همه ما بخش بزرگی از روزهای عمرمان را مشغول به کار هستیم. در دنیای امروز به خاطر شرایط اقتصاد جهانی و تامین امنیت مالی خانواده‌ها، اهمیت داشتن یک شغل برای همه افراد اعم از زن و مرد دو چندان شده است. هر فرد بیش از یک چهارم وقتش را برای شغلش سپری می‌کند. انتخاب یک شغل مناسب تاثیر مستقیمی بر روحیات، عواطف و احساس رضایت ما از خودمان و زندگی دارد.
اگر افراد شغل مناسب با روحیات و شخصیت خود انتخاب کنند، علاوه بر اینکه انجام وظایف شغل برای آن‌ها آسان‌تر می‌شود، امکان شکوفایی استعدادهایشان هم فراهم می‌شود. تست‌های خود شناسی، رفتار شناسی و شخصیت شناسی به شما کمک می‌کنند که شغلی مناسب با شخصیت و استعدادهای بارزتان انتخاب کنید تا به حداکثر رضایت شغلی برسید. دو نمونه از انواع تست شغل مناسب تست BMTI و تست DISC هستند، این تست‌ها به شما کمک می‌کنند تا اطلاعات بیشتری در مورد شخصیت خود به دست آورید و با توجه به تیپ شخصیتی، ویژگی‌های رفتاری و الگوهای ذهنی خود شغل مناسبی را انتخاب کنید.
تست MBTIیکی از رایج‌ترین تست‌های خودشناسی است که توسط یک مادر و دختر آمریکایی به نام کاترین کوک بریگز و ایزابل بریگز مایرز در سال 1943 طراحی شد و پس از ویرایش‌های مختلف به شکل امروزی درآمد. شما به کمک تست DISC می‌توانید اطلاعات بیشتری درباره ویژگی‌های شخصیتی و رفتاری خود به دست آورید.
در واقع، این تست مانند تست‌های روانشناسی نیست که در انتها شما را از یک ناهنجاری آگاه کند یا تیپ شخصیتی شما را با الگوها و معیارهای دیگر بسنجد. هدف این تست فقط خودشناسی و کشف ویژگی‌های رفتاری و شخصیتی درونی است که می‌تواند در عملکرد و رفتارهای بیرونی ما مانند شغل مناسب، ارتباطات شغلی و حتی ارتباطات عاطفی و... تاثیر بگذارد.
تستMBTI دارای چهار الگوی اصلی است که بر اساس این الگوها، تعداد ۱۶ تیپ شخصیتی مختلف معرفی می‌شوند. شناسائی نوع تیپ شخصیتی بر اساس تستmbti به شما کمک می‌کند تا برای انتخاب شغل مناسب، شناخت دقیق‌تری از ابعاد شخصیتی خود داشته باشید.
معیارهای اصلی تستMBTI به شرح زیر هستند:
برون‌گرایی و درون‌گرایی اصطلاحاتی آشنا هستند که احتمالا تا به حال بارها شنیده‌اید. بر اساس این تست شخصیت‌های درون‌گرا افرادی هستند که از بینش و تفکر عمیق لذت می‌برند و به تعاملات اجتماعی با دیگر افراد علاقه زیادی نشان نمی‌دهند، افرادی که بر اساس معیاری تست MBTIدرون گرا هستند دقت و خلاقیت خوبی دارند و افراد پرتلاشی هستند؛ در مقابل از سر و صدا و شلوغی و تعاملات اجتماعی متعدد فراری‌اند. مشاغل تحقیقاتی، حقوقی و فناورانه برای افراد درون‌گرا مناسب هستند.
در مقابل افراد برون‌گرا به دلیل داشتن روابط اجتماعی قوی و روحیه کار تیمی، می‌توانند مدیر فروش، مشاور یا مدرس‌های خوبی باشند. به طورکلی برون گراها برای انتخاب شغل مناسب محدودیت کمتری نسبت به افراد درون‌گرا دارند.
به عقیده بسیاری از صاحب نظران این معیار تست MBTI نسبت به سه معیار دیگر آن، نقش کلیدی‌تری در تمییز دادن تیپ‌های شخصیتی افراد دارد. بر اساس این معیار افراد از نظر روش کسب و تحلیل داده‌ها به دو دسته حسی و شهودی تقسیم می‌شوند. افراد حسی برای کسب اطلاعات از حواس فیزیکی یا همان پنج‌گانه خود بیشتر استفاده می‌کنند و به جزییات توجه ویژه دارند و برای تحلیل داده‌ها از اعداد و ارقام و داده‌های علمی استفاده می‌کنند.
