اسکن DEXA شایع ترین روش برای اندازه گیری تراکم استخوان است. کاربرد بالینی آن برای اندازه گیری غیر مستقیم از مقدار پوکی استخوان بیمار می باشد . رادیولوژی مداخله ای که به اختصارIR نامیده می شود یکی از شاخه های تخصصی رادیولوژی است که با کمک دستگاههای ( سی تی اسکن ,سونوگرافی , ام آرای , فلوروسکوپی ) و تکنیکهای خاص و تخصص و مهارت لازم پزشک , تشخیص و درمان بیمار صورت می گیرد . در این روش برای سنجش تراکم استخوان از اشعه ایکس که از دو منبع به سمت استخوان مورد نظر تابش داده میشود، جهت تشخیص بهتر استفاده میشود. نمره T پایین به این معناست که احتمالا میزانی از تراکم استخوان خود را از دست داده اید. در اسکن تراکم استخوان از تشعشعاتی با دوز پایین استفاده می شود. نتیجه سنجش تراکم استخوان اغلب با نمره T (تی اسکور) نمایش داده می شود. اگر این بیماری خاموش، بموقع تشخیص داده شود حتی بعد از شکستگی هم می توان این بیماری را درمان کرد. سنجش تراکم استخوان تمام بدن اطلاعات بیشتری را برای تشخیص پوکی استخوان نشان نمی دهد و چندان ضروری نیست،اغلب این نوع اندازه گیری، در مطالعات تحقیقاتی، مورد استفاده قرار می گیرد. واکسن HPV تا اندازه ای می تواند از ابتلا به سرطان را پیشگیری کند و نمی تواند جایگزین تست پاپ اسمیر باشد . هرچند سن را نمی شود متوقف کرد اما با اقدامات پیشگیرانه، می توان از بروز این بیماری جلوگیری کرد. ماموگرافی دیجیتال یک عکس رادیوگرافی برای تشخیص به موقع سرطان سینه است، با ماموگرافی می توان سرطان سینه را چند سال زودتر تشخیص داد . • یکی از مهمترین و موثرترین راه های تشخیص سرطان سینه به خصوص در مراحل اولیه بیماری انجام ماموگرافی است و یکی از موثرترین راه های مبارزه با این بیماری تشخیص آن در مراحل اولیه پیدایش سرطان می باشد. انجام پاپ اسمیر بهترین راه برای کاهش مرگ و میر ناشی از این سرطان است . اما بهترین و متداولترین روش استفاده از روش DEXA است. چندین روش وجود دارد که میتواند برای انجام این اسکن مورد استفاده قرار گیرند . بخش پزشكي هسته اي بيمارستان بهمن با برخورداري از فضائي به مساحت 230 متر مربع طراحي و ساخته شد این بخش در طبقه منفي يك بيمارستان زير قسمت لابي و درست روبروي بخش دياليز واقع شده است و مورد تائيد كارشناسان دانشگاه و واحد حفاظت در برابر اشعه قرار گرفت و بعد از دريافت مجوز كار با اشعه و اخذ پروانه تاسيس از وزارت بهداشت و درمان فعاليت خود را در خرداد ماه 1388 آغاز نمود.
اسکن سنجش تراکم استخوان در بخش رادیولوژی یا اندوکرینولوژی یا واحد ویژه سنجش تراکم استخوان در بیمارستان خصوصی یا عمومی انجام میشود. بررسی تراکم استخوانهای بدن وغربالگری پوکی استخوان جهت درمانهای مورد نیاز در این واحد انجام می شود. تصویری که با دستگاه پانورکس معمولی گرفته می شود معمولاً جهت دیدن یک نمای کلی از هر دو فک و تعداد دندانها و ریشه های نهفته در فک می باشد اما در دستگاههای پانورکس دیجیتال وضوح تصویر با بزرگنمایی به قدری بالاست که همانند گرافی پری اپیکال ( تک دندان ) طول ریشه تمامی تک دندانها را به وضوح میتوان مشاهده کرد و با این مفهوم که میتوان از کلیه دندانها با یکبار تاباندن اشعه گرافی پری اپیکال ( تک دندان) تهیه نمود. به طور کلی کیفیت محیطی به عنوان شاخصی برای اندازه گیری درجه ای از محیط که برای زیستن انسان مناسب می باشد، مورد استفاده قرار می گیرد(قالیباف،1390:48). در تعیین کیفیت زندگی مراد از مفهوم کیفیت اقتصادی، برخورداری خانوارها از استانداردهای زندگی است. خیابانها مکانهایی هستند که تعاملات اجتماعی و جنب و جوش شهری در آنهابه حداکثر کمی و کیفی خود رسیده، ذهن شهروندان را انباشته از خاطرات جمعی وذهنیتهای مشترک راجع به نوع و چگونگی حیات مدنی می گردانند بنابراین، درتعریف خیابان و منظر خیابان؛ هر فضایی که انسان در آن حضور و با آن رابطه دارد، بسته به اینکه این حضور و رابطه فردی یا جمعی، شخصی یا اجتماعی، کوتاه یا درا ز مدت باشد وساخت معماری فضاهای بیرونی که مردم را به حضور و مصاحبت و تماشا دعوت می کنند، نقش و تاثیر مردم در فضای شهری مانند عنصری طبیعی عاملی است که باید از پویائی زندگی و تغییرات آن شکل گیرد پدیدههای ادراکی و ذهنی که راههای مختلف ارتباط با محیط کالبدی است بنابراین، پتانسیل یک مکان میزان مطلوبیت محیط برای حضور مردم، زندگی، خرید، ملاقات،گذران اوقات و لذت بردن از آن است (Nosal,2009) . در سالهای اخیر شیوع این بیماری در ایران رو به افزایش گذاشته و باتوجه به افزایش امید به زندگی و طول عمر، به نظر میرسد پوکی استخوان در آیندهای نه چندان دور، به عنوان یک معضل جدی سیستم سلامت عمومی و بهداشت سالمندان را به چالش بکشد. پوکی استخوان یک بیماری جدی است که اغلب تا سنین بالا نادیده گرفته می شود . البته در اغلب افرادی که از پوکی استخوان رنج میبرند، این عارضه هیچ علتی به جز پیری ندارد. اسکن اغلب در مطب متخصص رادیولوژی انجام می شود.
5. تمام اسکن ها با تزریق رادیودارو انجام می شود و این داروها حساسیتی برای بیمار ایجاد نمی کند .بعداز تزریق رادیو دارو تا 24 ساعت از خانمهای باردارو کودکان کوچکتر از 12 سال و همچنین پرسنل بخش (بدلیل تعداد بیماران ) فاصله2-1 متری را حفظ نمائید. خدمات قابل ارائه در این مرکز نوار عصب و عضله، درمان غیر جراحی بیماریهای اسکلتی عضلانی، مفاصل، درد سیاتیک کمر، درد گردن، دیسک، تزریقات ستون فقرات اتاق عمل سرپایی مفاصل، prp ،اسکن کف پا ، اسکن قامت، ساخت کفش و کفی طبی میباشد؛ همچنین در بخش فیزیوتراپی دارای دستگاههای نوین فیزیوتراپی، دستگاه لیزر پرتوان و مگنت تراپی، شاک ویو با کابینهای متفاوت میباشد همین طور دارای طب سوزنی و کاردرمانی است. به نظر ما، کمر و ستون فقرات بهترین نقطه برای آزمایش است و بر اساس نتایج حاصل از اندازه گیری ها در این نقاط بهتر می توان برآورد نمود چه کسی در معرض وقوع شکستگی ناشی از پوکی استخوان قرار دارد و چه کسی باید برای پوکی استخوان تحت درمان قرار گیرد. چه کسانی باید تراکم استخوانشان را اندازه گیری کنند؟ مقادیر جذب شده و بررسی آن نشان دهنده این است که تراکم استخوان فرد در چه وضعیتی قرار دارد. یک ششم از زنان باردار مقداری قندخون در ادرار آن ها وجود دارد که غیرطبیعی نیست، ولی در صورت اینکه این مورد در ادرار آن ها دیده شد بهتر است جهت بررسی های بیشتر اقدام کنند . ویروس اچ پی وی عامل ایجاد سرطان در بدن می باشد که شایع ترین آن ها سرطان دهانه رحم در زنان می باشد . دیابت یکی از بیماری های شایع در بین عموم افراد جامعه است که از هر بیست نفر، یک نفر مبتلا به این بیماری است و آنچه اهمیت دارد این است که، خیلی از افراد از بیماری خود اطلاعی ندارند . مطالعات مختلفی تشکیل استخوانهای پرنده را مورد بررسی قرار دادهاند که با توجه به اهمیت سیستم حرکتی، برخی مطالعات، بر شکلگیری استخوانهای بال و پا در دوران جنینی انواع پرنده ازجمله جنین مرغ پرداختهاند (1). همچنین برخی مطالعات، به بررسی فاکتورهای بیوشیمیایی مرتبط با بافت استخوانی متمرکز شده و تغییرات آن را در سنین متفاوت بررسی کردهاند (2). پارهای از مطالعات نیز به بررسی مواد غذایی بر اسکلت پرندگان متمرکزشدهاند. در برخی از اوقات HPV بدون علامت می باشد و آنچه این ویروس را خطرناک می کند ابتلا به این بیماری در طولانی مدت و ایجاد سرطان توسط آن است .
