طی سالهای گذشته بانک‌ها به دو روش (روزشمار و ماه شمار) سود سپرده‌گذار را محاسبه و پرداخت می‌کردند. سود روزشمار تا دی ماه سال ۹۷ برقرار بود و بانک‌ها به این روش سود سپرده‌های نزد خود را به مشتریان پرداخت می‌کردند. این نوع پرداخت سود اگرچه برای سپرده گذاران مفید بود، اما تاثیرات منفی بر بازار داشت که باعث افزایش تورم می‌شد. رویکرد جدید بانک مرکزی بر تغییر پرداخت سودها از روزشمار به ماه‌شمار تغییر پیدا کرد. قانونی که در ماه‌های پایانی سال ۹۷ توسط شورای پول و اعتبار برقرار شد، بر پرداخت سود بلندمدت تاکید می‌کند. با توجه به اینکه اخیرا سود روز شمار توسط برخی بانک‌های خصوصی مجددا از سر گرفته شده است، بهتر است اطلاعاتی در این مورد کسب کنید. (۱)
بانک‌ها ممکن است سودشان را به صورت روز شمار یا ماه شمار محاسبه کنند که هر یک فرمول مخصوص به خود را دارد. ابتدا به سراغ سود روزشمار می‌رویم تا ببینیم که اصلا معنای روز شمار چیست. تا دی ماه سال ۱۳۹۷ بانک‌ها سود سپرده گذاری را به صورت روزشمار محاسبه و پرداخت می‌کردند. اما به دلیل مشکلاتی که در این روش محاسبه سود بانکی به وجود آمده بود، شورای پول و اعتبار تصمیم گرفت روش محاسبه سود را عوض کند. از آن تاریخ به بعد سود بانک‌ها به صورت ماه شمار محاسبه می‌شود.
در سود روز شمار مبنای محاسبه‌ی سود هر سپرده‌گذار، حداقل مانده حساب در یک روز است. مثلا اگر شما در یک روز کمترین موجودی حساب‌تان ۵۰ هزار تومان باشد، این عدد مبنایی برای محاسبه‌ی سود شما در آن روز خواهد بود. حتی اگر در آغاز آن روز موجودی حساب‌تان ۲۰۰ هزار تومان هم بوده باشد، باز هم مانده حساب نهایی در آن روز مهم است. در بخش بعد وقتی محاسبه فرمول سود بانکی روزشمار را توضیح بدهیم بهتر می‌توانید با این شیوه‌ی پرداخت سود سپرده‌گذاری آشنا شوید.
اما پیش از آن بهتر است بدانید که این روش برای آن روی کار آمده بود که از این طریق بانک می‌توانست منابع مشتریان و سپرده‌گذاران را جذب کند. در سال ۱۳۸۰ و هم‌زمان با ورود بانک‌های خصوصی به شبکه‌ی بانک‌داری کشور بود که این مسئله رونق پیدا کرد. مردم سرمایه‌های خود را به بانک می‌آوردند تا در ازای آن سود روزشمار دریافت کنند. (۲)
سود بانکی برای سپرده‌های کوتاه‌مدت (روزشمار) بر اساس مبلغ سپرده در طول ۱ ماه محاسبه می‌شود؛ بنابراین عوامل تأثیرگذار بر مبلغ نهایی سود سپرده کوتاه‌مدت؛ مبلغ سپرده، تعداد روزهای ۱ ماه و نرخ مصوب سود سپرده خواهد بود.
با این توضیحات فرمول محاسبه سود بانکی در سپرده‌هایی از نوع کوتاه‌مدت (روزشمار) به قرار زیر است:
(مدت به روز) × (نرخ سود) × (مبلغ سپرده‌گذاری) ÷ ۳۶۵ روز سال= سود سپرده‌های کوتاه‌مدت (روزشمار)
برای روشن شدن این فرمول محاسبه سود بانکی؛ کافی است مثالی ارائه شود؛ فرض کنید مبلغ سپرده‌گذاری شده در حساب کوتاه‌مدت معادل ۱۰ میلیون تومان است، و نرخ سود روزشمار مصوب این حساب همان ۱۵% بانک مرکزی است؛ چنانچه این ۱۰ میلیون تومان کمترین میزان مانده روزانه در حساب سپرده باشد، همین عدد در پایان ۳۰ روز برای ماه سی روزه و ۳۱ روز برای ماه سی و یک روزه ضرب خواهد شد و عدد نهایی که معادل ۳۰۰ میلیون یا ۳۱۰ میلیون است در عدد ۱۵% که نرخ سود مصوب بانکی است؛ ضرب خواهد شد.
عدد حاصل از این محاسبه معادل ۴۵ میلیون است که آن را بر ۳۶۵ روز سال تقسیم نموده و عدد نهایی که ۱۲۳۰۰۰ است معادل سود یک ماه ۳۰ روزه با نرخ سود مصوب ۱۵% خواهد بود.
عدد ۴۶۵ میلیون ریال را نیز تقسیم بر ۳۶۵ نموده و مبلغ ۱۲۷٫۳۹۷ به دست خواهد آمده که این عدد معادل سود یک ماه ۳۱ روزه با نرخ سود مصوب ۱۵% خواهد بود.
۳۰ × %۱۵ × ۱۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ÷ ۳۶۵= ۱۲۳٫۰۰۰
۳۱ × %۱۵ × ۱۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ÷ ۳۶۵= ۱۲۷٫۳۹۷
(۳)
منابع اصلی:
۱- https://khanesarmaye.com/daily-interest/#gref
