خیلی وقت بود که دوست داشتم مقاله ای مرتبط با رشته خودم بنویسم یکی از موضوعاتی که به عنوان تکلیف درسی از سوی یکی از اساتید محترم دوران دانشجویی محول شده بود را در ذهن داشتم و بنظرم می‌رسید که هنوز موضوع نویی باشد؛ چند جستجو انجام دادم و دیدم که کار مشابهی دراین رابطه انجام نشده است و چون نسبت به آن نیز علاقه‌مند بودم عزمم را جزم کردم.
ابتدا خواستم به استاد مربوطه پیام بدهم تا هم کسب اجازه کرده باشم و هم راهنمایی بگیرم.
برای ارسال درخواست، ایمیل استاد را از اینترنت پیدا کردم و شروع به نوشتن متن درخواست به این شکل نمودم:
استاد بزرگوارم...
احتراما اینجانب.. که افتخار تلمذ در محضر حضرتعالی …. اگر مقدور باشد… در صورت امکان…. استدعا دارم… ضمن راهنمایی و ارایه طریق.. نسبت به این حقیر و …
با خودم گفتم ایا برای یک درخواست همکاری ساده حتمن لازم است تا با این لحن بنویسیم؟
این سوال به ذهنم رسید که نکند عرف دانشگاهی ما اینگونه ادبیات (چاپلوسانه و مخلصانه) را نپسندد؟ گاهی وقت‌ها بعضی از این کلمات هم ازبس که برای هرکسی وهر موضوعی بکار گرفته شده اند در فرهنگ عامه یک نوع تحقیر هم بشمار می‌روند و گاه معنای بدی به خودشان گرفته‌اند، اصلا آداب درخواست از استاد در کشور ما چگونه است؟
اول رفتم به فارسی جستجو کردم که چطور از استاد درخواست راهنمایی و همکاری کنیم ؟ فهمیدم که متاسفانه ادبیات غنی ما در این زمینه خیلی فقیر است. شاید بخاطر این بوده که رابطه ها همیشه سلطانی و رعیتی بوده و تمام درخواست‌ها باید به یک شکل نیازورانه و دعا گونه نوشته می‌شده تا بلکه پاسخی دریافت می‌کردند. کلا نامه‌نگاری های ما یا از موضع خیلی بالا به خیلی پایینی ها بوده یا بالعکس و بالتبع در این فرهنگ؛ ادبیاتی که در آن نمونه نامه‌هایی که با روحیه تعاون و همکاری نوشته شده باشند کم خواهد بود. خلاصه اینکه من مطلب در خور و شایسته‌ای در این رابطه پیدا نکردم. اما تا دلتان بخواهد مطلب در مورد نحوه ی مکاتبه با اساتید خارجی و شیوه ی بیان درخواست از آنها (که ترجمه شده از سایت‌های خارجی بودند) را پیدا کردم.
نکاتی که در مورد ایمیل به اساتید خارجی باید رعایت شود، کلیاتش به این شکل بود:
اول اینکه لحن و جملات شما باید کاملا محترمانه و رسمی باشد.
دوم اینکه متن ایمیل در عین محترمانه بودن باید بدون تعارف و چاپلوسی تنظیم شده باشد. و درخواست خود را به صورت روشن مطرح کنید.
سوم آنکه متن ایمیل های شما باید کوتاه و فقط دربردارنده ی نکات اصلی باشد. و موارد دیگر راجع به اپلای بود و به موضوع من مرتبط نبود.
خوب اینها نکات خوبی بود ولی ننوشته بود که منظور از محترمانه و غیرچاپلوسانه و بدون تعارف نوشتن چیست و اینکه در عرف دانشگاهی به کار بردن چه عباراتی معمول است و کدام یک از آنها خلاف آداب محسوب میشود ؟ برای مثال آیا نوشتن حضرتعالی و استدعا دارم و از این موارد، محترمانه و رسمی است یا خیر؟
این بار عنوان "نمونه درخواست همکاری …. به زبان فارسی " را جستجو کردم و این متن را از یکی از مجلات اینترنتی که اتفاقا یک قسمت مجزایی مربوط به آموزش نامه نگاری هم دارد پیدا کردم.
جدا از اینکه در ابتدای نامه یک حدیث آورده بود که من به آن اشاره نمیکنم، متن درخواست این بود:
جناب آقای دکتر ………………………….
استاد محترم
موضوع : درخواست همکاری بعنوان ….