این افراد روی واقعیت‌های موجود و زمان حال تمرکز بیشتری دارند؛ در مقابل افراد شهودی به جز حواس پنج‌گانه به الهامات و شهود هم معتقد هستند و آن‌ها را مبنای عمل خود قرار می‌دهند. افراد شهودی کلیات را به جزئیات ترجیح می‌دهند و به آنچه که در آینده محتمل است توجه ویژه دارند. به طور خلاصه اگر چه همه افراد هم از حواس پنج‌گانه و هم از الهام و شهود استفاده می‌کنند، اما افراد شهودی الهامات را ترجیح می‌دهند. ولی افراد حسی از واقعیات و اطلاعات کسب شده توسط حواس پنج‌گانه بیشتر استفاده می‌کنند.
افراد حسی به دلیل توجه به جزئیات و داشتن دقت نظر می‌توانند در مشاغل فنی مهندسی و حرفه‌های صنعتی و... موفق باشند و در مقابل افراد شهودی با داشتن باورهای متفاوت و کاریزمای خاص می‌توانند رهبران و کارآفرینان موفقی باشند و با داشتن این آینده نگری و ریسک‌پذیری برای کسب درآمد از بیزینس‌های اقتصادی، تیپ شخصیتی مناسب‌تری دارند.
منطقی یا احساسی بودن نتیجه دریافت اطلاعات از مجرای حسی یا شهودی است. افراد منطقی چون داده هایشان را از اطلاعات حسی کسب و تحلیل می‌کنند، در تصمیمات خود بر اساس عقل، آمار و ارقام تصمیم‌گیری می‌کنند و در تصمیم‌گیری هایشان قاطع، مصمم و گاهی بی‌رحم هستند. این افراد برای مشاغلی مانند قضاوت، سمت‌های دیپلماتیک و سایر مشاغلی که به تصمیم‌گیری‌های منطق محور و خارج از حریم احساسات نیازمند هستند، شخصیت سازگارتری دارند. در مقابل افراد احساسی به خاطر غلبه احساسات در تصمیم‌گیری‌هایشان با شغل‌های ارتباط محور و اجتماعی مانند مددکاری، روانشناسی و... سازگاری بیشتری دارند.
قضاوتی یا ادراکی بودن در تستmbti به نوع نگرش افراد نسبت به زندگی و تعاملات با جهان هستی و زندگی برمی‌گردد. افراد ادراکی افرادی هستند که به خوبی با اتفاق‌های ناگهانی کنار می‌آیند و انعطاف‌پذیری خوبی در مقابل حوادث و اتفاقات زندگی دارند. این افراد در کارهایشان به زمان اهمیت نمی‌دهند و بیشتر کارهایشان را در فرصت‌های پایانی انجام می‌دهند. در مقابل افراد قضاوت‌گر در این تست، افرادی هستند که در زندگیشان برای نظم و برنامه‌ریزی اهمیت ویژه‌ای قائل هستند و در انجام کارهایشان قانون‌مند عمل می‌کنند و زمان را محدود می‌دانند. افراد ادراکی به دلیل ریسک‌پذیری بالا و شخصیتی رها می‌توانند سخنرانان و رهبران اقتصادی خوبی باشند؛ در مقابل افراد قضاوتی با مشاغل قانون‌مند ارتباط بهتری برقرار می‌کنند. آن‌ها مذاکره کنندگان و داوران خوبی هستند و به خوبی از پس مشاغل نظام‌مند و دارای زمان‌بندی بر می‌آیند.
ذکر این نکته حائز اهمیت است که همه افراد از جمله هر چهار معیار تستmbti به صورت نسبی در دسته‌های جداگانه قرار می‌گیرند. به طور مثال یک شخصیت احساسی هم در تصمیم‌گیری‌هایش از عقل و منطق استفاده می‌کند و افراد منطقی هم بی‌احساس و خشن نیستند، اما در مقایسه نسبی از منطق بیشتر از احساسات تبعیت می‌کنند.
به طور کلی بر اساس تحلیل‌های تست MBTI، افراد در 16 تیپ شخصیتی در قالب 4 دسته اصلی قرار می‌گیرند که هر کدام از این 4 دسته اصلی با مشاغل خاصی سازگاری بیشتری دارند. در اینجا به معرفی خلاصه‌ای از عناوین شغلی مناسب برای هر کدام از تیپ‌های شخصیتی می‌پردازیم.
این گروه شامل تیپ‌های شخصیتی معمار، منطق دان، مجادله گر و فرمانده است.
