اگر به‌صورت آزاد و مستقل کار می‌کنید و همواره از یک پروژه کوتاه‌مدت به پروژه بعدی می‌روید، در واقع بخشی از اقتصاد گیگ هستید. اگر دوست دارید درصد موفقیت خود را به حداکثر برسانید، توصیه می‌کنیم به این چهار اصل کاربردی در زمینه اقتصاد گیگ دقت کنید تا در حوزه کاری خود به حداکثر موفقیت و کامیابی دست پیدا کنید.
اقتصاد گیگ چیست؟
تعداد افرادی که سعی میکنند خود را وارد اقتصاد گیگ کنند، به طور پیوسته در حال افزایش است. اما اصلاً این اقتصاد گیگ چیست؟ اقتصاد گیگ (Gig Economy) محیطی است که موقعیت و جایگاه افراد در آن به طور معمول موقتی است و شرکت‌ها و سازمانها عمدتاً قراردادهای کوتاه‌مدت با فریلنسرها یا همان آزادکاران منعقد میکنند. به بیان ساده‌تر، افراد به‌جای اینکه دنبال شغل‌های تمام‌وقت و بلندمدت باشند، به‌دنبال شغل‌های کوتاه‌مدت هستند و با تمام شدن یکی به‌سراغ بعدی می‌روند. گاهی کار نیمه‌وقت برای تکمیل روز کاری انتخاب میشود، ولی اغلب انتخاب شیوه زندگی است. این روزها خیلی‌ها به صورت انفرادی کار میکنند، در حالی که دسته‌ای هم هستند که کسب و کارهای خیلی کوچک دارند و معمولاً بین یک تا پنج نفر را استخدام میکنند.
طبق تحقیقات سالانه‌ای که توسط آپ‌ورک و فر‌ی‌لنسر یونیون انجام شده است، 35 درصد از نیروی کار امریکا یعنی چیزی حدود 55 میلیون نفر آزادکار هستند. شبکه اجتماعی لینکدین پیش‌بینی میکند این تعداد تا سال 2020 به 43 درصد افزایش پیدا کند.
وقتی برای خود کار کنید قادر به مدیریت برنامه زمانی خود هستید، می‌توانید تجارب جدید کسب کنید و از هر چیزی که به کارآفرینی ربط دارد لذت ببرید. ولی این سکه یک روی دیگر هم دارد. علاوه بر چیزی که در آن مهارت دارید، به مجموعه‌ای از مهارت‌های دیگر هم نیاز دارید که از آن جمله می‌توان به توسعه کسب و کار و حرفه‌ای‌گری اشاره کرد.
ویژگی های اقتصاد گیگ (Gig economy)
تکیه بر فناوری: اقتصاد گیگ با فناوری گره خورده است. بدون اینترنت بیشتر این مشاغل هم وجود نخواهند داشت. می‌توانید همین حالا در گوگل جستجو کنید و پلتفرم‌های ایرانی و خارجی را پیدا کنید که به عنوان ارتباط‌دهنده بین کارمند و کارفرما عمل میکنند.
سیستم پرداخت توافقی: در این سیستم کارمندان پیمان‌کارهایی هستند که در توافق با کارفرما حقوق دریافت میکنند. پرداخت مالیات در این شرایط به عهده‌ی کارمند است.
شیوه‌ی استخدام متفاوت: این مشاغل دائمی نیستند، پس شیوه‌ی استخدام آنها هم متفاوت است. خیلی از مواقع اصلا کارمند و کارفرما هیچ ملاقات حضوری با هم ندارند.
مدیریت زمان: یکی از مهم‌ترین ویژگی های اقتصاد گیگ که جزو مزایای آن نیز به شمار می‌رود این است که کارمندان گیگ معمولا می‌توانند زمان‌شان را خودشان تنظیم کنند. کارفرما از شما می‌خواهد یک پروژه را ظرف ۲۱ روز به او تحویل بدهید. حالا دیگر انتخابش با خود شماست که بخواهید هر روز چقدر کار کنید یا اصلا روزها بخوابید و شب‌ها کار کنید.
عدم برخورداری از مزایا: فریلنسرها بیمه سلامت گروهی ندارند و حتی خبری از بیمه‌های بیکاری یا سرمایهگذاری بازنشستگی هم نیست. البته ممکن است در برخی از کشورها و یا برخی از کسب‌وکارها مزایایی مثل پوشش بیمه سلامت یا حساب‌های بازنشستگی مستقل و بیمه تصادف و مسئولیت در دسترس باشد.
کارمند گیگ کیست؟
مشخص کردن تعداد دقیق افرادی که در اقتصاد گیگ کار میکنند، دشوار است. از آن‌جا که اصطلاح «کارمند گیگ» چند وضعیت کارمندی (فریلنسری، کار پاره‌وقت و کارمند پیمانی) را شامل میشود، تعریف اینکه چه کسی کارمند گیگ است یا نیست، سخت است. در بسیاری از مطالعات سعی شده‌است که کارمند معمولی گیگ ارزیابی شود، اما نمایه‌ی واحدی برای کارمند گیگ وجود ندارد.
مطابق آمار، زن و مرد به طور مساوی در اقتصاد گیگ شرکت میکنند، اما در نوع اجرای آنها تفاوت وجود دارد. مردان بیش تر به دنبال گیگ کارگری می‌روند، در حالی که زنان بیشتر برای بازاریابی گیگ کار میکنند یا کالاها را به صورت آنلاین می‌فروشند. مردان بیش‌تری، نسبت به زنان، برای درآمد تمام‌وقت خود به کارهای گیگ تکیه میکنند. زنان تمایل دارند که به صورت نیمه‌وقت یا برای درآمد اضافی در اقتصاد گیگ کار کنند.
با ادامه‌ی فناوری‌های جدید، همکاری نیروی کار را تسهیل میکند و کار را در هر مکان و در هر زمان ممکن در مقیاس جهانی امکان‌پذیر میکند. انتظار می‌رود که افراد بیش‌تری مشمول اقتصاد گیگ باشند.
مشکلات کارگران در اقتصاد گیگ چیست؟
نکته مهم این است که درکارهای مبتنی بر گیگ خطر از سازمانها و ساختارهای شرکت دور میشود و در عوض آن را به فرد منتقل میکند. اقتصاد گیگ از ثبات کمتری برخوردار است، زیرا کار در حال نوسان است، اما کارگر گیگ ضربه می‌‌خورد، نه شرکت. نمی‌‌توانید فیش حقوقی بعدی یا مبلغ آن را تضمین کنید. وقتی کار نمی‌‌کنید، حقوق دریافت نمی‌‌کنید، به این معنی که شما به یک برنامه‌‌ریزی دقیق یا کار در ساعات طولانی برای مرخصی و درآمد کافی برای گذراندن زندگی نیاز دارید، در غیر این صورت آسیب‌‌پذیر می‌‌شوید.
مشاغل سنتی دارای مزایایی مانند برنامه‌‌های بازنشستگی و در برخی کشورها، بیمه درمانی هستند. بااین‌حال، فریلنسرها باید برنامه‌‌هایی برای خود در زمینه بازنشستگی و مراقبت‌‌های بهداشتی ایجاد کنند. آنها همچنین هیچ‌گونه حمایتی در برابر اخراج ناعادلانه، حق پرداخت هزینه‌‌های اضافی و حق دریافت حداقل حقوق ملی، تعطیلات پرداخت‌شده یا دستمزد بیماری ندارند.
در کنار این، برخی گزارش‌‌ها حاکی از آن است که بسیاری از افراد در اقتصاد گیگ حتی حداقل دستمزد را نیز پرداخت نمی‌‌کنند. یک مطالعه در سال 2017 نشان میدهد برخی از کارگران اقتصاد گیگ کمتر از 5/2 پوند در ساعت درآمد دارند که فقط به این دلیل مجاز است که به آنها به‌عنوان پیمانکار مستقل و نه کارمند نگاه میکنند.