سلام علیکم
احتراما به استحضار می رساند اینجانب ………………………….دانشجوی سال ….… گرایش …. تمایل دارم تا در صورت امکان و صلاحدید حضرتعالی بتوانم در ترم تحصیلی آینده بعنوان …...در خدمت حضرتعالی باشم. توضیح اینکه ...
پیشاپیش از بذل توجه حضرتعالی کمال تشکر را دارم.
با تقدیم احترام
برای اینکه خیالم راحت بشه برای بار آخر به انگلیسی جستجو کردم که چطور
how to ask a professor to….( sample)
متنی را دیدم که کلا نظرم در مورد ارسال درخواست تغییر کرد. در این متن نوشته شده بود که:
اولا اگر شما تا بحال هیچ مقاله و ارایه‌ای در زمینه ای که درخواست همکاری از استاد میکنید، نداشته باشید پس درست نیست (تا از استادی که متخصص در این زمینه است)، درخواست همکاری کنید.
ثانیا در صورتی مجاز به درخواست هستید که آن استاد در این زمینه کار مشابهی انجام داده یا درحال انجام است و شما هم تحقیقات مشابه در این زمینه که موضوع پایان نامتون یا مقاله تون باشه را انجام داده و تا حدی پیش برده باشید.
در اینصورت باید بنویسید که استاد محترم … من در حال انجام کار در مورد این ایده هستم و جمع آوری مطالب در این زمینه را شروع نموده‌ام و از آنجایی که این موضوع قبلا توسط شما کار شده است، ممنون خواهم بود چنانچه تمایل داشتید،نگاهی اجمالی به آن داشته باشید.
.
.
تازه بعد از این مراحل اگر نگاه کردند و پاسخ دادند، با توجه به پاسخ داده شده این‌دفعه میتوانید پیشنهاد همکاری برای نگارش اثر رو بدهید.
با اینهمه مطالب متفاوت و گاها متضاد که باعث سردرگمی میشد، خواستم کلا از نوشتن مقاله منصرف بشوم.
اینکه هنوز ما یک فرهنگ و رویه و عرف مشخصی در این مسائل نداریم تا دانشجو و استاد هردو بدانند که چه انتظاری باید از همدیگر داشته باشند و چه مسیری پیش رو خواهند داشت، نکته خیلی بد و افتضاحی است. معلوم نیست متولی این امور چه کسانی هستند یا اصولا چه لزومی دارد که همه چیز مسئول و مقصر داشته باشد؟ عجالتا در این فقره بنظر می‌رسد همه مسئول هستیم
متاسفانه بسیاری از همکاری‌های میان دانشگاهی‌ها بدلیل عدم وجود آداب و رویه مشخص بجای اینکه به یک نتیجه خوب و علمی منتهی شود از همان آغاز با بدفهمی و کج سلیقگی به دلخوری می‌انجامد.
از یکسو اساتید دانشجو ها را مقصر می‌دانند و انتظاراتی از آنها دارند که در هیچ جایی نوشته و تدریس نشده و در مقابل دانشجوها نیز توقعاتی از اساتید دارند که با توجه به فرهنگ و امکانات حاکم بر کشور ما هیچوقت امکان عملی شدن آن نیست!
بالاخره بعد از کلی کلنجار رفتن با خودم و زمزمه این شعر سعدی که به راه بادیه رفتن به از نشستن باطل // که گر مراد نیابم به قدر وسع بکوشم دلم نمیخواست اون عزم جزمم از هم بپاشد، بنابراین سعی کردم مطلب کوتاهی را در عین رعایت ادب و تا جایی که بشه به دور از کژتابی و بدفهمی آماده و ارسال کنم. بعد از فشردن دکمه send و ارسال مطلب متوجه شدم که یک کلمه را اشتباهی تایپ کرده ام کلی به خودم بد بیراه گفتم و دوباره دریایی از سوال و ابهام در ذهنم شکل گرفت که نکند استاد با خودشان فکر کنند که چه دانشجوی بی ادب و بی سوادیه حداقل وقت نگذاشته یک متن درست بنویسه بعد هم ادعای نوشتن مقاله و همکاری با من رو داره و...! یک ریپلای کردم و ضمن پوزش نوشتم که کلمه … در سطر دوم اشتباه تایپی شده است.
بیصبرانه منتظرم ببینم استاد چه پاسخی خواهند داد...
