زیرا اگر سن قاعدگی پائین تر باشد بدن طولانی مدت در تماس با استروژن قرار می گیرد و همانطور که می دانیم حضور هورمون استروژن در افزایش تراکم استخوان اثر بخش است. با افزایش سن درصد جذب کلسیم موادغذایی کاهش مییابد. که یکی از مهم ترین علل آن هورمون استروژن می باشد همانطور که اشاره شد ترشح این هورمون در دوران یائسگی کاهش می یابد بدین ترتیب اثر محافظتی آن از بین می رود. در زنان یکی از مهم ترین علل شیوع بیش تر این بیماری یائسگی می باشد. از آنجایی که بارداری های مکرر و با فاصله کوتاه یکی از مهم ترین علل در کاهش تراکم استخوانی می باشند می بایست روش های صحیح بارداری و زمان های مناسب آن برای والدین خانواده ها شرح داده شود تا بدین ترتیب بتوان از استئوپروز و عوارض ناشی از آن کاست. بطوری که با توجه به مطالعات در صورتی که تعداد بارداری بیش از دو باشد و فرد در دوران بارداری از تغذیه خوبی برخوردار نباشد بنابراین میزان کلسیم مود نیاز برای جنین تامین نمی شود و در این شرایط جنین از کلسیم استخوان های مادری برداشت می کند لذا میزان تراکم استخوانی مادر کاهش می یابد و بدین ترتیب با افزایش تعداد بارداری تراکم استخوانی به شدت کم می شود بطوری که در بارداری بیش از پنج این اثر به شدت قدرتمند می شود. در این دوران نیز در صورتی که کلسیم کافی در رژیم غذایی مادر قرار نداشته باشد برداشت کلسیم از استخوان های مادر رخ می دهد. این امر نیز اغلب منجر به احساس انزوا یا افسردگی میشود. با بالا رفتن سن افراد، استخوانهای آنها اغلب استحکام و تراکم خود را از دست میدهند و نازکتر وشکنندهتر میشوند. متأسفانه، این ها و دیگر مسکن های قوی اغلب عوارض جانبی مثل خواب آلودگی، یبوست و گیجی ذهنی دارند، ممکن است خطر زمین خوردن بیمار را بالا ببرند. این کارشناس خاطر نشان کرد: کوتاه شدن قد نیز میتواند عارضهای از این بیماری تلقی شود حتی بعضی محققان عقیده دارند افتادن دندانها در سالهای بالا نیز ناشی از همین پوکی استخوان است. نقاط مبدا و مقصد و همچنین تقاطعها هم دار ای خصوصیت توقف عابران می باشند توقفگاههای بصری و به؛ نقش، تصویر و یا فرمی که از زمینه خود متمایز باشد، موثرترین عامل در بوجود آوردن یک نشانه و تمرکز بصری ها بر نقشه خیابان است نقاط تمرکز بصری و راههائی که آغاز و انتهای آنها معلوم است بیشتر به پیوستگی عوامل مختلف شهر کمک می کنند ومبدا و مقصد خیا بان مهمترین نشانههای آن محسوب می شوند هر چه تعداد این عوامل متمرکز در یک نقطه بیشتر باشد، تعداد بیشتری از مردم آنرا بعنوان نقطه مبدا و مقصد به خاطر می سپارند مکانهای عطف است .