آزمایش قندخون، آزمایش سختی نیست و یک آزمایش ساده و بدون درد می باشد که با انجام یک تست قندخون ساده می توان از بیماری دیابت پیشگیری کرد . سی تی اسکن یکی از روش های تصویر برداری پزشکی بعد از رادیو گرافی ساده می باشد که در آن برای ساخت تصویر از اشعه X استفاده می شود . عضو هیات علمی بیمارستان شهید مدرس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: از نظر آسیب شناختی پوکی استخوان حاصل عدم تعادل بین ساخت استخوان جدید و برداشت استخوان قدیمی است که در نهایت منجر به از دست رفتن پیشرونده بافت استخوان می شود. • دستگاه MRI ، 18 کاناله مورد استفاده در این تصویربرداری از کمپانی زیمنس می باشد، از ویژگی های این دستگاه سرعت بیشتر در تصویربرداری، انعطاف پذیری بیشتر و استفاده همزمان از 10 کویل گیرنده و در نهایت دقت بیشتر در تشخیص می باشد. به همین دلیل در صورتی که فرد مشکوک به این بیماری باشد، برای تشخیص دقیق تر نیاز به انجام این تست می باشد. افرادی که از بیماری سرطان رنج می برند به دلیل مصرف داروها جهت بهبود بیماری احتمال ابتلا به پوکی استخوان در آنان بیشتر است . آیا جهت آماده شده برای اسکن نیاز به انجام کاری هست؟ • دستگاه سی تی اسکن موجود در این مجموعه از کمپانی زیمنس متعلق به کشور آلمان با قدرت 16 اسلایس می باشد. دستگاه رادیولوژی دیجیتال و فلورسکوپی مورد استفاده در این مرکز متعلق به کمپانی Siemens از کشور آلمان می باشد. امواج مورد استفاده در سونوگرافی از جنس امواج صوتی و در واقع صدا هستند که ضرری برای بدن ندارد این ها امواج فرا صوتی هستند و جنس آنها دقیقاً مانند صدا است ولی به علت بالا بودن فرکانس آنها قابل شنیدن توسط گوش انسان نیستند با این حال خواص صوت و صدا دارند یعنی در برخورد با موانع منعکس می شوند. در طول عمر، بافت استخوانی بدن مرتبا به توسط سلول های خورنده ای که در آن است (به اسم استئوکلاست) جذب شده و در همان حال استخوان جدید به توسط سلول های استئوبلاست بر روی آن جایگزین میشود. در طول عمر، بافت استخوانی بدن مرتبا توسط سلول های خورنده ای که در آن است (به اسم استئوکلاست) جذب شده و در همان حال استخوان جدید به توسط سلول های استئوبلاست بر روی آن جایگزین میشود. به گزارش ایرنا، با فرارسیدن ۲۰ اکتبر مصادف با ۲۸ مهر و اهمیت آموزش و ارتقاء سطح آگاهی عمومی درخصوص این بیماری، کمپین پوکی استخوان با شعار "برای سلامت استخوانهای خود اقدام کنید" از ۲۸ مهر تا ۶ آبان ۱۴۰۰ در کشور در حال برگزاری است.
• زمانی که دستگاه در حال اسکن است باید بسیار آرام باشید. حدود ۴۲۰۰ مورد مرگ به علت شکستگی ناشی از پوکی استخوان در کشور ما اتفاق میافتد که عدد بسیار زیادی است. حداقل کلسیم مورد نیاز روزانه هر فرد بین 1000 تا هزار و 500 میلی گرم است. هر لیوان شیر بین 250 تا 300 میلی گرم کلسیم دارد که با مصرف حداقل دو لیوان شیر و یک فنجان ماست بخش عمده ای از کلسیم مورد نیاز بدن تامین شده و تا حدود زیادی می توان از بروز پوکی استخوان پیشگیری کرد. هر قرص کلسیم حاوی حدود 500 میلی گرم کلسیم است. اما پزشک ممکن است برای تایید تشخیص یا کارآیی درمان خود آزمایش های بیش تری انجام دهد، که شامل تست کلسیم خون، تست ویتامین D و یا آزمایش هورمون هایی خاص است. برای آگاهی درباره این بیماری یا طرح سوالات خود در این زمینه میتوانید از سامانه مشاوره آنلاین مشوِرَپ کمک بگیرید. استراتژی کاهش شکست آن مشاوره مناسب می باشد(15). علاوه بر کلیسم، ویتامین D و تحرک بدنی در افزایش ذخیره سازی توده استخوانی نقش عمده دارد و به همین دلیل تحرک بدنی کافی و مصرف روزانه ویتامین D به همراه استفاده مناسب کلسیم به مردم توصیه می شود.براساس مطالعه انجام شده، دانش آموزان با انجام ورزش هایی که به پا فشار می آورد نسبت به سایر کودکان از تراکم استخوانی بیشتری برخوردار هستند. به عنوان مثال میتوان به حرکت شنا رفتن، وزنه برداری یا استفاده از وزنهها در سالن بدن سازی اشاره کرد. پوکی استخوان باعث میشود که استخوانها ضعیف و شکننده شوند، به حدی شکننده میشوند که یک افتادن یا یک تنش خفیف مانند خم شدن یا سرفه میتواند باعث شکستگی شود. یک برنامه غذایی عاری از میوه های تازه، سبزی ها و سرشار از پروتئین های حیوانی و کربوهیدراتها (مثل فست فودها) میتواند باعث اسیدی شدن بدن شود که به مرور زمان باعث افت قابل توجه تراکم استخوانی میشود؛ بنابراین خودتان را به خوردن میوه و سبزی عادت بدهید تا روند کاهش تراکم استخوان های بدن را کاهش دهید. استخوان بافتی است که از ماده زمینه ای شامل کلاژن و مقداری پروتئین تشکیل شده و روی آن عناصر کلسیم و فسفر قرار میگیرد. • مقداری از اشعه ایکس توسط استخوان جذب شده و مقداری از آن از استخوان عبور کرده و از سمت دیگر بدن خارج می شود .مقدار هر کدام از این دو اشعه بعد از خروج از بدن توسط یک گیرنده اندازه گیری می شود.
مقداری از اشعه ایکس توسط استخوانها جذب شده و مقداری نیز از بدن خارج میشود. اسکنرهای مرکزی میتوانند میزان تراکم استخوان در نواحی مرکزی بدن مثل ستون فقرات و لگن را بررسی کنند. سن بالای 50 سال و دارا بودن فاکتورهای خطر برای پوکی استخوان مانند: مصرف سیگار، مصرف الکل، لاغری مفرط، اندکس قد وزن کمتر از 21، سابقه شکستگی های لگن، ستون فقرات و مچ در والدین، سابقه مصرف داروهای خاص به ویژه استروئیدها (کورتن) بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند، بنابراین بهتر است برای انجام سنجش تراکم استخوان به مرکز سونوگرافی خوب در غرب تهران مراجعه نمایید . سونوگرافی روش تصویر برداری دردناکی نیست و در حین انجام آن بیمار احساس ناراحتی نمی کند . در این روش به این صورت عمل میشود که مادهای رنگی را به درون رگ تزریق میکنند و از عروق تصویر برداری میشود . سی تی اسکن یا توموگرافی کامپیوتری یکی از روشهای پیشرفته تصویر برداری پزشکی است . تفاوت در روشهای آزمایش: دستگاههایی که تراکم استخوانهای ستون فقرات و لگن را اندازهگیری میکنند دقیقتر هستند اما هزینه بیشتری نسبت به دستگاههایی که تراکم استخوانهای محیطی ساعد، انگشت یا پاشنه پا را اندازهگیری میکنند