تمام فعالان حوزه صنعت ساختمان در دو دهه اخیر و بخصوص در این چند سال گذشته با متریال جدیدی آشنا شده‌اند که ساندویچ پانل نام دارد. نظرات در مورد ساندویچ پانل بسیار متفاوت است. برخی از مهندسان عمران و معماری ساندویچ پانل را به عنوان بهترین متریال برای ساخت دیوارها و سقف ساختمان‌ها معرفی می‌کنند. در مقابل اما برخی از سازندگان خرید و استفاده از ساندویچ پانل را خرج اضافی می‌دانند و همچنان معتقدند که ساخت دیوارها و سقف با مصالح بنایی به‌صرفه‌تر است. از نظر آنها تفاوت چندانی میان ساندویچ پانل و مصالح بنایی از جنبه عملکردی وجود ندارد. حق با کدام گروه است؟ تنها راه برای پاسخ به این سوال آشنایی با ساندویچ پانل و شناخت ویژگی‌های آن است.
ساندویچ پانل یک متریال ترکیبی است. بدین معنی که از چند ماده مختلف در تولید آن استفاده می‌شود و ساختاری کامپوزیتی و چندلایه دارد. در این ساختار چندلایه، یک ماده عایق حرارت در مرکز قرار دارد و دو لایه نازک ورقی در دو طرف عایق قرار می‌گیرند و کلیتی یکپارچه را به وجود می‌آورند. ساندویچ پانل هم‌زمان هم مزیت‌های ماده عایق مرکزی و هم ویژگی‌های ورق‌های جانبی را دارا است. در واقع ساندویچ پانل نامی است که برای گروهی از متریال‌ها با ساختار کامپوزیتی به کار می‌رود. انواع ساندویچ پنل علاوه بر برخی خصوصیات مشابه، بسته به نوع مواد اولیه و مشخصات فیزیکی ویژگی‌های متفاوتی دارند. ساندویچ پانل یک متریال صنعتی محسوب می‌شود یعنی بر خلاف مصالح بنایی، انواع ساندویچ پانل در کارخانه و توسط دستگا‌ه‌های پیشرفته تولید شده و پس از تولید و قبل از عرضه کیفیت و ویژگی‌های آنها مورد آزمایش قرار می‌گیرد.
بهره از سنگ و آجر قدمتی چندهزار ساله دارد؛ بنابراین اگر قرار باشد متریالی جدید جایگزین این مصالح شود باید استفاده از آن فواید مشخصی داشته باشد و از نظر عملکردی برتر از مصالح بنایی باشد. سنگ و آجر و در کل تمام مصالح بنایی تک عملکردی هستند و برای بهبود کارایی دیوارهای ساخته شده با آنها باید از مصالح دیگر استفاده کرد. به عنوان مثال برای تبدیل یک دیوار آجری به جداره‌ای مقاوم در برابر عبور حرارت باید حتماً یک لایه اضافی از جنس عایق حرارت بر روی سطح آجر اجرا گردد. اما ساندویچ پانل متریالی با عملکرد چندگانه است. وقتی از ساندویچ پانل برای ساخت دیوارها و سقف استفاده شود جدارهها علاوه بر جداکنندگی کارکردهای دیگری هم خواهند داشت که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
در موقع انتخاب مصالح و متریال‌های ساختمانی علاوه بر ویژگی‌ها و خصوصیات عملکردی، فاکتورهای اقتصادی هم تأثیرگذار هستند. قیمت متریال، هزینه حمل و دستمزد اجرا و نصب بخش قابل‌توجهی از بودجه ساخت هر پروژه را به خود اختصاص می‌دهند. ساندویچ پانل به علت ابعاد استاندارد و وزن سبک قابلیت حمل راحت‌تری نسبت به سایر مصالح دارد. اجرای جدارهها با نصب ساندویچ پانل بسیار سریع‌تر از ساخت آنها با آجر، سنگ و سفال است. کاهش زمان حمل و نصب سبب کم شدن هزینه‌های مربوط به پرداخت دستمزد می‌شود. هر یک روزی که ساختمان زودتر به بهره‌برداری برسد از لحاظ اقتصادی به نفع بهره‌بردار و سازنده خواهد بود. ضخامت ساندویچ پانل بسیار کمتر از دیوارهای ساخته شده با مصالح بنایی است و از همین رو مساحت مفید فضاهای داخلی افزایش یافته و این از نظر اقتصادی هم به نفع سازنده و هم به نفع بهره‌بردار است.