بر اساس مطالعات مختلف صورت گرفته، بین سن شروع قاعدگی و تراکم استخوان ارتباط وجود دارد بطوری که اگر قاعدگی در سنین بالاتری اتفاق بیافتد به نسب تراکم استخوانی کاهش می یابد. پوکی استخوان زمانی اتفاق میافتد که تراکم استخوان کاهش پیدا میکند و بدن به اندازهای که قبلا استخوان تولید میکرد، دیگر استخوان تولید نکند. بعد از راه اندازی مرکز ام آر آی، درآمدهای حاصل از این مجموعه، به منظور تجهیز کردن مرکز با دستگاه های به روز و پیشرفته، و هم چنین تأسیس مراکز و کلینیک های تشخیصی و درمانی دیگر در مناطق محروم به کار گرفته شد. این روند در زنان بعد از یائسگی تشدید می شود. آگاهی از روشهای محافظت از استخوان ها و تغییر عادت های زندگی می تواند در جلوگیری از پوکی استخوان در زنان و مردان نقش مهمی را ایفا کند. رعایت این نکات به پشتیبانی از تراکم استخوان ها در تمام بزرگسالی کمک می کند. بسیاری از انواع ماهی های چرب دارای مقدار زیادی از ویتامین D هستند که به بدن شما کمک می کنند. ویتامین C برای بسیاری از چیزها بسیار مهم است، از جمله پوست صاف و جوان. این به این دلیل است که ویتامین C برای توسعه کلاژن، که بخش فیبری استخوان و غضروف است، ضروری است. همه می دانند که میوه های مرکبات یک منبع عالی از ویتامین C هستند. هر گونه ارزیابی رادیولوژی با استفاده از مواد کنتراست (تنقیه باریوم، پیلوگرام داخل وریدی و سی تی اسکن) یا آزمایش پزشکی هستهای در صورتی که در مدت زمان یک هفته پیش از سنجش تراکم استخوان انجام شده باشند، امکان دارد بر میزان دقت سنجش تراکم استخوان تاثیر بگذارد. همچنین در صورتیکه با انجام این آزمایش سلامت استخوانها تایید شود این آزمایش میتواند پایهای برای ارزیابی تستهای آتی باشد. هورمون زنانه (استروژن) جلوی از بین رفتن استخوان را میگیرد، جذب کلسیم را بهبود مىبخشد و اثر ورزش را روى استخوانها میگذارد. زنان بعد از یائسگی به علت توقف ترشح هورمونهای زنانه و نقش مهمی که این هورمونها در استحكام استخوانها دارند، بیشتر به این بیماری مبتلا میشوند. زنان سفید پوست بیشتر از زنان سیاه پوست در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند. حدود نیمی از زنان بالای ۴۵ سال و ۹۰ درصد زنان بالای ۷۵ سال در خطر ابتلا به پوكی استخوان هستند. این در زنان مسن بیشتر رایج است ، اما مردان نیز می توانند به آن مبتلا شوند. البته ارتباط مابین سابقه مصرف قرص های پیشگیری از بارداری "ال دی و اچ دی" و بیماری استئوپروز نیز گزارش شده است.
از تسکین درد ، بهبود حرکت و فعالیت، کمک به انطباق بیماری با آثار روانی اجتماعی بیماری و پیش گیری ازکاهش بیشتر بافت استخوانی تشکیل می شود. درصورت بروز آلگودیستروفی به دنبال شکستن مچ دست، فیزیوتراپی میتواند موجب تسکین درد و بهبود حرکت دست شود .درموارد شدید از( سمپاتکتومی ) استفاده می شود. نسبت به بخش محوری، نقش بیشتری در حرکت بدن دارد. حرکت شنا و آبدرمانی نقش بسزایی در درمان آرتروز زانو دارد. استفاده از تردمیل در صورتی که در سطح صاف انجام گیرد و همراه با کفش مناسب باشد باعث کمک به درمان آرتروز و پیشگیری از آن می گردد ولی در صورتی که استفاده از تردمیل با استفاده از کفش نامناسب و در سطح شیبدار انجام گیرد موجب تخریب سریع زانو و به طبع آن سبب آرتروز در ناحیه زانو می گردد. از طرفی شیردهی برای تراکم و استحکام استخوان های کودک ضروری است و از طرفی می تواند برای مادر مضر باشد لذا می توان با رژیم غذایی مناسب و غنی از کلسیم و ویتامین د از این اثر مضر برای مادر پیشگیری کرد تا بدین ترتیب مادر و فرزند سالم را در جامعه دارا باشیم. مصرف مکملهای کلسیم و ویتامین D به موازات این درمانها برای بهبود لازم و موثر است. اما این همه چیز نیست. اما خوش بختانه، اشعه بسیار کمی در این تست استفاده می شود. نه تنها کلسیم و پتاسیم در بادام زیاد است، بلکه بسیار متنوع و راحت در رژیم غذایی شما قرار میگیرد. مهم این است که این بیماری را به طور جدی مورد توجه قرار دهید زیرا علایم آن بدون درد هستند و در نتیجه خطر ابتلا به شکستگی ها بسیار زیاد است . هنگامی که به این بیماری مبتلا می شوید ، استخوان های شما ضعیف و نازک می شوند. نتیجه تست در افرادی که دارای مشکلات و ناهنجاریهایی در ستون فقرات هستند ممکن است که صحیح نباشد منظور از این ناهنجاریهای ساختاری، آرتروز، جراحی قبلی در ناحیه ستون فقرات یا مبتلا به اسکولیوز (انحراف در ستون فقرات) است. ستون فقرات آنها بیش از یک اینچ (54/2سانت) ارتفاع از دست داده باشد. یک دوره استراحت مطلق ممکن است برای ایشان ضروری شود، گر چه باید مدت آن تا حد امکان محدود باشد، چون خود عدم تحرک مستقیماً باعث تحلیل استخوانی بیشتر می شود. بمنظور حفظ سلامت استخوان ها باید از فاکتورهای خطر ابتلا به بیماری آگاه شویم وهم چنین تغییرات مهمی را نیز درشیوه های زندگی خود قائل شویم ، شاید ازاین طریق بتوانیم از آسیب های مکرر وارد بر استخوان ها جلوگیری کنیم.
