ممکن است شما هم در اخبار و یا از اطرافیانتان شنیده باشید که به عنوان مثال شورای عالی بورس یک قانونی را تصویب کرده است و ... . اگر نمی دانید که شورای عالی بورس چیست و از چه افرادی تشکیل شده و چه وظایفی دارد، با ما در ادامه ی این مقاله همراه باشید.
شورای عالی بورس و اوراق بهادار (که مختصرا به آن شورای عالی بورس میگوییم)، نقش اساسی و اصلی در تعیین راهبردهای بازار سرمایه و نظارت بر سازمان بورس را دارد. این یعنی در واقع شورای عالی، ناظر سازمان بورس است و مرجع سیاست گذاری های بازار سرمایه می باشد.
شورای عالی بورس بالاترین رکن بازار اوراق بهادار است و تصویب سیاست های کلان بازار سرمایه بر عهده آن می باشد.
مدت مأموریت اعضای سه بند پایانی پنج سال است و آنان را نمی‌توان از میان اعضای هیئت مدیره و کارکنان سازمان بورس و اوراق بهادار انتخاب کرد، و انتخاب مجدد این اعضا حداکثر برای دو دوره امکان‌پذیر است.
الف) نظارت بر بازار سرمایه:
ب) نظارت بر سازمان بورس:
سایر وظایف:
این بخش از وظایف، بیشتر در موارد اضطراری یا در شرایط خاصی پیش می آید، مهمترین وظایف شورای عالی بورس شامل موارد زیر است:
حالا که با اعضای شورای عالی بورس آشنا شدیم، باید به جایگاه هر یک از آن‌ها نیز اشاره کنیم. وزیر امور اقتصاد و دارایی ریاست شورا را به عهده دارد. سخنگو و دبیر این شورا نیز، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار است. نمایندگان بورس کالا نیز تنها در جلساتی حاضر خواهند شد که مربوط به مسائل همان بورس باشد.
مطابق قوانین، مصوبات به منظور اجرایی شدن نیاز به تایید رئیس شورا دارند. اگر رئیس شورا به هر دلیلی مصوبه‌ای را تایید نکند، دیگر نمی‌توان آن را اجرایی کرد. اما سوالی که در این‌جا پیش می‌آید این است که چرا باید وزیر اقتصاد (که نماینده‌ای معتبر از دولت است.) در تصمیم‌های بازار سرمایه نقشی به این پررنگی داشته باشد؟ آیا این مسئله مانع از آن نمی‌شود که بورس به عنوان یک سازمان مستقل به فعالیت خود ادامه دهد؟ آیا آزادی عمل بورس به این ترتیب زیر سوال نمی‌رود؟
افزایش سود سهام‌داران و حمایت از دارایی‌های آن‌ها از جمله مهمترین دلایل تشکیل شورای عالی سازمان بورس اوراق بهادار ایران به شمار می‌رود.
پاسخ این سوال‌ها منفی است. چرا که به منظور جلوگیری از تصمیم‌های جهت‌داری که ممکن است به نفع قشر خاصی باشد، اعضای شورا باید فعالیت‌های دو سال اخیرشان را به سمع و نظر رئیس قوه‌ی قضاییه برسانند. به این ترتیب صحت عملکرد اعضا و در نتیجه شورا مشخص خواهد شد. هم‌چنین در صورت بروز تخلفاتی نظیر استفاده‌ی مستقیم یا غیرمستقیم از اطلاعات نهانی، قانون با متخلفان برخورد خواهد کرد. اکنون می‌توان دریافت که ساختار سلسله‌مراتبی این شورا به گونه‌ای طراحی شده است که جلوی هرگونه تخطی یا اعمال سلایق شخصی را می‌گیرد.
منابع اصلی:
