به گزارش خبرنگار پایگاه خبری لوازم خانگی ایران «ال کا ایران»، یکی از مؤثرترین اختراعات بشر در زندگی انسان های معاصر یخچال است. نگهداری طولانی مدت مواد غذایی از دیرباز آرزوی بشر بوده و به منظور انجام این کار از روش های مختلفی نظیر دفن کردن، خشک کردن، نمک سود کردن و غیره استفاده کرده است. تا زمانیکه نخستین یخچال برقی توسط جان کوری ابداع شد. امروزه این محصول در انواع و اشکال مختلف صنعتی، فریزر، سردخانه و دستگاه های برودتی وجود دارد. در این مقاله قصد داریم شمارا با تاریخچه ساخت یخچال آشنا کنیم چرا که این اختراع، تحول بزرگی در زندگی مردم جهان ایجاد کرد.
صنعت لوازم خانگی دنیای بزرگی دارد که اگر به گذشته آن برگردید اتفاقات جذابی در آن پیدا خواهید کرد. اطلاع از( تاریخچه دوربین مخفی کوچک )در نوع خود جالب توجه است اما اگر به عنوان یک مخاطب ایرانی نیز در حال خواندن این مطلب هستید، پیشنهاد می کنیم سری هم به (تاریخچه دزدگیر منزل ) بزنید.
روش های نگهداری مواد غذایی در گذشته
پیش از آنکه از تاریخچه ساخت یخچال برایتان بنویسیم جالب است بدانید که قبل از اختراع خنک کننده های مکانیکی مردم برای خنک نگه داشتن و جلوگیری از فاسد شدن مواد غذایی از برف و یخ استفاده می کردند.
?
این برف و یخ یا در محل سکونت آن ها وجود داشت و یا برای تهیه ی آن به قله ی کوه ها می رفتند. پس از تهیه ی برف و یخ سوراخ هایی تحت عنوان سرداب در زمین حفر کرده و در قسمت زیرین این سوراخ ها چوب، کاه یا پوشال می ریختند سپس با برف و یخ آن ها را پر می کردند.
برخی از مردم نیز از چاه ها، چشمه ها و غارهای زیر زمینی به منظور نگهداری از مواد غذایی استفاده می کردند. به عنوان مثال به منظور جلوگیری از فاسد شدن پنیر آن را در ظروف سفالی و محفظه هایی سربسته قرار داده و داخل چشمه زیر سایه می گذاشتند. استفاده از این روش باعث کاهش سرعت فاسد شدن مواد غذایی میشد. به منظور نگهداری آب یخ در تابستان نیز از آب انبار و یخدان استفاده می کردند.
یخچال چیست؟
دستگاهی متشکل از یک سرد کننده، یک عایق حرارتی و سازوکاری به منظور انتقال گرما از فضای داخلی به محفظه ی بیرونی است. یخچال در یک فضای بسته گرمای مواد غذایی را گرفته و دمای آن ها را کاهش می دهد. این کار توسط تبخیر مایع انجام شده و درنهایت گرما توسط یخچال جذب می شود. سرد کننده ی مورد استفاده در یخچال در دمایی بسیار پایین بخار شده و دمای فضای داخلی را به دمای انجماد می رساند.
?
کار یخچال براساس یک اصل فیزیکی است. مایعی که به روش تراکم سریع تبخیر می شود، بخار به راحتی منبسط شده و نیازمند انرژی جنبشی است. این نیاز به انرژی جنبشی، از فضای اطراف تأمین می شود. در نتیجه مواد غذایی موجود در این فضا گرمای خود را از دست داده و سرد خواهند شد. اساس کار یخچال های امروزی سرمایشی است که با استفاده از انبساط سریع گازها ایجاد می شود.
کاربرد یخچال
به منظور خنک نگه داشتن مواد فاسد شدنی از جمله مواد غذایی، داروها و … از یخچال استفاده می شود.
تاریخچه یخچال در ایران
تا اینجای مطلب هرچه خواندید از تاریخچه ساخت یخچال بود اما باید بدانید که این محصول دوست داشتنی چطور به ایران وارد شد. 1700 سال پیش از میلاد پادشاهی ایرانی دستور ساخت نخستین یخچال عمومی را داد. این یخچال یک بنای معماری متشکل از یک استخر، دیواری بلند به نام حصار در ضلع جنوبی و مخزنی گنبدی شکل به نام خزانه بود.
?
حصار به گونه ای ساخته میشد که در فصول سرد سال یعنی موعد یخسازی تمام روز بر روی استخر سایه می افکند و از گرم شدن آب یخزده ی استخر جلوگیری می کرد. سپس یخ تشکیل شده در استخر یخچال را شکسته و در انبار ذخیره می کردند. این یخ های ذخیره شده در فصول گرم سال مورد استفاده قرار می گرفتند. این یخ ها تا فصل سرمای بعدی دوام می آوردند. یخچال سازی در ایران بر دو اصل عایق بندی هوشمندانه و سازگاری با طبیعت استوار بود.