اگر والدین سابقه بیماری پوکی استخوان داشته باشند احتمال ابتلای فرزند به پوکی استخوان افزایش مییابد. دکتر مهدی دهقانی فوق تخصص غدد در کرج با20 سال سابقه طبابت و 12 سال سابقه تخصصی پزشکی در حوزه تشخیص و درمان بیماری های داخلی به فعالیت پزشکی مشغول می باشند و خدمات درمانی به بیماران ارائه می نمایند. بـر اساس برآوردهای اخیر تقریبا ۱ نفر ازهر ۴ خانم بالای ۵۰ سال مبتلا به بیماری پوکی استخوان در زنان هستند ، پوکی استخوان در زنان در مراحل اولیه به نوعی یک بیماری خاموش محسوب میشود و هیچ نشانه مشخصی ندارد. خانمهای یائسه با سن بالای ۵۰ سال که یکی ازموارد بالا را نیزداشته باشند. غذاهایی با کلسیم و ویتامین D بالا به خصوص برای افزایش تراکم استخوان مفید هستند. اینها بهترین مواد مغذی شناخته شده هستند وقتی که ما در مورد استخوان ها فکر می کنیم، اما چندین ماده دیگر نیز نقش مهمی دارند، از جمله ویتامین C، پتاسیم و منیزیم. زنانی که یائسگی زودرس دارند(قبل از 45 سالگی) و نیز خانم هایی که تخمدان هایشان در سنین پایین با جراحی برداشته اند بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند، لذا به عنوان یک گروه پرخطر حائز اهمیت می باشند. خانمهایی که دچار نارسایی تخمدان هستند، یعنی تخمدانشان قبل از ۴۰ سالگی از کار افتاده، بیشتر در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند. از آنجا که استروژن بر تراکم استخوانها موثر است، خانمهایی که قاعدگی نامنظم دارند نیز ممکن است از تاثیر محافظت کننده این هورمونها روی سلامت استخوانهایشان بهرهمند نشوند. در نتیجه میتوان گفت با افزایش سن، احتمال شکستگی استخوان نیز افزایش مییابد. عوامل مختلف که در ابتلا به این بیماری نقش دارند بارها مورد بررسی قرار گرفته است که از آن جمله می توان به سن، جنس، بی تحرکی، مصرف قهوه، سیگار و مصرف برخی داروها اشاره کرد. در این میان به استئوپروز (پوکی استخوان) وابسته به بارداری اشاره می کنیم که یک بیماری نادر می باشد و در زنان باردار در سه ماه سوم رویت می شود. زنان یائسه زیر 65 سال دارای عوامل خطرزا، مردان 50 تا 69 سال دارای عوامل خطرزا و هر کسی که به یک شکستگی استئوپروتيك دچار شده است میبایست برای انجام این آزمایش اقدام کنند. سلطانی، ا.، سادات صفوی، م.، معیری، ع.، نورایی، م.، حسین نژاد، آ.، اردشیرلاریجانی، م.، 1382. استفاده از شبکههای عصبی مصنوعی و مقایسه با روشهای رگرسیونی در پیش بینی تراکم استخوان زنان یائسه ایرانی. به طور کلی روزانه 1000 میلی گرم کلسیم و 600 واحد ویتامین د برای زنان باردار مورد نیاز است تا بدین ترتیب بتوانند مقدار کافی این دو ماده مهم را دریافت کنند و بدین ترتیب از کاهش تراکم استخوانی احتمالی بکاهند.
