تامین مالی جمعی یا کرادفاندینگ (Crowdfunding) به معنای جذب سرمایه های خرد از تعداد زیادی افراد به منظور حمایت از یک پروژه با کمک یک سکوی تامین مالی جمعیست که به چند روش قابل انجام است.
اولین شیوه که مرسوم ترین این روش ها نیز میباشد تامین مالی مبتنی بر بدهیست. در این روش سرمایه پذیر با در دست داشتن یک طرح توجیهی در صورتی که سابقه خوبی داشته باشد به سراغ یک سکوی تامین مالی جمعی حرفه ای رفته و اقدام به جذب سرمایه از سرمایه گذاران خرد با کمک سکو میکند. انواع دیگر روش های تامین مالی جمعی عبارتند از تامین مالی جمعی مبتنی بر پاداش که سرمایهگذارها در ازای حمایتشون محصول یا خدمات خاصی را دریافت میکنند، مورد دیگه تامین مالی مبتنی بر سهام که در این مدل سرمایهگذاران درصدی از مالکیت شرکت را به دست میاورند و یک مدل دیگه هم داریم که تامین مالی مبتنی بر کمکهای خیریه است که افراد بدون هیچ چشم داشتی کمک میکنند.
و اما تاریخچه اولین تامین مالی جمعی موفق برمیگرده به سال ۱۹۹۷؛ زمانی که یک گروه موسیقی راک بریتانیایی به نام «مریلیون» توانست هزینههای تور بازگشت خود را از طریق کمکهای مالی آنلاین هوادارانی که مشتاق دیدار آنها در تور آمریکا بودند، تأمین کند. البته جمعی از مردم هم اعتقاد دارند که اولین در واقع تامین مالیهای جمعی برمیگرده به قرون ۱۸ و ۱۹ میلادی زمانی که نویسندههای مطرح فرانسوی و انگلیسی برای کتابهای خودشون از شیوه خرید اشتراک استفاده میکردند و طرفدارانشون قبل از انتشار کتاب به نوعی متعهد میشدند که حتماً کتاب رو خریداری کنند.
اولین پلتفرم تامین مالی جمعی اما پلتفرمی بود به اسم ArtistShare که در سال ۲۰۰۰ راهاندازی شد و برای حمایت از هنرمندان و موسیقی دانان بود. رشد جهانی کرادفاندینگ هم بعد از سال ۲۰۰۸ اتفاق افتاد، زمان که پلتفرمهایی مثل Kickstarter و Indiegogo تامین مالی جمعی رو در فضای اینترنت آغاز کردند. دلیل سرعت رشد کراد فاندینگ در آن زمان برمیگشت به بحران مالی ۲۰۰۸ و سختگیری بانکها در اهدای وام به کسب و کارهایی که نیازمند سرمایه و تامین مالی بودند.
آغاز تامین مالی جمعی در ایران به سال 1393 و پلتفرم مهربانه برمیگردد که با هدف کمک رسانی و تامین مالی جمعی بر پایه اهدا ساخته شد در گراف پایین میتونید تایم لاین رشد کراد فاندینگ در ایران رو مشاهده بفرمایید.
در سالهای ابتدایی، پلتفرمهایی مانند مهربانه با وجود فعالیتهای شفاف و اهداف مشخص، در فضایی بدون چارچوب قانونی مشخص برای سرمایهگذاری جمعی فعالیت میکردند. اما همان سال ها بهعنوان نقطه عطفی در تاریخچه کرادفاندینگ ایران شناخته میشوند چرا که با ورود شورای عالی اشتغال به موضوع، مسیر قانونگذاری آغاز شد و در سال بعد، پیشنویس اولیه مقررات مربوطه تدوین گردید.
نکته جالب در این تایم لاین، شرکت سامانه نگار آتناست که هم به قدرت گرفتن پلتفرم مهربانه کمک نموده و در آغاز کرادفاندینگ در ایران نقش داشته و هم در شکل گیری سکوی تامین مالی جمعی دونگی که همراه کارن کراد اولین سکوهای تامین مالی جمعی دارای مجور ایران هستند نقش کلیید ایفا نموده است.
شما میتونید با سرچ " تاریخچه کراد فاندینگ در ایران + دونگی " مطالب فوق رو کامل تر از وبلاگ های دونگی نیز مطالعه نمایید.
کرادفاندینگ فراتر از یک روش جمع آوری پول است و این روش تاثیر عمیقی روی نحوه راهاندازی، توسعه و اعتبار دادن به هر کسب و کاری رو داره. به واسطه کرادفاندینگ کارآفرینی تسهیل شده، به این صورت که شرکتهای نوپا و استارتاپها که حتی گاهاً سابقه فعالیت لازم برای اخذ وامهای بانکی رو هم ندارند میتونن مستقیماً توسط پلتفرمهایی مثل Kickstarter با عموم مردم ارتباط بگیرند و سرمایه جذب کنند. از سمت دیگه "Deregulation" داره اتفاق میافته و شرکتها کمتر به منابع مالی بزرگ و متمرکز وابستهاند و میتونن کارهایی که میخوان رو بدون اعمال نظر از طرف سرمایهگذارها انجام بدن.
مبحث اعتبارسنجی و بازخورد بازار هم توسط یک کمپین کراد فاندینگ میتونه اتفاق بیفتد و اگر نظر مردم به سمت کسب و کار جذب بشه میتونه تاثیرات مثبتی رو در آینده شرکت داشته باشه. از طرف دیگه سرمایهگذاران با مشارکت خودشون در یک کمپین به عنوان مبلغان اولیه برند میتونن یک جامعه رو برای کسب و کار شکل بدن که در نهایت هم در شبکههای اجتماعی هم در روشهای دیگه بازاریابی مثل بازاریابی شخص به شخص مفید خواهند بود.
این نتیجهگیری رو به عنوان یک نتیجهگیری شخصی قلمداد کنید من فکر میکنم در آینده به واسطه غیر متمرکز شدن تامین مالی و در کل غیرمتمرکز شدن برخی رخدادها در صنعت مالی ما میتونیم شاهد تغییرات بسیار زیادی باشیم و از جمله این تغییرات باز بودن دست سرمایه پذیرها و کسب و کارها در اعمال نظر خودشون برای کسب و کارشونه که میتونه اتفاقات مثبتی رو برای کسب و کار رقم بزنه، در گذشته ما میدیدیم که سرمایهگذاران اعمال نظرات بسیاری رو در کسب و کارهایی که در اونها سرمایه داشتند می نمودند و این مهم یک عامل جلوگیری کننده از نوآوری در شرکتهای مختلف بود چرا که غالباً سرمایهگذارها به فکر سود خودشون در دوره سرمایه گذاریشون هستند و دید بلند مدتی برای آینده چند ساله کسب و کار ندارند. از این رو اگر کسب و کار بتواند با تامین مالی جمعی فقط نرخ مورد نظر و پیش بینی شده رو برای سرمایه گذار فراهم کند دیگر فشاری از آنها به وی وارد نیست و میتواند با خیال آسوده اقدام به نوآوری و اعمال نظارت خویش و مشاورانش کرده و برای کسب حداکثر سهم بازار هدف خود برای کسب و کارش حرکت کند.
پیروز و پر روزی باشید.
