NFT چیست؟

امروزه مفاهیم نوظهور بسیاری در دنیای دیجیتال به چشم می‌خورند که هر یک به نوبه خود تحولات عظیمی در زندگی ما ایجاد کرده‌اند. یکی از این مفاهیم جدید و هیجان‌انگیز NFT یا توکن غیرقابل تعویض است. با ورود بلاک چین و کریپتوکارنسی به عرصه فناوری، امکان خلق و معامله دارایی‌های دیجیتالی منحصربه‌فرد فراهم شده است که همین امر باعث شده تا توجه بسیاری از علاقه‌مندان به دنیای دیجیتال به این حوزه جلب شود. از زمان مطرح شدن ایده ارزهای دیجیتال تاکنون بلاک چین به مانند انفجاری در رسانه‌ها و بین سرمایه‌گذاران بازتاب داشته است و هر فردی تلاش می‌کند تا سهمی هرچند کوچک از این بازار پرنوسان و پرپتانسیل به دست آورد.

اما در این مقاله قصد داریم تمرکز خود را به مفهوم NFT معطوف کنیم؛ توکن‌هایی که با ویژگی‌های خاص خود موج جدیدی از معاملات دیجیتالی را به ارمغان آورده‌اند. در ادامه به بررسی این که NFT چیست و هر آنچه که لازم است درباره این توکن‌های غیرقابل تعویض بدانید، خواهیم پرداخت. مهم نیست که آیا شما از ارزهای دیجیتال مختلف برای ورود به این بازار استفاده می‌کنید یا خیر؛ آنچه مهم است، شناخت دقیق و کامل از مفهوم و کارکرد NFTها است تا بتوانید در این دنیای جدید و پویا به بهترین شکل ممکن فعالیت کنید.

NFT چیست؟

NFT یا توکن غیرقابل تعویض (Non-Fungible Token)، به معنای واقعی کلمه به معنای گواهی مالکیت دیجیتالی غیرتکراری برای هر نوع دارایی دیجیتالی است. این توکن‌ها که از طریق قراردادهای هوشمند بر روی پلتفرم‌های اپن سورس ایجاد می‌شوند، امنیت و اصالت دارایی‌های دیجیتالی را تضمین می‌کنند. معمولا این قراردادهای هوشمند به شکل توکن ERC 721 بر روی شبکه بلاک‌چینی مانند اتریوم منتشر می‌شوند.

NFTها می‌توانند اشکال مختلفی به خود بگیرند؛ از تصاویر دیجیتالی در قالب‌هایی مانند GIF و JPEG گرفته تا ویدیوها و حتی توییت‌ها. هر دارایی دیجیتالی با توجه به نظر سازنده آن قابلیت تبدیل شدن به یک توکن غیرقابل تعویض را دارد. به عنوان مثال یک مقاله علمی، بلیت کنسرت یا هر اثر دیجیتالی دیگری که سازنده آن می‌خواهد به‌طور منحصربه‌فرد و اختصاصی به فروش برود، می‌تواند به یک NFTتبدیل شود.

اما شاید این سؤال برای شما پیش بیاید که چرا مردم حاضرند میلیون‌ها دلار برای یک NFTبپردازند وقتی می‌توان به راحتی از آن اسکرین‌شات گرفت یا دانلودش کرد؟ پاسخ این است که NFT به خریدار اجازه می‌دهد تا مالکیت اصلی و معتبر یک اثر را همراه با احراز هویت داخلی داشته باشد. این احراز هویت، مالکیت اثر را ثابت کرده و در دنیای دیجیتالی ایده‌آل، هیچ کس دیگری نمی‌تواند از آن اثر استفاده کند. در واقع ارزش معنوی اثر با اعتبار و هویت هنرمند گره خورده و همه می‌پذیرند که تنها یک واحد از آن اثر به صورت NFT تولید شده و به خریدار اهدا شده است.

این ویژگی‌ها باعث شده است که NFTها به یکی از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین حوزه‌های دنیای دیجیتال تبدیل شوند، جایی که هنرمندان و خریداران می‌توانند در یک بازار پویا و امن به تبادل دارایی‌های دیجیتالی منحصربه‌فرد بپردازند.