البته اگر فردی دارای زمینهی ژنتیکی پوکی استخوان باشد، امکان کاهش دادن خطر ابتلا یا کاهش شدت بیماری از طریق راهکارهایی وجود دارد. تداخلی بین دریافت داروهای پوکی استخوان و واکسن و کرونا هم وجود ندارد و فرد می تواند در زمان ابتلا به کرونا داروهای پوکی استخوانش را مصرف کند. بین وضعیت یائسگی و تعداد سال های پس از یائسگی و ابتلا به بیماری پوکی استخوان ارتباط زیادی وجود دارد. با ابتلا به استئوپروز ارتباط وجود دارد. با توجه به وجود رابطه قدرتمند مابین برخی از عوامل باروری و ابتلا به پوکی استخوان و با توجه به عوارض این بیماری از قبیل ناتوانی و مرگ و میر، انجام اقدامات لازم به منظور پیشگیری از این بیماری در جامعه توصیه می شود. چندین روش مختلف برای اندازه گیری توده استخوانی وجود دارد اما بیشترین روشی كه مورد استفاده قرار می گیرد روش DXA یا جذب دوگانه اشعه ایكس میباشد. بخش دوم به مفهوم کلی پوکی استخوان، عوامل و علائم ابتلا به این بیماری، پیشگیری، داروها و درمان اختصاص یافته است، همچنین در مورد سنجش تراکم استخوان افرادی که بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند، سن شروع و شیوع بیماری در افراد مختلف است و علایم خطرناک این بیماری مطالبی آورده شده است. پوکی استخوان یکی از بیماری های شایع دوران میانسالی و سالمندی می باشد که عوارض آن هزینه زیادی را به جامعه تحمیل می کند. در بخش چهارم درباره تأثیر ورزش بر پوچی و استخوان، ورزش های مناسب برای پیشگیری و درمان این بیماری، مقایسه شدت پوکی استخوان و تراکم بافت استخوانی در زنان ورزش کار و غیره ورزش کار و ورزش در دوران یائسگی مباحثی بیان گردیده است و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که تغذیه سالم و انجام حرکات ورزشی مناسب روزانه، در عدم ابتلا به این بیماری تأثیر شگرفی داشته و حتی تا حد زیادی در درمان آن نیز مؤثر است. لذا در این راستا زنان به عنوان گروه در معرض خطر می باشد که می بایست مورد توجه قرار گیرد. لذا باید این نکته مورد توجه قرار گیرد که حتما در این دوران میزان کافی کلسیم و ویتامین د در رژیم غذایی مادر قرار گیرد. آنها همچنین حاوی مقداری از ویتامین K هستند که شناخته شده است که خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش می دهد. قابل ذکر است در دوران شیردهی میزان تراکم استخوانی مادر کاهش می یابد که البته پس از اتمام این دوران تراکم استخوانی به وضعیت قبل باز می گردد.
که البته قابل ذکر است پس از بارداری فرد به وضعیت طبیعی خود از لحاظ تراکم استخوانی باز خواهد گشت. پوکی استخوان عموما پس از یائسگی زنان رخ میدهد. زنان سفید پوست و آسیایی بیشتر در معرض خطر هستند. در بخش سوم در مورد نقش تغذیه در پوست و استخوان، تأثیر ویتامین D و سایر مواد مغذی به پوکی استخوان، میزان دریافت کلسیم بدن در سنین مختلف و تأثیر آن در کودکان و نوجوانان و نیز تأثیر رژیم های غذایی در جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان بحث شده است. کسانی که پوست روشنی دارند، خال های زیادی دارند، چشمانی آبی یا سبز دارند، کک و مک دارند، سابقه آفتاب سوختگی (به خصوص در کودکی) یا سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان پوست دارند، بیشتر در معرض آسیب هستند. بنابراین خانم هایی که مجبورند مسیری را برای رسیدن به محل کار پیاده روی کنند بسیار خوش شانس هستند ؛ و اگر این پیاده روی درمعرض آفتاب باشد سود بیشتری برده اند. برای پیشگیری از پوکی استخوان باید در معرض نور مستقیم آفتاب قرار بگیرید و ویتامینD را به بدنتان برسانید. سنجش تراکم استخوانی که از تجهیزات متفاوت DEXA به دست آمده باشند نمی توانند به طور مستقیم با هم مقایسه شوند. این عدد تراکم استخوانی شما را در مقایسه