ساخت دیوارها و سقف با بهره از ساندویچ پانل یک مزیت اقتصادی مهم دیگر هم دارد. پس از آغاز بهره‌برداری از ساختمان، جداره‌های ساندویچ پانل از اتلاف حرارت و انرژی جلوگیری می‌کنند و بدین ترتیب هزینه‌های مربوط به مصرف انرژی کاهش می‌یابند. در ساختمان‌هایی که دیوارها و سقف آنها با مصالح بنایی پوشش داده شده است هر ماه مبلغ قابل‌توجهی باید صرف پرداخت هزینه‌های مربوط به مصرف انرژی شود. درصد بالایی از مصرف انرژی در ساختمان‌ها مربوط به تأسیسات سرمایشی و گرمایشی است. ساندویچ پانل با ممانعت از عبور حرارت و برودت از جدارهها باعث می‌شود از میزان وابستگی ساختمان به تأسیسات سرمایشی و گرمایشی کاسته شود.
برای انطباق هر چه بیشتر ساندویچ پانل با شرایط ساختمان‌های مختلف، کارخانه‌های تولیدکننده پانل این متریال را در انواع گوناگونی تولید می‌کنند. انواع مختلف ساندویچ پانل در برخی از ویژگی‌ها و مزایا با یکدیگر متفاوت هستند. بدین ترتیب سازندگان این امکان را دارند که با توجه به کاربری و نیازمندی‌های پروژه خود مناسب‌ترین نوع پانل را انتخاب نموده و مورد استفاده قرار دهند. برای تشخیص بهترین نوع پانل برای هر ساختمان باید درک درستی از تفاوت‌های میان انواع پانل داشت. تفاوت انواع ساندویچ پانل عمدتاً از جنبه‌های زیر است:
از جنبه کارکرد و محل استفاده چهار نوع ساندویچ پانل وجود دارد. ساندویچ پانل‌های دیواری، سقفی، سردخانه‌ای و اتاق تمیز انواع اصلی ساندویچ پانل هستند که هر کدام در محلی متفاوت مورد استفاده قرار می‌گیرند. پنل دیواری و ساندویچ پانل سقفی از جمله متریال‌های پرمصرف در صنعت ساختمان محسوب می‌شوند. از جنبه ضخامت رایج‌ترین انواع پانل در ضخامت‌های بین ۳ تا ۱۵ سانتی‌متر تولید می‌شوند. ساندویچ پانل از لحاظ رنگ بیشترین تنوع را در میان تمام مصالح و متریال‌های ساختمانی دارد و ساندویچ پانل را می‌توان در رال رنگ‌های مختلف تولید نمود.
جنس ورق و نوع ماده عایقی که در تولید ساندویچ پانل مورد استفاده قرار می‌گیرند بیشترین تأثیر را در تفاوت انواع پانل دارند. از انواع ورق‌های فلزی و غیرفلزی می‌توان در تولید ساندویچ پانل بهره برد که هر یک ویژگی‌های متفاوتی دارند. قیمت، نمود ظاهری و دوام این ورق‌ها با هم تفاوت دارد. برای بخش مرکزی پنل معمولاً مواد عایق پلیمری به کار گرفته می‌شوند. بسیاری از ویژگی‌های اصلی هر ساندویچ پانل از جمله توانایی در عایق‌بندی حرارتی و عایق‌بندی صوتی، عملکرد در مواجهه با آتش و... مستقیماً با نوع ماده عایق مرتبط هستند. وزن پانل هم تا حد زیادی متأثر از نوع عایق می‌باشد زیرا هر از مواد عایق چگالی متفاوتی دارند.
همان‌طور که ذکر شد ساندویچ پانل متریالی صنعتی است و در کارخانه تولید می‌شود اما برای خرید آن نیازی به مراجعه به محل کارخانه نیست. شرکت ماموت به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده ساندویچ پانل در خاورمیانه امکانی را فراهم کرده تا سازندگان بتوانند با مراجعه به سایت ماموت ساختمان به راحتی نوع پنل مورد نیاز خود را انتخاب کرده و تخمینی از متراژ و برآوردی از هزینه‌ی خرید دریافت نمایند. در اکثر مواقع هنگام حمل مصالح بنایی بخشی از بار آسیب دیده و غیر قابل استفاده می‌گردد اما در مورد ساندویچ پانل اگر بارگیری، حمل و تخلیه به روش درست انجام شود هیچ‌گونه پِرت مصالحی رخ نخواهند داد.