تفاوت بین NFT و توکن‌های قابل تعویض (Fungible Tokens)

برای درک بهتر تفاوت بین NFTها و توکن‌های قابل تعویض (Fungible Tokens) ابتدا باید با هر یک از این مفاهیم آشنا شویم.

NFT یا توکن‌های غیرقابل تعویض دارایی‌های دیجیتالی منحصربه‌فرد و غیرتکراری هستند که می‌توانند در انواع فرم‌ها وجود داشته باشند؛ از آثار هنری و موسیقی گرفته تا بازی‌ها، توییت‌ها، ویدئوها و حتی ملک و املاک. این توکن‌ها روی بلاک‌چین ذخیره می‌شوند و مالکیت و اصالت آن‌ها به‌طور کامل اثبات‌شده است. هر NFT ویژگی‌ها و اطلاعات خاص خود را دارد که آن را از دیگر NFTها متمایز می‌کند. به عنوان مثال ۱۰ هزار شخصیت کریپتوپانک (Cryptopunk) که در سال ۲۰۱۷ ساخته شدند، هر کدام دارای صورت، لباس، مو و اکسسوری‌های متفاوت هستند و نمی‌توان آن‌ها را با دیگری جایگزین کرد. NFTها منحصربه‌فرد، نادر، غیرقابل تقسیم و غیرقابل جایگزین شدن هستند.

توکن‌های قابل تعویض، ابزارهای دیجیتالی هستند که می‌توانند به راحتی معامله و جابجایی شوند و ارزش‌های مشابهی دارند. این توکن‌ها به طریقی طراحی شده‌اند که ارزش آن‌ها قابل مقایسه است و نمی‌توان آن‌ها را از یکدیگر تمایز داد. رمزارزهایی مانند بیت‌کوین (Bitcoin)، اتر (Ethereum) و تتر (Tether) مثال‌هایی از توکن‌های قابل تعویض هستند. ۱ بیت‌کوین با ۱ بیت‌کوین دیگر برابر است و می‌توان آن را به قسمت‌های کوچک‌تر تقسیم کرد و هر قسمت از آن نیز دارای همان ارزش نسبی است.

در نتیجه تفاوت اصلی بین NFTها و توکن‌های قابل تعویض در یکتایی و غیرقابل جایگزینی NFTها و قابل تعویض و برابر بودن توکن‌های قابل تعویض است. این تفاوت‌ها باعث می‌شود که هر کدام از این دو نوع توکن در کاربردها و بازارهای مختلفی مورد استفاده قرار گیرند. NFTها برای دارایی‌های منحصربه‌فرد و کلکسیونی مناسب هستند در حالی که توکن‌های قابل تعویض برای تراکنش‌های مالی و تبادلات روزمره کاربرد دارند.

تفاوت‌های بنیادین بین توکن‌های قابل تعویض و غیرقابل تعویض

قابل تعویض بودن (Fungible) به این معناست که یک دارایی می‌تواند با دارایی مشابه دیگری مبادله شود بدون اینکه ارزش آن تغییر کند. این ویژگی به این معناست که هر واحد از یک دارایی قابل تعویض دارای ارزش یکسان با واحدهای دیگر از همان دارایی است. برای درک بهتر این مفهوم یک مثال ساده را در نظر بگیرید: یک اسکناس 5 هزارتومانی از نظر ارزش با هر اسکناس 5 هزارتومانی دیگری برابر است. بنابراین اگر شما یک اسکناس 5 هزارتومانی از کسی قرض بگیرید، نیازی نیست که دقیقا همان اسکناس را به او بازگردانید؛ زیرا هر اسکناس 5 هزارتومانی دیگر نیز همان ارزش را دارد. این قانون در مورد ارزهای دیجیتال نیز صادق است. برای مثال یک بیت کوین با هر بیت کوین دیگر کاملاً برابر است و ارزش یکسانی دارد.

اما توکن‌های غیرقابل تعویض (Non-Fungible Tokens یا NFTها) داستان متفاوتی دارند. NFTها دارایی‌های دیجیتالی منحصربه‌فردی هستند که هر یک دارای ویژگی‌ها و ارزش‌های متمایز خود هستند. این ویژگی منحصربه‌فرد بودن باعث می‌شود که نتوان یک NFT را با NFT دیگری جایگزین کرد. برای مثال یک اثر هنری دیجیتال به صورت NFT با هیچ اثر هنری دیگری برابر نیست حتی اگر هر دو از نظر فرمت و موضوع مشابه باشند. NFTها مانند سنگ‌های قیمتی، آثار هنری و کالاهای لوکس و عتیقه در دنیای واقعی، ارزش منحصر به فرد خود را دارند.

