از میان مواد، مصالح و متریالهایی جدیدی که برای احداث ساختمانها به کار گرفته میشوند ساندویچ پانل پلی استایرن یکی از انتخابهای چالش برانگیز است که در مورد استفاده از آن میان مهندسان و سازندگان اختلاف نظر جدی وجود دارد. از همین رو میزان بکارگیری این متریال بسته به کاربری و حتی منطقه جغرافیایی متفاوت میباشد.
ساندویچ پانل پلی استایرن یکی از انواع پنل ساندویچی است که در گروه متریالهای پیشساخته جای میگیرد و در کارخانه و با بهره از دستگاهها و تجهیزات صنعتی تولید میشود. مصالح پیش ساخته در واقع قطعاتی آماده هستند که پس از انتقال به کارگاه ساختمانی به سرعت و بدون نیاز به مقدمات خاصی در محل نهایی نصب میشوند.
ساختار کلی تمام پنلها از جمله ساندویچ پانل پلی استایرن از چند لایه مختلف تشکیل میشود که برای هر یک از این لایهها از ماده اولیه متفاوتی بهره میگیرند. ماده عایق حرارت که معمولاً از نوع فوم است در قسمت میانی و دو ورق در دو طرف آن قرار میگیرند. یکپارچگی، ثبات ابعادی و دوام این محصول وابسته به عملکرد ورقها میباشد.
پیش از شروع تولید ساندویچ پانل پلی استایرن باید در مورد نوع مواد اولیه مورد استفاده تصمیمگیری شود و سپس دو ماده اصلی خریداری گردند. فرمدهی به ورقها از جمله ایجاد گام و شیار مرحلهای مهم و مقدماتی محسوب میشود. باید میزان چسبندگی سطح داخلی دو ورق را با روشهای مختلف افزایش داد و بعد از آن فوم پلی استایرن در فضای داخلی بین ورقهای جانبی قرار میگیرد.
انواع پنل ساندویچی در عرض و ضخامتهای مشخص و خاصی تولید میشوند اما در مورد طول آنها محدودیتی وجود ندارد و بنابراین یک مرحله بااهمیت از فرآیند تولید ساندویچ پانل برش آن در طول مورد احتیاج خریدار است. با توجه به اینکه متریال باید به وسیله تریلر حمل شود پانل ساندویچی در طولهای بین ۲ تا ۱۳.۶ متر برش داده میشود. روی هم قرار دادن و بستهبندی آخرین مراحل تولید میباشند.
اجرای دیوارها و سقف ساختمانها مهمترین کاربرد پنل پلی استایرن است. در واقع به جای استفاده از آجر، سفال، سنگ و سایر مصالح بنایی میتوان از پانلها برای ساخت جدارههای ساختمانی بهره گرفت. سولههای صنعتی، سالنهای اجتماعات، مجتمعهای ورزشی، انبارهای کشاورزی، ساختمانهای اداری و ویلاهای مسکونی اصلیترین محلهای بکارگیری این متریال هستند.
در موارد خاص و در بعضی پروژهها علاوه بر سقف و دیوار باید تمهیداتی را به منظور عایقبندی کف انجام داد. در چنین مواقعی ساندویچ پانل پلی استایرن دورو نایلون انتخابی مناسب به حساب میآید. علاوه بر ساختوساز در حوزههای دیگر از جمله صنایع دریایی هم میتوان از پنلها بهره گرفت و نتایج مثبتی را شاهد بود.
از جنبه جنس دو ورق جانبی چند نوع متفاوت از ساندویچ پانل پلی استایرن وجود دارند. ورقهای گالوانیزه، آلوزینک و آلومینیوم و البته نایلون برای لایههای کناری قابل استفاده هستند. هر یک از مواد مذکور ویژگیهای متفاوتی دارند. در اکثر ساختمانها نوع گالوانیزه تناسب کافی را با نیازها دارد.
البته در نواحی مرطوب و به خصوص مناطق پرباران پنل ساندویچی آلوزینک دارای عملکرد بهینهتری میباشد. بسته به نوع فوم پلیاستایرن هم پانلها در دو مدل تولید میشوند. فومهای اکسترود شده (XPS) و انبساطی (EPS) در برخی خصوصیات مشابه و در بعضی ویژگیها متفاوت از هم میباشند.
ماده اولیه برای ساخت فوم XPS مونومر استایرنها هستند و فومها نتیجه فرآیند اکستروژن میباشند. ساندویچ پانل XPS را میتوان در ضخامتهای گوناگون تولید کرد و برای احداث دیوارها و سقف در پروژههایی با کاربریهای مختلف به کار گرفت.
فوم EPS هم یک عایق حرارتی کارآمد میباشد و در بعضی خصوصیات شبیه XPS است. فومهای مورد استفاده در پنل ساندویچی EPS فرآیند تولید متفاوتی دارند و نتیجه اعمال حرارت مداوم به مواد اولیه میباشند. درصد بالایی از حجم این فوم از هوا تشکیل شده است.
از میان معایب ساندویچ پانل پلی استایرن ضعف در برابر آتشسوزی و شعلهور شدن پس از تماس با آتش مهمترین عیب محسوب میشود. بدتر آنکه بر اثر سوختن این متریال گازهای سمی و کشنده منتشر میشوند. از همین رو در تمام کاربریهایی که ریسک بروز آتشسوزی در آنها جدی میباشد بکارگیری سایر مصالح ساختمانی نتایج بهتری به همراه دارد.
پنل ساندویچی با فوم EPS یک عیب مضاعف هم نسبت به نوع XPS دارد که آسیبپذیری آن در برابر رطوبت است. هر دو مدل پس از به پایان رسیدن عمر مفید و در هنگام بازیافت و دفن مشکلات زیادی ایجاد میکنند.
بسته به جنس ورق، ضخامت و نوع فوم هزینهی لازم برای خرید و استفاده از انواع پنل ساندویچی پلی استایرن متفاوت است. در مورد تمام متریالها علاوه بر قیمت، باید هزینههای مربوط به حمل، جایگذاری و نصب را نیز در نظر داشت. با توجه به وزن سبک و ابعاد استاندارد و مدولار، جابهجایی و جایگذاری ساندویچ پانل پلی استایرن در مقایسه با مصالح بنایی نیاز کمتری به صرف هزینه دارد.
همانطور که پیشتر ذکر شد با بکارگیری پنلها به منظور اجرای جدارهها اتلاف انرژی به میزان زیادی کاهش مییابد. هر چقدر مصرف انرژی کمتر و بهرهوری بیشتر شود هزینههای ماهانه هم به همان نسبت کم میشوند.