آسیت طیور یک نوع سندروم در طیور است. در واقع سندرم، گروهی از علائم و نشانههایی است که با هم همراه هستند، اما دلیل و مسیر درمانی مشخصی ندارند. آسیت یک بیماری غیرمسری است که تحت تاثیر عوامل ژنتیکی، پرورش، تغذیه، رشد سریع، میزان دما و اکسیژن موجود در هوا در پرنده ایجاد میشود. آسیت هم میتواند جنبه ژنتیکی داشته باشد و هم متابولیکی. سندروم آسیت بیشتر در مکانهای با تهویه هوای کم، مناطق مرتفع، طیور با رشد سریع و پرندگان مبتلا به بیماریهای تنفسی مستعد است.
همانطور که قبلا بیان شد، سندرم آسیت غیر مسری و غیر قابل انتقال است. سندرم آسیت غیر مسری و غیر قابل انتقال است . آسیت در مناطق مرتفع که سطح اکسیژن هوا کم میشود، بیشتر شیوع پیدا میکند. به این خاطر که ارتفاع زیاد موجب کاهش دسترسی سلولهای قرمز خون به اکسیژن موجود در هوا که در نتیجه آن موجب افزایش فشار خون ریوی یا آسیت میشود. همچنین استرس سرمایی حتی در کوتاه مدت نیز میتواند بهطور قابل توجهی استعداد ابتلا به سندرم آسیت مرغ را افزایش دهد.
از طرفی سندروم آسیت نیز موجب کمبود اکسیژن (Hypoxia) در بدن مرغ میشود. این جریان منجر به انقباض شریانها و افزایش فشار شریان ریوی (increased pulmonary arterial pressure) و در نهایت منجر به هیپرتروفی بطن راست (right ventricle hypertrophy) میشود. یعنی بطن راست قلب بزرگتر از حد معمول میشود.
همچنین مبتلا بودن پرنده به بیماریهای تنفسی مشکل را تشدید میکند که در نهایت ممکن است به مرگ مرغ منجر شود. این بیماری در جوجههای نر بیشتر اتفاق میافتد. هیپوکسی (Hypoxia) یا کم اکسیژنی ناشی از ارتفاعات، دودگاز مونوکسید کربن تولید شده از دستگاه جوجه کشی (brooder) به خصوص در زمستان، استرس ناشی از سموم قارچی یا مایکوتوکسین (mycotoxin)، چربی احشایی (toxic fat)، افزایش نمک در رژیم غذایی و یا کل تار (coal tar) در مواد ضدعفونیکننده موجب آسیت در جوجهها میشود. آسیت یکی از علل مهم مرگ و میر در جوجههای با رشد سریع در سن ۵ تا ۷ هفتگی است.
ترکیبی از عواملی که منجر به آسیت میشود:
• محیط: دمای محیط، ارتفاعات بالا، تراکم انبار، کیفیت هوا
• تغذیه: تراکم جیره، نوع تغذیه
• بهداشت: خوراک، محیط زیست
• رویدادهای ژنتیکی
بطور کل آسیت ناشی از دو عامل ژنتیکی یا میکروارگانیسم است. در مورد آسیت ناشی از ژنتیک (ascites caused by genetics)، محدود کردن خوراک در جوجه مرغها اثر بیماری را کاهش میدهد. جوجههای که کندتر رشد میکنند، اکسیژن کمتری نیاز دارند، و اندامهای قلبی و ریوی اجازه میدهند تا به مرور رشد کرده و با نیازهای اکسیژنی پرنده سازگار شوند.
همچنین در مورد آسیت ناشی از میکروارگانیسم (ascites caused by microorganisms)، مطالعات جدید استفاده از مکمل غذایی اسیدی ساز(acidifiers) در رژیم غذایی جوجهها را موثر میداند.