن. مارکس در آلمان به دنیا اومده بود اما تفکرات او انقلاب های نافرجامی رو در آلمان، فرانسه و اتریش به پا کرده بود. در آخر هم روسیه جایی بود که حکومت کمونیستی استقرار پیدا کرد و به سرعت شروع کرد به نشر این طرز تفکر. طوری که کشورهای اروپای شرقی و حتی آسیا و آمریکای لاتین هم با انقلاب های سوسیالیستی تبدیل به حکومتی شبیه به حکومت کمونیستی شوروی شدن. ( اپیزود ششم پادکست معجون؛ روایتی از تاثیر تفکرات مارکس در انقلاب های سوسیالیستی )
اما نازی ها، جنگ ، استعمار و امپریالیسم رو راه حل تسلط به دنیا میدونستن نه انقلاب و اشاعه ایدئولوژی. از نظر اونها اقلیتی از نژاد برتر باید به اکثریتی از نژادهای پست تسلط پیدا میکرد
دومین موضوع اختلاف برانگیز بین نازی ها و کمونیست ها، رابطه با یهودیان بود. هیتلر از جوانی کینه خاصی نسبت به یهودیان داشت و آن ها را مهم ترین تهدید برای بشریت میدانست. کارل مارکس در یک خانواده اصالتا یهودی به دنیا آمده بود و شاید اصلا هیتلر به این دلیل که اندیشه مارکسیسم را توطئه یهود میدانست، از مارکسیست ها متنفر بود. آدولف هیتلر، یهود و مارکسیست رو دو مارسمی توصیف میکرد که اولی قلب انسان ها رو نیش میزنه و دومی مغزشون رو ( اپیزود چهارم پادکست معجون ؛ روایتی شنیدنی از کشتار یهودیان توسط نازی ها )
رابطه کمونیست ها با یهودیان در طول تاریخ رابطه خوبی بوده و حتی بسیاری از قسمت های خاک اتریش ، لهستان و آلمان به دست فرماندهان یهودی که در ارتش سرخ بودند، فتح شد.
غرور بی جا و بی از حد هیتلر بخاطر پیروزی های اولیه در جنگ باعث نتونه تنفرش رو نسبت به کمونیست ها نادیده بگیره و یه جنگ احمقانه رو با شوروی آغاز کرد با اینکه آلمان نازی حداقل در ظاهر نسبت به متفقین شباهت بیشتری به کمونیست ها داشت.
بسیار سخته که بخواهیم بفهمیم که در صورت اتحاد آلمان و شوروی و پیروزی اونها در جنگ، دنیا به چه شکلی در میومد؟! احتمالا همچین اتفاقی به معنای پایان دموکراسی برای همیشه بود
با آرزوی بهترین ها
مسعود فهیمی