معمار شخصیتی درون گرا، شهودی، متفکر و قضاوتی دارد. مشاغل مناسب معمار جراح، داروساز، استاد دانشگاه و آموزگار، پژوهشگر، مهندس و... هستند.
منطق دان‌ها شخصیتی درون‌گرا، شهودی، حسی و ادراکی دارند. مشاغل مناسب منطق دان مهندس، ریاضی دان، فیزیک دان، استاد دانشگاه، وکیل، روانشناس و... هستند.
فرمانده‌ها برون‌گرا، شهودی، منطقی و قضاوت‌کننده هستند. مشاغل مناسب فرمانده مدیر پروژه، مدیر آموزشی، مشاور، مدیر تجاری، روانشناس، دندان پزشک و... هستند.
این افراد شخصیتی برون‌گرا، شهودی، منطقی و ادراکی دارند. مشاغل مناسب مجادله گرها سیاست مدار، تحلیلگر مالی، کارگردان، تهیه کننده، مخترع و... هستند.
این گروه خود شامل 4 تیپ شخصیتی حامی، میانجی، قهرمان و پیکارگر است.
حامی‌ها شخصیتی درون گرا، شهودی، احساسی و قضاوت‌کننده دارند. مشاغل مناسب حامی‌ها شاعر، نویسنده، گرافیست، مترجم، روانشناس، مشاور و... هستند.
شخصیت میانجی، شخصیتی درون‌گرا، شهودی، احساسی و ادراکی است. مشاغل مناسب میانجی‌ها مدرس دینی، مشاور نیروی انسانی، روانشناس و... هستند.
این افراد شخصیتی برون گرا، شهودی، احساسی و ادراکی دارند. مشاغل مناسب پیکارگرها معلم دبستان، مددگر اجتماعی، بازاریاب، مدیر تبلیغات و... هستند.
افرادی با تیپ شخصیتی قهرمان برون‌گرا، شهودی، احساسی و قضاوت‌کننده هستند. مشاغل مناسب قهرمان‌ها مشاور شخصی، مشاور شغلی، مسئول هماهنگی، متخصص تغذیه، جامعه شناس، مدیر روابط عمومی و... هستند.
این گروه هم شامل 4 تیپ شخصیتی تدارکات‌چی، مدافع، مجری و سفیر است.
این افراد افرادی درون‌گرا، حسی، متفکر و قضاوت‌کننده هستند. مشاغل مناسب تدارکات‌چی خلبان، حسابدار، قاضی دادگاه، کتابدار، متخصص برق، بازرس بانک و... هستند.
افراد مدافع، افرادی درون‌گرا، حسی، شهودی و قضاوت‌کننده هستند. مشاغل مناسب مدافع پزشک، مورخ، مدیر مدرسه، منشی، مسئول بایگانی، برق‌کار، طراح داخلی، جواهر ساز هستند.
مجری‌ها افرادی برون‌گرا، احساسی، متفکر و قضاوت‌کننده هستند. مشاغل مناسب افراد مجری آشپز، پلیس، مدیر ارشد، قاضی، تحلیلگر نرم افزار، حسابدار، رئیس بانک و... هستند.
این افراد برون‌گرا، حسی، احساسی و قضاوت‌کننده هستند. مشاغل مناسب سفیرها پرستار کودک، آرایشگر، بازاریاب، منشی، فیزیوتراپ، روحانی، نماینده بیمه و... هستند.
این گروه هم شامل 4 تیپ شخصیتی چیره دست، ماجراجو، کارآفرین و سرگرم‌کننده است.
افراد چیره دست درون‌گرا، حسی، متفکر و ادراکی هستند. مشاغل مناسب چیره دست‌ها عکاس، پزشک اورژانس، اقتصاددان، نجار، خلبان، بازرس جنایی، زمین شناس، آتش نشان و... هستند.
این افراد درون‌گرا و احساساتی هستند. مشاغل مناسب افراد ماجراجو فیلم بردار، مغازه‌دار، بازرس بیمه، خیاط، جراح، تحلیگر سیستم و... هستند.
این افراد شخصیتی برون‌گرا، حسی، متفکر و ادراکی دارند. مشاغل مناسب این افراد بازیگر، کشاورز، دلال ملک، مشاور بیمه، کاراگاه، مربی ورزش و... هستند.
افراد سرگرم‌کننده برون‌گرا، حسی، احساساتی و ادراکی هستند. مشاغل مناسب افراد سرگرم‌کننده طراح داخلی، عکاس، خرده فروش، مربی بدنسازی، معلم هنری و... هستند.