به سادگی می‌توان فهمید که توکن‌های قابل تعویض، دارایی‌هایی هستند که قابلیت جایگزینی با یکدیگر را دارند و ارزش آن‌ها ثابت می‌ماند. برای مثال یک بیت کوین همواره ارزش یکسانی با بیت کوین دیگر دارد و می‌توان آن را به قسمت‌های کوچک‌تر تقسیم کرد. اما توکن‌های غیرقابل تعویض یا NFTها دارای ارزش‌های منحصربه‌فردی هستند و نمی‌توان آن‌ها را به صورت متداول تقسیم یا جایگزین کرد. هر NFT ویژگی‌ها و اطلاعات خاص خود را دارد که آن را از دیگر NFTها متمایز می‌کند و همین ویژگی‌ها باعث می‌شود تا توکن غیرقابل تعویض منحصربه‌فرد ساخته شود و غیرقابل تعویض باشد.

در نتیجه تفاوت‌های اساسی بین توکن‌های قابل تعویض و غیرقابل تعویض نشان می‌دهد که چرا توکن‌های قابل تعویض برای تراکنش‌های روزمره و مالی مناسب هستند در حالی که NFTها برای موارد خاص و کلکسیونی کاربرد دارند.

ویژگی‌های منحصربه‌فرد توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT)

NFTها یا توکن‌های غیرقابل تعویض ویژگی‌های منحصر به فردی دارند که آن‌ها را از سایر دارایی‌های دیجیتالی متمایز می‌کند. در ادامه به بررسی ویژگی‌های برجسته این توکن‌ها می‌پردازیم:

NFTها برخلاف توکن‌های قابل ترید و معاوضه در بازارهای خاصی خرید و فروش می‌شوند. با این حال ارزش آن‌ها به خاص و منحصربه‌فرد بودنشان وابسته است. انتقال مالکیت این توکن‌ها به راحتی و با حفظ تمامی ویژگی‌های منحصر به فرد صورت می‌گیرد.

توکن‌های غیرقابل تعویض بر پایه تکنولوژی بلاک چین ساخته شده‌اند؛ بنابراین اصالت این توکن‌ها تضمین شده است. در این ساختار، ایجاد دارایی جعلی تقریباً غیرممکن است زیرا لجر بلاک چین تغییر‌ناپذیر و نامتمرکز است.

اغلب NFTها به واحدهای کوچک‌تر تقسیم نمی‌شوند. این بدان معناست که شما یا مالک کل یک اثر هنری دیجیتال هستید یا هیچ بخشی از آن را ندارید. این ویژگی به یکتایی و ارزش بالای این توکن‌ها می‌افزاید.

ارزش و قیمت NFTها به دلیل کمیاب بودن آن‌ها است. توسعه‌دهندگان می‌توانند به هر تعداد که بخواهند NFT ایجاد کنند، اما معمولاً با محدود کردن تعداد آن‌ها ارزش این توکن‌ها را افزایش می‌دهند.

استفاده از پلتفرم‌های غیرمتمرکز باعث می‌شود که هیچ مالکی نتواند داده‌ای را پس از ثبت تغییر دهد. این ویژگی از حق مالکیت شما محافظت می‌کند و باعث می‌شود که مالکیت توکن به صورت دائمی و بدون تغییر باقی بماند.

آخرین و شاید مهم‌ترین ویژگی NFTها یکتایی آن‌ها است. هر NFTدارای اطلاعاتی ثابت و غیرقابل تغییر است که یکتایی آن را تضمین می‌کند. این ویژگی به عنوان گواهی اصالت عمل کرده و تأیید می‌کند که هر توکن غیرقابل تعویض منحصربه‌فرد است.

این ویژگی‌ها باعث شده‌اند که NFTها به یکی از جذاب‌ترین نوآوری‌ها در دنیای دارایی‌های دیجیتال تبدیل شوند، جایی که هر توکن دارای هویت و ارزش منحصربه‌فرد خود است.

