اصفهان یکی از بزرگترین مقاصد گردشگری در ایرانه که همه ساله مسافران زیادی به عشق دیدن جاذبه های بینظیر، به این شهر سفر میکنن. این جاذبه ها تنها مربوط به مکان های تاریخی مختلف نیست و خرید سوغاتی های خوش طعم و خوش رنگ و لعاب اصفهانی، از بخش های هیجان انگیز سفر به شهر گنبدهای فیروزه ایه. طعم بهشتی گز، از اون طعم هاست که بعد از چشیدن تا مدت ها در ذهن شما موندگاره و جایگاه ویژه ای در قلبتون پیدا میکنه.
جالبه بدونین که خواستگاه اصلی پیدایش گز شهر بلداجی استان چهارمحال و بختیاریه اما به مرور زمان با تولید زیاد در اصفهان و وجود برندهای معتبر در این شهر، گز به نام شهر اصفهان زده شد. دامنه های سردسیر خوانسار که یکی از توابع استان اصفهانه یکی دیگه از پایگاه های تولید گز اصیل ایرانیه. این سوغات شیرین و دلربا رو فقط در برخی مناطق کوهستانی می شه پیدا کرد و علتاش به مکانسیم تولید شیره انگبین برمیگرده. چه ربطی داره؟
در گذشته، ماده اصلی در تهیه گز سنتی، شیرهای به نام انگبین بود. این شیره از گیاهی به همین نام گرفته می شه و حشره ای به کوچیکی پشه و شبیه به زنبور، نقش کلیدی در این عملیات داره. امروزه بخاطر برداشت بی رویه، تعداد این حشرات بسیار کم شده و بنابراین محدودیت مکانی تولید گز به همین خاطره. این حشره پس از تغذیه از شیره انگبین، اون را به صورت شهدی ارزن مانند و زرد رنگ روی برگ ها می ذاره. دامداران در این مناطق، اواخر شهریور ماه به وسیله ابزاری چوبی، شهد های باقی مونده رو از درختچه جدا میکردند و برای تولید گز به کار می بردن.
از اون جایی که پروسه گزیدن این حشره روی گیاه باعث تولید گز دوست داشتنی میشه؛ به این نام هم معروف شده. طبق تحقیقات و اسناد معتبر، اولین گز در دوران قاجار تولید شد و از همون زمان به اعماق قلب ایرانیها راه پیدا کرد. به گفته شیخ بهایی ریشه اصلی گز، شیرینی سنتی دیگری به اسم حلوا چوبه بوده که در گذشته از سفیده تخم مرغ و شکر تهیه می شده. به مرور زمان و رواج حلوا چوبه بین مردم به خصوص کشاورزان، تغییراتی در اون ایجاد شد و فرمول امروزی گز به وجود اومد.
تولید گز ابتدا به روش دستی و سنتی انجام میشد اما با پیشرفت صنعت و روی کار اومدن دستگاه های مکانیکی جدید، تهیه گز هم نیمه مکانیزه و به دستگاه ها سپرده شد. همچنین با کم شدن انگبین، تولیدکننده ها مجبور به تغییر مجدد فرمولاسیون شدن و استفاده از گلوکز صنعتی یا بادکا، ترنجبین، گل گز و گز علفی جایگزین شهد انگبین شد. نکته قابل توجه اینه که هنوز هم برندی مثل مظفری از انگبین در تولید گزهای خودش استفاده میکنه و این شهد شیرین به طور کامل از چرخه تولید گز خارج نشده.
تا مدت ها گز فقط بین ایرانیان شناخته شده بود تا این که برای اولین بار اقامحمدخان قاجار، صادرات این سوغات رو کلید زد. بعد از این که آوازه خوش گز در کشورهای خارجی پیچید، درخواست ها برای خرید روز به روز بیشتر شد و تا امروز هم ادامه داره. موقعیت خاص ایران در اون زمان و قرار داشتن در جاده ابریشم که محل گذر بازرگانان بود، به افزایش شهرت جهانی گز کمک کرد.
درسته که خیلی از طعم خاص و بافت بینظیر گز تعریف کردیم؛ اما این ها تنها دلایل رونق بازار خرید این سوغاتی نیست. گز با داشتن انواع ویتامین و مواد معدنی مفید، تاثیر به سزایی در بهبود عملکرد بدن داره. اگه بخوایم چنتا از این فواید رو براتون مثال بزنیم؛ میشه به افزایش محافظت در برابر انواع سرطان ها، کمک به تقویت سیستم ایمنی بدن، افزایش هموگلوبین خون، انرژی بدن و کاهش کم خونی، بهبود عملکرد مغز، تقویت حافظه، کاهش استرس و از بین بردن عفونت ها اشاره کرد.
یکی از محصولات نوآورانه و جدید برخی برندهای تولید گز، مثل برند مظفری تولید گزهایی با شکر خیلی کم یا بدون شکره که به جای قند، شیرین کننده های طبیعی مثل استویا به کاربرده می شه و نگرانی ها بابت میزان قند این محصول رو کمرنگ کرده. البته این نکته مهم رو فراموش نکنید که اگر مبتلا به بیماری دیابت هستین، برای مصرف این محصول حتما با پزشک خودتون مشورت کنین.
گز، یکی از پر مصرف ترین سوغاتی های ایرانیه که در سال های اخیر، خرید اون ها محدود به سفر نیست و در فروشگاههای معتبر یافت می شه. بنابراین باید هنگام خرید توجه لازم رو داشته باشید تا مواد اولیه به کار رفته در اون سالم و تازه باشه و تحت شرایط بهداشتی تولید شده باشن.
برای به دست آوردن اطمینان هنگام خرید، بهترین روش، اعتماد به برندهاییه که سال ها بین مردم به خوش نامی جا افتادن. این روزا که تکنولوژی پیشرفت چشمگیری داشته؛ خرید اینترنتی یکی از ساده ترین راه های خریده. شما میتونید به سایت فروشگاه مالمو سر بزنید و گزهای متنوع برند مظفری رو برای خودتون یا عزیزانتون تهیه کنید.
شما میدونید گز چه انواعی داره؟