تست DISCاز معروف‌ترین تست‌های روانشناسی و جزء انواع کاربردی تست شغل مناسب است که توسط روانشناسی به نام ویلیام مولتون مارستون در سال 1920 طراحی شد که البته در اوایل این گونه نبود و پس از ویرایش‌های مختلف، به شکل امروزی درآمد. به کمک تست DISC می‌توان رفتارهای انسانی را مورد ارزیابی قرار داد. بر اساس تست دیسک 4 دسته رفتار در انسان‌ها وجود دارد که آن 4 دسته تسلط (Dominance)، تاثیرگذاری Influence))، ثبات (Steadiness) و وظیفه‌شناسی یا تطابق ( Compliance) هستند. این 4 دسته رفتار، نشان‌دهنده رفتار و احساسات افراد در محیط‌های مختلف هستند که در ادامه مطلب به تشریح بیشتر این 4 دسته رفتار تست DISC می‌پردازیم.
این افراد مصمم، بااراده و سلطه‌گر هستند و از اعتماد به نفس خوبی برخوردارند که باعث می‌شود از پس چالش‌های زندگی به خوبی بر بیایند. هم‌چنین این دسته از افراد از بحث و گفت و گو با دیگران لذت می‌برند و در مقابل از تاثیرپذیری از افراد و سوء استفاده کردن افراد از آن‌ها بسیار می‌ترسند. افراد دسته Dعاشق همیشه برنده بودن هستند و به رقابت با دیگران بسیار علاقه‌مندند. هم‌چنین این افراد، افرادی مستقل و مسئولیت‌پذیر هستند و به تنهایی در کارها تصمیم‌گیری می‌کنند. در مقابل از پیگیری و موقعیت‌های دشوار، تکرار مکررات و شنونده بودن بیزارند. این افراد مدیران، کارآفرینان، وکیل‌ها و کارگردان‌های موفقی هستند.
افراد این دسته افرادی با روابط اجتماعی قوی، شاد و با انگیزه هستند. این افراد از شهود و ایده‌پردازی خوبی برخوردارند و به خاطر داشتن قدرت روابط عمومی بالا و نداشتن استرس به آن‌ها تیپ متقاعدکننده هم گفته می‌شود. این افراد به دلیل شخصیت شاد، سرزنده و تعامل‌گری که دارند با مشاغلی مانند کارگردانی، تبلیغ‌نویسی و مدیر بنگاه‌های معاملاتی و آژانس‌های مسافرتی سازگاری بیشتری دارند.
افراد دسته s در تست disc افرادی صبور، با احساس و حامی هستند. این افراد به ندرت خشمگین می‌شوند و در ارتباط با دیگران معمولا با احترام و آرام هستند. افراد دستهs برای احساسات و نیازهای دیگران اهمیت قائلند. افراد این دسته از فضاهای رقابتی و هیجانی گریزان هستند. مشاغلی مانند پرستاری، منبت‌کاری، مشاوره، درمانگری از جمله مشاغل مناسب برای افراد این دسته هستند.
افراد دسته c در تست disc افرادی محافظه‌کار، منطقی، عمل‌گرا و وظیفه شناس هستند. این افراد در مقابله با مشکلات عملکردی واقع‌گرایانه دارند و افراد کم حرفی هستند. افراد دسته cبه سختی به دیگران اعتماد می‌کنند و در فضای کاری رفتاری جدی و قانون‌مند دارند. افراد این دسته با شغل‌هایی مانند مهندسی، تحلیلگر سیستمی، آمارگیر، برنامه نویسی و... سازگاری بیشتری دارند.
تست‌های مختلفی تحت عنوان تست شغل مناسب طراحی و عرضه شده‌اند که هر کدام از آن‌ها ما را با ابعاد جدیدی از شخصیت، ویژگی‌های درونی و استعدادهایمان آشنا می‌کنند. استفاده از تست‌هایی مانند «تست MBTI » و تستDisc که در این مقاله به تشریح آن‌ها پرداختیم می‌توانند به خودشناسی و درک عمیق‌تر افراد نسبت به شخصیتشان کمک کند و برای نوجوانان و جوانان که در آستانه انتخاب رشته تحصیلی و شغل آینده خود هستند راه‌گشا باشد. تحلیل دقیق داده‌های حاصل از انواع تست‌های مرتبط با موضوع شناخت خود، استعدادیابی و رفتارشناسی می‌تواند با کمک به انتخاب شغل مناسب به تامین امنیت مالی و رضایت شغلی در آینده کمک کند.