تاریخچه یخچال
ابن سینا دانشمند ایرانی در قرن یازدهم میلادی موفق به اختراع مبرد شد. از مبرد به منظور چگالش پیوند بخارهای آروماتیک استفاده می شود. ابن سینا مبرد را برای تقطیر بخار مورد استفاده قرار داد. پس از آن در سال 1748 اولین یخچال مصنوعی توسط ویلیام کولین در دانشگاه گلاسگو معرفی شد.
?
این اختراع هیچ گاه به استفاده ی عملی نرسید. روند تکاملی یخچال ها عبارت است از: یخچال های طبیعی، یخچال های دست ساز زیرزمینی، یخچال های نفتی، یخچال های گازی و درنهایت یخچال های الکتریکی امروزی.
طرح اولیه
اولیور اوانز در سال 1805 میلادی نخستین یخچال را اختراع کرد بنابراین مخترع یخچال الیور اوانز است. در سال 1834 جاکوب پرکینز نخستین یخچال مورد استفاده را با استفاده از چرخه تراکم گاز اتر را اختراع کرد.
?
یخچال های امروزی در واقع نمونه های پیشرفته و تکامل یافته ی اختراع دکتر جان کوری هستند. در سال 1841 میلادی نخستین یخساز مکانیکی توسط دکتر جان کوری ابداع و تولید شد.
?
نخستین بستنی ساز در آمریکا در سال های 1850 تا 1851 به عنوان اختراع ثبت شد. دستگاه های سرد کننده مبتنی بر بخار متراکم توسط یک مخترع استرالیایی در سال 1857 وارد بازار شدند. سپس مخترعی فرانسوی در سال 1859 با استفاده از گاز آمونیاک دارای خاصیت انبساط سریع یخچالی پیچیده تر ابداع و روانه ی بازار کرد.
در سال 1876 کارل ونلیندن مهندس آلمانی توانست فرآیند مایع کردن گاز یخچال که بخش اصلی فناوری به کار رفته در یخچال ها می باشد را به نام خود ثبت کند. ( تاریخچه دوربین چرخشی )سپس در سال 1892 میلادی یک دانشجوی سوئدی توانست یخچال های جذبی را اختراع کند. اختراع او یک موفقیت جهانی بود که توسط شرکت الکترولوس به تولید انبوه رسیده و به بازار عرضه شد.
?
یخچال های مورد استفاده در سال های 1800 تا 1929 میلادی از گازهای خطرناک و سمی متیل کلرید، آمونیاک و دی اکسید گوگرد به عنوان مایع خنک کننده استفاده می کردند. در سال 1920 نشست متیل کلرید چند حادثه ی مهلک به بار آورد به همین دلیل سه شرکت آمریکایی شروع به تحقیقاتی مشترک برای یافتن روشی کم خطرتر به منظور سرد کردن مواد غذایی کردند.
تحقیقات و تلاش های آن ها منجر به تولید گاز فرئون دار شد. در مدت کوتاهی این یخچال ها تبدیل به یکی از اعضای اصلی آشپزخانه ها شدند اما چندین سال بعد دریافتند که کلروفلوروکربن ها لایه ی اوزون را دچار مشکل می کنند.
نخستین تولید کننده
یکی از نکات مهمی که باید در خصوص تاریخچه ساخت یخچال بدانید این است که نخستین تولید این محصول چه زمانی و توسط چه شخصی انجام شد. مخترعی فرانسوی بین سال های 1905 تا 1908 میلادی یخچال های خانگی را با فرآیندی تحت عنوان سولفور دی اکسی اختراع کرده و موفق به ثبت آن شد. این یخچال توسط کمپانی جنرال الکتریک ایتالیا ایندیانا تولید و عرضه شد. در سال 1911 نخستین یخچال تولیدی این کمپانی در آمرکیا فروخته شد. این یخچال با قیمت 1000 دلار در 118 سال پیش جزو کالاهای فوق العاده لوکس بود زیرا در آن زمان آخرین مدل خودرو آمریکایی 500 دلار قیمت داشت.
?
نخستین کارخانه یخچال سازی جهان جنرال الکتریک بود اما این کمپانی در سال 1915 موفق به تولید فقط یک دستگاه یخچال شد. در سال 1916 کارخانه های کلویناتور و سرول دو دستگاه یخچال تولید و عرضه کردند و سپس در سال 1920 تعداد یخچال ها در آمریکا به 200 عدد رسید.
ورود یخچال به ایران
45 سال پس از تولید نخستین یخچال در جهان یعنی سال 1960 میلادی مصادف با 1339 شمسی نخستین یخچال توسط وزارت صنایع ایران وارد کشورمان شد. راه اندازی نخستین خط تولید یخچال درایران در سال 1343 انجام شد یعنی 4 سال پس از ورود نخستین یخچال به کشورمان.
نخستین کارخانه ایران
شرکت مالکت با نامی ترکیبی از دو کمپانی فیلکوی آمریکا و هوور انگلیس توانست نخستین یخچال های برقی را با استفاده از مونتاژ قطعات وارد بازار ایران کند. پس از آن کارخانه های متعدد لوازم خانگی خط تولید یخچال را راه اندازی کردند. در حال حاضر بیش از 250 واحد صنعتی در زمینه ی تولید یخچال و فریزر در ایران فعالیت دارند.
