تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیاتی یا همان اظهارنامه عملکرد همواره یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های مدیران واحد مالی یک شرکت و حسابداران است. اهمیت این موضوع از این جهت اهمیت دوچندان پیدا می‌کند که هر ساله ممکن است برخی رویه‌ها و قوانین مربوط به ارسال اظهارنامه مالیاتی تغییر کند.
بحث دیگر در مورد الزاماتی است که نهادهای نظارتی مانند سازمان امور مالیاتی در خصوص ارسال اظهارنامه در زمان مقرر دارند. عدم توجه به این الزامات باعث ایجاد مشکلاتی از قبیل جرائم سنگین مالیاتی، محروم شدن از برخی معافیت‌ها و مواردی از این قبیل می‌شود که ممکن است حتی حیات یک کسب‌وکار را با خطر نابودی روبرو کند.
ما در این مقاله قصد داریم تا نکات مهم اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی را برای شما به تفصیل بیان کنیم. اینکه اظهارنامه مالیاتی چیست و ارسال آن شامل چه کسانی می‌شود، موعد مقرر تسلیم اظهارنامه مالیاتی چه زمانی است و به مهم‌ترین نکات در ارسال اظهارنامه عملکرد می‌پردازیم پس با آقای مالیات همراه باشید.
ماده یک آیین‌نامه ماده 95 قانون مالیات‌های مستقیم به شماره 230761 مورخ 12/04/94 که به آیین‌نامه تحریر دفاتر مشهور است؛ اظهارنامه مالیاتی را تعریف کرده است.
براساس این ماده: « اظهارنامه مالیاتی فرمی است به منظور اظهار درآمدها، هزینه‌ها، دارایی‌ها، بدهی‌ها، سرمایه، معافیت‌ها، درآمد مشمول مالیات، مالیات، بخشودگی مالیاتی و همچنین اطلاعات هویتی و مکانی حسب مورد که برای صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی موضوع قانون مالیات‌های مستقیم، بر حسب نوع و حجم فعالیت اشخاص مذکور مطابق نمونه‌هایی که توسط سازمان، تهیه و اعلام می‌شود.»
به طور خلاصه این تعریف شامل دو بخش مختلف می‌شود که یکی اطلاعات هویتی و مکانی مودیان و دیگری صورت‌های مالی آن‌ها است که شامل ترازنامه و صورت سود و زیان و سایر موارد است.
در واقع اظهارنامه مالیاتی فرایند یک ساله واحد مالی یک شرکت است که در نهایت به اظهارنامه ختم می‌شود. یعنی وظایف یک حسابدار در تنظیم و تحویل اظهارنامه مالیاتی این است که آن‌ها باید ثبت‌ها و سندهای شرکت خود را بزنند و به ترازنامه و صورت سود و زیان برسند. نهایتا در اظهارنامه باید اعدادی پر کنند که همان خروجی یک ساله واحد مالی است.
یکی از سوالات پرتکرار افراد این است که چه کسانی باید اظهارنامه مالیاتی پر کنند؟ در پاسخ باید گفت تمام اشخاص حقیقی و حقوقی مطابق با ماده یک قانون مالیات‌های مستقیم که در این کشور در حال کسب درآمد هستند؛ مکلف هستند درآمدهای خود را در اظهارنامه اعلام و مالیات‌ها را براساس خوداظهاری پرداخت کنند.
برای نمونه فرض کنید فردی مغازه فروش موبایل دارد. این فرد ملکف است که مثلا برای سال 1399 به سازمان امور مالیاتی یک اظهارنامه ارائه دهد و در آن اعلام کند در سال 99 مثلا یک میلیارد تومان فروش داشته، 400 میلیون هزینه و در نهایت 200 میلیون تومان سود کرده است.
مالیات وی براساس نرخ ماده 131 قانون مالیات‌های مستقیم به شکل پلکانی محاسبه می‌شود. بنابراین یک شخص حقیقی موظف است برای یک سال مالی خود اظهارنامه مالیاتی ارسال کند.
براساس ماده 4 آیین‌نامه ماده یک قانون مالیات‌های مستقیم مودیان موضوع این آیین‌نامه مکلف هستند که اظهارنامه خود را برای هر سال مالیاتی به شکل انفرادی یا مشارکت در موعد مقرر قانونی و به شکل الکترونیکی از طریق درگا‌ه‌های الکترونیکی سازمان تسلیم کنند.
البته در این‌جا یک تبصره نیز وجود دارد و آن این است که تسلیم اظهارنامه در اجرای ماده 178 قانون مورد پذیرش است. یعنی چنانچه به هر دلیلی نتوانیم اظهارنامه خود را به شکل الکترونیکی ارسال کنیم، می‌توان اظهارنامه را پرینت گرفته و به شکل فیزیکی تکمیل کرده و سپس به اداره پست تحویل دهیم که تاریخ تحویل به ادره پست به منزله تاریخ ارسال اظهارنامه به سازمان امور مالیاتی است.
2 نکته مهم اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی
نکته اول: مطابق تبصره 2 ماده 210 قانون مالیات‌های مستقیم هر آنچه مودیان در اظهارنامه خود ابراز کنند؛ قطعی تلقی می‌شود. متاسفانه گاهی اوقات مشاهده می‌کنیم که مودیان برای ارسال اظهارنامه به کافی‌نت‌ها مراجعه می‌کنند و اشتباهاتی رخ می‌دهد یا آنکه خودشان اشتباه یک صفر را مثلا به میزان فروش اضافه می‌کنند. بنابراین باید بسیار با دقت نسبت به تکمیل و ارسال اظهارنامه اقدام کنند.
نکته دوم: اشخاص حقیقی مطابق ماده 137 قانون مالیات‌های مستقیم می‌توانند هزینه‌های درمانی خود، همسر، فرزندان و افراد تحت تکفل خود را در اظهارنامه خود درج کنند. این مبالغ از میزان سود آن‌ها کم می‌شود. پیشنهاد ما برای این کار این است که اشخاص حقیقی اسناد و مدارک هزینه‌های درمانی را از واحد حسابداری مراکز درمانی دریافت و در اظهارنامه ذکر کنند.
اظهارنامه مهم‌ترین سند مالیاتی کسب و کار شما است، خیلی به آن اهمیت بدهید، خیلی ریزبینانه و هوشمندانه اظهارنامه مالیاتی رد کنید.
اظهارنامه مهم‌ترین سند مالیاتی کسب و کار شما است، خیلی به آن اهمیت بدهید، خیلی ریزبینانه و هوشمندانه اظهارنامه مالیاتی رد کنید. ما در این مقاله از آقای مالیات تلاش کردیم به مهم‌ترین سوالات و نکات مهم در زمینه اظهارنامه پاسخ دهیم. اما از آن‌جا که هر کسب‌وکاری مباحث مختص به خود را دارد؛ توصیه ما این است که قطعا از نظر مشاوران خبره مالیاتی استفاده کنند.
در کنار این موضوع با توجه به الکترونیکی شدن فرایندهای مالی و حسابداری و همچنین اهمیت دقت در انجام محاسبات مربوط به آن؛ راهکارهای نرم‌افزاری در پیش‌برد اهداف مالی یک شرکت نقش برجسته‌ای پیدا کرده که این موضوع در تنظیم و ارسال اظهارنامه عملکرد نیز کاملا صدق می‌کند.
اگر هنوز در مورد اظهارنامه مالیاتی و انواع اظهارنامه مالیاتی سوال دارید در قسمت کامنت ها و یا برنامه از من بپرس آقای مالیات سوالات خود را از متخصصین مؤسسه‌ی آقای مالیات بپرسید.