همچنین معمولاً در مدل‌‌های اقتصاد گیگ مانند گزینه معمولی شرکت، گزینه‌‌ای برای پیشرفت و صعود به رتبه‌‌ها وجود ندارد. اساساً، این یک روش آسان است که کارگران کم‌درآمد را برای همیشه در همان موقعیت نگه می‌‌دارد. بحثی وجود دارد که کارفرمایان باید در مشاوره و آموزش سرمایهگذاری کنند، ازجمله ایجاد پروتکل برای کارگران شرکت‌‌های بزرگ که به آنها کمک میکند تا از نردبان بالا بروند، اما در اقتصاد گیگ هنوز این امکان فراهم نشده است.
به دلیل به‌روز نشدن قوانین کار متناسب با شرایط جدید، کارگران گیگ در دسته‌‌بندی مناسبی قرار نمی‌‌گیرند و این امر آنها از داشتن بسیاری از حقوق کارگری یا کارمندی محروم کرده است. آنها کارمند نیستند و ازاین‌رو هیچ بیمه درمانی، حمایت از جبران خسارت کارگران، سهم کارفرمایان در تأمین اجتماعی و مالیات بر حقوق، زمان مرخصی پرداخت‌شده، حمایت از مرخصی خانوادگی، حمایت از تبعیض یا مزایای بیمه بیکاری ندارند و در برخی موارد دسته‌‌بندی این افراد به‌عنوان پیمانکاران مستقل آنها را از داشتن حداقل حقوق کارگری نیز محروم کرده است.
گاهی اوقات، کار گیگ نیز به هزینه اولیه سرمایه نیاز دارد. حداقل یک کارگر بالقوه به تلفن هوشمند و سرویس وای‌‌فای نیاز دارد تا بتواند کار خود را شروع کند. تأمین هزینه‌‌های اولیه نیز بر عهده کارگران گیگ بوده و مشکلاتی را برای آنها به دنبال دارد.
به دلیل مشکلات متعدد اقتصاد گیگ، مشاجره پیرامون اقتصاد گیگ در سال‌‌های اخیر در به یکی از عناوین خبری هم تبدیل‌شده است. مشاغل مستقر مانند اوبر و دلیورو در معرض پرونده‌‌های قضایی، اعتصابات و اقدامات قانونی قرارگرفته‌اند.
جوانب مثبت شرکت در اقتصاد گیگ
انعطاف‌پذیری: بارزترین مزیت اقتصاد گیگ انعطاف‌پذیری آن است. شما به عنوان کارمند گیگ باید انتخاب کنید که چه موقع و در کجا کار می‌کنید، چه مشتریانی را قبول می‌کنید و کدام‌یک را نمی‌پذیرید و حتی در برخی شرایط، نرخ خود را تعیین کنید. می‌توانید فقط آخر هفته‌ها، فقط شب‌ها یا در صورت تمایل فقط ۱ ساعت در هفته کار کنید.
تست کردن کارهای جدید: کار کردن در اقتصاد گیگ کاری است که برخی افراد برای کسب درآمد اضافی انجام می‌دهند، اما برای سایرین اقتصاد گیگ آزمایش یک حرفه‌ی جدید است. به عنوان مثال، اگر عاشق حیوانات خانگی هستید و به این فکر می‌کنید که می‌توانید از حیوان خانگی دیگران مراقبت کنید، بهترین کار راه سنجش علاقه‌تان به این کار انجام آن است.
اقتصاد گیگ به شما اجازه میدهد که بدون اینکه منبع اصلی درآمد خود را از دست بدهید، شور و اشتیاقتان را کشف کنید و ببینید که آیا علاقه‌تان چیزی بیش از یک فانتزی گذراست یا خیر.
منابع اصلی:
مجله
