وقوع: در سراسر جهان.
گونه های آسیب دیده: فقط جوجه ها- غیر قابل انتقال به انسان.
سن ابتلا: همه طیور، مرغهای جوان بیشتر مستعد ابتلا هستند.
علل: ویروس برونشیت عفونی ناشی از یک کرونا ویروس است. این بیماری مسریترین بیماری تنفسی ویروسی در طیور است.
عوارض: در اوایل عطسه و آبریزش چشم دیده میشود و به دنبال آن افسردگی، سرفه و ترشحات بینی ظاهر میشود. در مرغ کاهش تولید تخم یا وزن را نشان میدهند. تخممرغ دارای پوسته ضعیف و آلبومین (سفیده) آبکی است. در مرغ تخمگذار (Layers) همچنین دارای پرهای ژولیده و مدفوع مرطوب هستند. رال های نای، نفس نفس زدن و اسهال اوراتی نیز دیده میشود.
نحوه انتقال: بسیار مسری است و به سرعت توسط آئروسل (aerosol) پخش میشود. مدفوع آلوده، بستر و فومیتها ویروس را پخش میکنند. یکی از مسریترین بیماریهای تنفسی ویروسی در طیور است.
علائم بالینی: عطسه و آبریزش چشمها در اوایل و به دنبال آن افسردگی، سرفه و ترشحات بینی دیده میشود. کیفیت پوسته تخم مرغ ضعیف، سفیدک آبکی، پرهای ژولیده و فضولات مرطوب در پرندگان تخمگذار دیده می شود. کاهش در تولید تخمک و افزایش وزن، رال های نای، نفس نفس زدن و اسهال اورات نیز دیده میشود.
ضایعات پس از مرگ: اگزودا در نای، شاخک های بینی، کیسه های هوا ضخیم یا کف آلود و ذات الریه دیده می شود. در پرندگان جوان تخمک ها و مجرای تخمک بد شکل (غیر ثبت شده و هیپوگلاندولار) و زرده در حفره شکمی است. گاهی اوقات کلیه های متورم رنگ پریده همراه با اورات یافت میشوند.
تشخیص: خنثیسازی ویروس، تست HI یا ELISA برای اندازه گیری آنتی بادی مفید هستند. جداسازی ویروس در جنین یا کشت سلولی کلیه مرغ و/یا PCR برای تشخیص قطعی ضروری است. پیچ خوردگی، کوتاهی رشد و مرگ جنین را می توان در تخمکهای تلقیح شده مشاهده کرد. علائم تنفسی و ضایعات با ضایعات کلیوی یک تشخیص احتمالی را ارائه می دهد.
جلوگیری: ضدعفونی کردن وسایل و فضای که طیور در آن قرار دارند و همچنین بسته به منطقه طیور را با سروتیپهای (serotypes) شایع در منطقه خودتان واکسینه کنید. برخی از واکسنها با اسپری در سن هچری یا در مزرعه با آب آشامیدنی یا اسپری تجویز میشوند.
منبع: بیماری برونشیت طیور