نحوه کارکرد توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT)

NFTها یا توکن‌های غیرقابل تعویض در شبکه بلاک چین به وجود آمده‌اند. این شبکه دارای یک دفتر عمومی توزیع‌شده است که تمامی معاملات را ثبت می‌کند. این فرآیند اساسی برای ساخت ارزهای دیجیتال است، با این تفاوت که NFTها معمولاً در بلاک چین اتریوم طراحی و اجرا می‌شوند.

بلاک چین اتریوم از استانداردهایی مانند ERC-721 و ERC-1155 برای ساخت و مدیریت NFTها استفاده می‌کند. این استانداردها به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهند تا توکن‌های منحصربه‌فردی ایجاد کنند که قابل تکرار و تغییر نیستند.

انواع مختلفی از دارایی‌های دیجیتال می‌توانند به NFT تبدیل شوند، از جمله:

GIFتصاویر متحرک و بدون صدا: تصاویر متحرک که به صورت دیجیتالی طراحی و ایجاد می‌شوند.

آثار هنری: نقاشی‌ها، تصاویر دیجیتال و دیگر آثار هنری که به صورت دیجیتال خلق شده‌اند.

کلکسیون‌ها: آیتم‌های کلکسیونی دیجیتال که به عنوان دارایی‌های منحصربه‌فرد در بلاک چین ثبت می‌شوند.

فیلم‌ها و موارد مهم ورزشی: کلیپ‌های ویدیویی از لحظات مهم ورزشی یا فیلم‌های کوتاه.

کاور‌های بازی ویدیویی: تصاویر و کاورهای مرتبط با بازی‌های ویدیویی.

موسیقی: قطعات موسیقی که به صورت دیجیتالی ثبت و منتشر می‌شوند.

درواقع توکن غیرقابل تعویض نوعی کالای لوکس در فضای دیجیتال به شمار می‌رود. هر NFTدارای اطلاعات منحصر به فردی است که آن را از سایر توکن‌ها متمایز می‌کند. این اطلاعات شامل متادیتا، تاریخچه مالکیت و سایر ویژگی‌های مرتبط است که در بلاک چین ذخیره می‌شوند.

مالکیت و انتقال NFTها به صورت شفاف و قابل ردیابی انجام می‌شود. زمانی که یک NFT خریداری یا فروخته می‌شود، این تراکنش به صورت دائمی در بلاک چین ثبت می‌شود و به این ترتیب مالکیت آن تغییر می‌کند. این فرایند تضمین می‌کند که حقوق مالکیت به صورت امن و بدون امکان تقلب انتقال پیدا کند.

راهنمای جامع ساخت و خرید و فروش NFT

ساخت و خرید و فروش توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) به طور قابل توجهی محبوب شده‌اند و بسیاری از افراد به دنبال ورود به این بازار نوظهور هستند. در ادامه فرآیند ساخت و خرید و فروش NFTها را به صورت گام‌به‌گام توضیح می دهیم:

ساخت NFT

مینتینگ (Minting) یا ضرب کردن NFT:

هنگامی که دفتر کلی غیرقابل تغییر، ذخیره توکن غیرقابل تعویض را انجام می‌دهد، این فرآیند به بخشی از شبکه بلاک چین اتریوم متصل می‌شود. این فرآیند به مینتینگ یا ضرب کردن شناخته می‌شود.

پس از مینتینگ، درصدی از مبلغ به عنوان کارمزد کسر می‌شود. هزینه‌های مرتبط با این فرآیند بسته به شلوغی شبکه اتریوم ممکن است بالا باشد اما روش‌هایی برای کاهش یا حذف هزینه‌ها نیز وجود دارد.

انتخاب بستر مناسب:

پلتفرم‌های مختلفی مانند Rarible، OpenSea و Mintable وجود دارند که امکان ایجاد و فروش NFTها را به راحتی فراهم می‌کنند.

موارد مورد نیاز برای ساخت NFT:

کیف پول دیجیتالی: کیف پولی مانند متامسک (Metamask) که به بلاک چین متصل باشد.

بستر فروش NFT: بازاری مانند OpenSea برای بارگذاری، نمایش و فروش NFT.

فایل دیجیتالی مناسب: عکس، ویدئو، صوت، GIF و غیره.

ارز دیجیتال: مقداری اتر (ETH) برای پرداخت هزینه‌های بلاک چین.

