مری از پشت چینه‌دان رد و به پیش‌معده متصل می‌شود. در واقع پیش معده که به عنوان معده واقعی نیز شناخته می‌شود، غده‌ای است که در آن هضم در درجه اول شروع می‌شود. در پروونتریکولوس یا پیش معده اسیدکلریدریک و آنزیم‌های گوارشی همچون پپسین (pepsin) به غذای مرغ اضافه شده و خوراک را به‌طور قابل توجهی تجزیه می‌کند.با این حال غذا در این مرحله هنوز آسیاب نشده است. به همین دلیل به این اندام پیش‌معده (پروونتریکولوس) گفته می‌شود، قبل از سنگدان (مکانی که غذا در آن آسیاب می‌شود) واقع شده است.
ترشحات پروونتریکولوس که به آن معده غده‌ای (glandular stomach) نیز می‌گویند، شامل اسید کلریدریک برای کاهش PH سیستم و مخلوط غذا، آنزیم پپسین برای هضم پروتئین و هورمون گاسترین برای ترشح اسید معده است.
سنگدان ( Gizzard or Ventriculus) چیست
سنگدان در واقع بخشی از دستگاه گوارشی طیور، خزندگان، کرم‌های خاکی و ماهی‌ها است. سنگدان از دو ماهیچه قوی تشکیل شده است که همچون دندان پرنده عمل می‌کند. سنگدان از دو ماهیچه قوی تشکیل شده است که همچون دندان پرنده عمل می‌کند. سنگدان پوشش ضخیمی دارد که از عضلات آن محافظت می‌کند. تمامی مواد از غذای مصرفی، ترشحات بزاقی و اسیدها و آنزیم‌های پیش معده وارد سنگدان شده و در نهایت در این مکان آسیاب، مخلوط و له می‌شوند. در واقع سنگدان یک اندام قدرتمند است که ذرات غذا را به صورت فیزیکی خرد کرده تا کار آنزیم‌ها ساده‌تر شده و با هم مخلوط شوند.
جوجه‌های که در فضای باز پرورش می‌یابند، معمولاً از سنگ‌های کوچک به همراه غذای خود تغذیه می‌کنند. محیط اسیدی پیش معده سنگ‌ها را نرم کرده، و توسط ماهیچه‌های قوی در سنگدان خورد می‌شوند. این سنگ‌های ریز در سنگدان به آسیاب شدن و هضم مواد غذایی در چینه‌دان کمک می‌کند. جوجه‌های که در مراتع بزرگ می‌شوند و یا غلات کامل می‌خورند، نیاز به مکمل‌های همچون شن یا ماسه ندارند. گاهاً در برخی مرغداری‌ها که خوراک پلت استفاده می‌کنند، از شن به عنوان مکمل غذایی استفاده می‌شود. شن در واقع یک محصول تجاری است که از سنگ‌های کوچک، به عنوان غذای مرغ استفاده می‌شوند. چرا که این جریان بر بزرگتر و قویتر شدن عضلات چینه‌دان کمک می‌کند. این مرغداران در سن خاص و بسته به سایز غذای مرغ، شن در سایز مناسب (هم اندازه یا کمی بزرگتر از اندازه دان پلت) را تهیه کرده و به همراه غذا به جوجه‌ها می‌دهند. سایز مناسب شن انتخابی باید هم اندازه یا نهایتا کمی درشت‌تر از پلت مصرفی جوجه باشد. به طور مثال اگر جوجه دان ۲ میل اتفاده می‌کند، سنگ ریزه نیز باید در همین سایز باشد.
لازم به ذکر است که استفاده از سنگ ریزه یا همان شن باید اصولی صورت گیرد. توجه به سایز، میزان استفاده، و طریقه و زمان مصرف بسیار مهم است. برای مثال معمولا در سنین پایین از سنگ ریزه استفاده نمی‌شود، چرا که باعث پر شدن چینه دان می‌شود. برای مرغ گوشتی معمولا در بازه ۱۴ تا ۱۷ روزگی و ۲۵ تا ۳۰ روزگی شن (سنگ ریزه) داده می‌شود. چرا که استفاده ناصحیح از این محصول، ممکن است باعث از بین رفتن سیستم دانخور شود. در واقع این شن ریزه‌ها در بشقاب دانخوری باید ریخته شود، نه هاپر و مارپیچ که به دستگاه آسیب بزند.
در نهایت بخصوص اگر در فضای آزاد، مرغ خود را پرورش می‌دهید، مراقب اجسام کوچک و تیز همچون منگنه، شیشه و… باشید. در صورتی که مرغ این اجسام را ببلعد، احتمالاً آن شی در سنگدان گیر کرده و در نهایت باعث سایش عضلات سنگدان می‌شود. در نتیجه دیواره سنگدان سوراخ، و سنگدان آسیب دیده لاغر و ضعیف می‌شود.