دارند. بیشتر دستگاه های مورد استفاده برای اسکن DXA دستگاه های مرکزی هستند که برای اندازه گیری تراکم استخوان در لگن و ستون فقرات استفاده می شوند و معمولاً در بیمارستان ها و مطب های پزشکی قرار دارند. با انجام آزمایش سنجش تراکم استخوانن درجه پوکی استخوان و تعیین ریسک شکستگی استخوان مورد اندازه گیری قرار می گیرد. پزشک برای اندازه گیری تراکم استخوان در ساعد، انگشت، دست یا پا ممکن است از یک اسکنر قابل حمل معروف به اسکن DEXA محیطی (p DEXA) استفاده کند. ایمپلنت ریشه ای شکل: به ایمپلنت های ریشه ای شکل به طور عامیانه ایمپلنت های درون استخوانی و یا به عبارت دیگر درون ریشه ای می گویند. همچنین در این آزمایش سایز و شکل رحم به طور دقیق مشخص می گردد.در این مجموعه این روش با بی حسی موضعی انجام می پذیرد. روند انجام آزمون به چه شکل است؟ هر چه تراکم استخوانی بیشتر باشد (به این معنی که خلل و فرج و فضاهای خالی ریز داخل استخوان کمتر باشد) مقدار بیشتری از اشعه ایکس را جذب کرده و اجازه عبور اشعه کمتری را می دهد و مقدار اشعه کمتری به گیرنده می رسد . در طول اسکن تراکم استخوان چه اتفاقی می افتد؟ در این روش پرتو به میزان بیشتری در مقایسه با اسکن DXA مورد استفاده قرار میگیرد.
هرچند مقدار پرتو ایکس که در این روش بکار میرود بسیار ناچیز است، ولی انجام سنجش تراکم استخوان در اشخاص سالم توصیه نمیگردد. تراکم استخوان ، به معنی جذب اشعه ایکس با انرژی دوگانه DEXA ، با دوز بسیار کمی از اشعه یونیزه کننده برای تولید تصاویری از داخل بدن (معمولاً ستون فقرات، کمر و باسن) می باشد. آزمایشی که در محل غیر مرکزی مانند پاشنه پا یا مچ دست انجام میشود به پیشبینی خطر شکستگی در ستون فقرات یا لگن کمک میکند. آزمونهای DXA جانبی ساده تر می باشند و انگشتان دست، ساعد، بازو و یا پاشنه پا در داخل دستگاهی قرار می گیرد در طی چند دقیقه می تواند تصاویر دانسیته استخوانی را تهیه کند. بعد از رادیوگرافی ساده ، سی تی اسکن بیشترین کمک را به بررسی ضایعات اندام حرکتی بدن انسان می کند . ورزشهایی که با تحمل وزن همراهاند به جلوگیری از پوکی استخوان کمک میکنند. پزشک از شما خواهد پرسید که آیا برای تغییر حالت بدنتان از حالت نشسته به حالت ایستاده بدون کمک دست مشکلی دارید یا نه. در صورتی که در مورد نتایج و یا درمان تراکم استخوان خود پرسشی دارید، با پزشک متخصص مشورت کنید. وهمچنین بررسی و پیگیری ناهنجاری های رحمی در مورد زنانی که نا بارور هستند و یا سقط جنین های مکرر داشتند توسط این آزمایش صورت میگیرد. انواع پرخطر ویروس اچ پی وی باعث تغییر سلول های دهانه رحم به سمت سرطان می شود، حتی در بعضی از موارد سرطان های در قسمت های دیگر بدن همانند، سرطان حنجره یا مقعد با ویروس HPV در ارتباط است . یک روش تصویربرداری با اشعه X است که در آن رحم و لوله های فالوپ به طور دقیق رویت و بررسی می شوند. که در ادامه به طور جامع به این موضوع خواهیم پرداخت، با ما همراه باشید … و با ارجاع بیمار به پزشک ،مانع از پیشرفت بیماری میشویم. برای اسکن مهره ها، ساق پای بیمار روی قسمتی جعبه ای که با لحاف پوشیده شده و نرم است به منظور صاف کردن لگن و مهره های کمری قرار می گیرد. البته این شکستگی معمولا در عرض چند هفته خودبخود خوب شده و درد بیمار هم خوب میشود. معمولا سنجش تراکم استخوان برای افرادی انجام می شود که زمینه ابتلا به پوکی استخوان را داشته باشند . افرادی که دارای عوامل خطر (Risk Factor) برای پوکی استخوان و شکستگی ناشی از آن هستند، برای انجام این آزمایش مناسب میباشند.
منبع: سنجش تراکم استخوان