خرید و فروش NFT

ثبت‌نام در بازار NFT:

به سایت OpenSea مراجعه کرده و با استفاده از گزینه Connect Wallet کیف پول خود را به سایت متصل کنید.

ثبت NFT:

در سایت OpenSea به قسمت Create بروید و با استفاده از گزینه Create New Item فایل خود را آپلود کنید. جزئیاتی مانند نام، توضیحات و ویژگی‌های NFT را وارد کنید و با استفاده از گزینه Create، توکن غیرقابل تعویض خود را ایجاد کنید.

فروش NFT:

به پروفایل خود در OpenSea رفته و NFT مورد نظر خود را انتخاب کنید. با استفاده از گزینه Sell، قیمت و شرایط فروش را مشخص کنید و در نهایت با استفاده از گزینه Post Your Listing، NFT را برای فروش آماده کنید.

خرید NFT:

به قسمت Explore در OpenSea رفته و NFT مورد نظر خود را جستجو یا انتخاب کنید. با استفاده از گزینه Buy Now یا Make Offer پیشنهاد خرید خود را ارائه دهید. پس از تایید فروشنده، مبلغ مورد نظر از کیف پول شما کسر می‌شود و NFT به شما منتقل می‌شود. با پیروی از این مراحل ساده شما می‌توانید به راحتی وارد دنیای NFTها شوید و از فرصت‌های بی‌پایان این بازار دیجیتالی بهره‌مند شوید.

آیا NFTها دارایی‌های قانونی هستند؟

NFT یا توکن‌های غیرقابل تعویض (Non-Fungible Tokens) به عنوان دارایی‌های دیجیتال منحصر به فرد شناخته می‌شوند که با استفاده از فناوری بلاک چین تأیید و ثبت می‌شوند. کد NFTامضای دیجیتالی سازنده‌ی آن است که به واسطه رمزنگاری، هویت توکن را در هر سرور، مرورگر یا سیستم‌عاملی به صورت غیرمتمرکز تأیید می‌کند. به همین دلیل هیچ سازمان مرکزی میزبانی NFT را بر عهده ندارد.

این ویژگی باعث می‌شود که NFTها به عنوان دارایی‌های قانونی و معتبر شناخته شوند. برای مثال اگر یک NFT به عنوان بلیت کنسرت ساخته شود، نیازی به تأیید از طریق پلتفرم‌های فروش بلیت مانند ایران کنسرت ندارد. این بلیت به راحتی در شبکه بلاک چین تأیید شده و اصالت آن به صورت غیرمتمرکز تضمین می‌شود.

بنابراین می‌توان گفت که NFTها به دلیل استفاده از فناوری بلاک چین و روش‌های رمزنگاری پیشرفته، دارایی‌های قانونی و معتبری هستند که نیازی به تأیید از طریق سازمان‌های مرکزی ندارند. این ویژگی‌ها باعث شده تا NFTها در دنیای دیجیتال ارزشمند بوده و مورد توجه قرار گیرند.

راهنمای خرید توکن‌های NFT

برای خرید توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) می‌توانید از پنج بازار اصلی در دنیای دیجیتال استفاده کنید. این بازارها همچون زورا، رَریربل، سوپررِیر، نیفتی گیتوی و اوپن سی به عنوان مکان‌هایی برای خرید و فروش دارایی‌های دیجیتال اقدام به ارائه خدمات می‌کنند.

در این بازارها شما می‌توانید توکن‌های NFT را از طریق مزایده یا خرید مستقیم تهیه کنید. معمولاً توکن‌های NFT به تعداد محدودی در این بازارها قرار داده می‌شوند و برخی از آن‌ها به صورت محدود به مزایده گذاشته می‌شوند، در حالی که برخی دیگر با قیمت تعیین شده و بدون محدودیت برای خرید مستقیم در دسترس قرار می‌گیرند.

در این بازارها شما می‌توانید پیشنهادات خود را برای توکن‌های NFT ارائه دهید یا به طور مستقیم فرآیند خرید توکن‌های غیرقابل تعویض را انجام دهید. با استفاده از این بازارها شما می‌توانید دارایی‌های دیجیتال منحصر به فرد را با ارزش‌سنجی بر اساس اتریوم تهیه کنید و به مجموعه‌ی خود اضافه کنید.