با فردی بالغ با جنسیت یکسان بیان میکند. بنابراین توصیه میشود در پژوهشهای آتی، نتایج روش کنونی با روشهای کشت میکروبی مقایسه شود. بنابراین میتوان نتیجه گرفت روش ترکیبی (فیزیکی، شیمیایی) و سترونسازی با سدیم دودسیل سولفات و پراستیک اسید مطلوب بوده و منجر به رشد و تکثیر سلولها شده است. بنابراین چون به تکهای از استخوان که زیر پلاتین قرار گرفته نیروی کمتری وارد میشود، تراکم کمتری پیدا میکند و به همین دلیل قسمتی که پلاتین تمام میشود (یعنی بالا و پایین پلاتین) نقطه ضعفی محسوب میشود و اگر فردی ورزشهای شدید انجام دهد، بخصوص احتمال زمین و لیزخوردن و سقوطش وجود داشته باشد و فشار زیاد به این قسمت وارد شود، امکان دارد از این ناحیه دچار شکستگی مجدد شود.کسانی که پلاتین دارند و میخواهند فعالیت فیزیکی شدید داشته باشند، باید حتما به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کنند تا در صورت صلاحدید او پلاتینشان خارج شود.جراحیای که بعد از آن استراحت لازم استگذاشتن پلاتین وقتی شکستگی وجود دارد، برای ثابت کردن استخوان لازم است و بعد از انجام این جراحی عضو آسیبدیده باید مدتی بیحرکت بماند تا جوش بخورد.بعد از این جراحی، فرد نباید روی استخوان آسیبدیده فشار بیاورد و مثلا اگر پا آسیبدیده، لازم است حتما با عصا راه برود و اصلا روی آن فشار نیاورد.
اما مقدار زیاد آن باعث از بین رفتن کلسیم میگردد. آیا غذاهای تصفیه شده و قند زیاد مصرف میکنید؟ بنابراین حتی اگر لبنیات را دوست نداشته باشید یا یک گیاه خوار باشید، هنوز هم می توانید از غذاهای غنی شده استفاده کنید.استفاده از غذاهای غنی شده بیشتر در طول ماه های زمستان، زمانی که نور خورشید به شما کمتر می رسد ایده خوبی است. شیرهای گیاهی، آب پرتقال، غلات و نان ها غالبا با کلسیم و ویتامین D غنی می شوند. اما ممکن است متوجه شوید که ویتامین C نقش مهمی در جلوگیری از پوکی استخوان ها ایفا می کند. اما وقتی که بیماری پیشرفت کرد، شکستگی معمولا اولین نشانه ضعف اسکلت ناشی از پوکی استخوان است. در صورت وجود سابقه این بیماری در افراد خانواده، حتی در صورت نبودن هیچ یک از نشانههای ذکر شده، مراجعه مستمر به پزشکان مربوطه مفید است. پوکی استخوان ها با ایجاد ضعف در استخوان های ما می تواند موجب بروز آرتروز زانو گردد که نیاز است در صورت وجود پوکی استخوان حتما به جراح ارتوپد برای درمان مراجعه شود. درمواردی که درد دراثر شکستگی گردن ران یا مچ دست ایجاد شده است جراحی و مصرف کوتاه مدت مسکن موجوب بهبود درد میشود . فقط بهتر است که آنها را بپزید و یا بجوشانید،و آنها را در روغن سرخ نکنید تا ارزش سلامتی را حفظ کنید. اما متاسفانه خوردن مرکبات را فقط به این دلیل که شما زن هستید متوقف نکنید. بادام دارای مقدار مناسبی از چربی است اما نباید نگران کننده باشد چون شما نیازی به خوردن بسیاری از غذاها ندارید. البته اگر می خواهید برنامه ریزی کنید باید وقت بیشتری برای آن در نظر بگیرید چون باید قبل از انجام آن فرم هایی را پر کنید. قبل از انجام آزمایش ممکن است لازم باشد 10 تا 14 روز صبر کنید. این آزمایش همچنین میتواند ترکیب بدن شما مانند چربی بدن و توده عضلانی را اندازهگیری کند. ماهی همچنین دارای اسیدهای چرب امگا 3 است که علاوه بر سلامت استخوان می تواند مفاصل شما و سلامت قلبی و عروقی را پشتیبانی کند. از آنجا که کمبود منیزیم می تواند توازن ویتامین D شما را از بین ببرد، پتاسیم، از سوی دیگر، می تواند اسیدهای موجود در بدن شما را خنثی کند، در غیر اینصورت کلسیم را از استخوان ها بیرون می آورد. همه علائم کمبود منیزیم کاملاً جسمی نیستند. سیب زمینی منبع منیزیم و پتاسیم هست و دیگر این مواد مغذی هم برای محافظت از استخوان ها کار می کنند.
منبع: سنجش تراکم استخوان