آندومتریوز چیست؟
ژانویه 11, 2020
1:40 ب.ظ
آندومتریوز چیست؟
آندومتریوز نوعی اختلال دردناک است که در آن یک بافت مشابه با بافتی که به طور معمول داخل رحم است (آندومتر) خارج از رحم شما شروع به رشد می‌کند. این بافت که بافت آندومتریال نام دارد شامل گلبول‌های قرمز، غده و بافت‌های همبند است و با رشد درون رحم، این اندام را برای تخمک گذاری آماده می‌کند. توجه داشته باشید که وجود این بافت درون رحم نه تنها مشکل‌ساز نیست بلکه برای تخمک گذاری الزامی نیز است؛ اما مشکل اصلی زمانی رخ می‌دهد که این بافت در جایی خارج از رحم شروع به رشد کند. آندومتریوز معمولاً تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ و بافت لگن را درگیر می‌کند اما به‌ندرت ممکن است بافت آندومتر در اندام‌های لگن گسترش یابد.
چنانچه این بافت درون لگن شروع به رشد کند، منجر به التهاب، چسبندگی و خونریزی لگن می‌شود. علاوه بر آن آندومتریوز منجر به ایجاد کیست‌های مکرر در تخمدان نیز می‌شود. التهاب لگن که بر اثر رشد بافت اندومتریال به وجود آمده است، کشش و فشاری را بر روی اعصاب و بافت‌ها ایجاد می‌کند که این فشار در نهایت منجر به احساس دردهای لگنی شدید در برخی از خانم‌ها می‌شود. این عارضه اغلب در دخترهای جوان بروز می‌کند و عدم درمان آن ممکن است موجب بروز مشکلات جدی در زمینه ناباروری خانم‌ها شود.
بافت آندومتر در هر چرخه قاعدگی ضخیمتر شده و می‌شکند و خونریزی می‌کند. اما از آنجا که این بافت راهی برای خارج شدن از بدن پیدا نکند، به دام می‌افتد. هنگامی که آندومتریوز تخمدان‌ها را درگیر می‌کند، کیست‌هایی به نام آندومتریوما تشکیل می‌شوند. بافت اطراف می‌تواند تحریک شود و در نهایت بافت اسکار و چسبندگی ایجاد کند. آندومتریوز می‌تواند به خصوص در دوران قاعدگی گاهی اوقات باعث ایجاد درد شدید شود و ممکن است مشکلات باروری نیز ایجاد کند. خوشبختانه هم‌اکنون روش‌های مؤثری برای درمان آندومتریوز موجود است.
علائم آندومتریوز چیست؟ به عنوان مشخص‌ترین علائم این اختلال می‌توان به درد شدید در دوره قاعدگی اشاره کرد. احساس درد در این دوره و انقباضات شکمی کاملا طبیعی است؛ اما افرادی که به آندومتریوز مبتلا هستند معمولا درد غیر قابل تحملی را تجربه می‌کنند. به همین منظور به مادران توصیه می‌شود که اگر دخترانشان در ابتدای شروع چرخه قاعدگی درد زیادی را متحمل می‌شوند که آن‌ها را مجبور به سرم درمانی و مصرف مسکن می‌کند، حتما با پزشک در میان بگذارند.تشخیص اندومتریوز با ازمایش خون
احساس درد زیاد در دوره قاعدگی تنها نشانه آندومتریوز نیست. این اختلال خود را با علائم دیگری نظیر احساس درد حین رابطه جنسی، درد حین ادرار یا حرکات روده و خونریزی‌های زیاد در طول دوره قاعدگی نیز نشان می‌دهد. از دیگر علائم ابتلا به این عارضه ناباروری است. در بسیاری از افراد که به دنبال تشخیص علت نازایی هستند، آندومتریوز تشخیص داده می‌شود. ارتباط میان آندومتریوز با سرطان تخمدان به صورت قطعی اثبات نشده است اما طبق شواهد، احتمال ابتلا به سرطان تخمدان در افرادی که مبتلا به آندومتریوز هستند بیشتر است.
عواملی مانند خونریزی‌های زیاد در طول دوره قاعدگی، چرخه کوتاه، شاخص پایین توده بدنی، سابقه ابتلا به آندومتریوز در بستگان نزدیک و سطح بالای استروژن در بدن جزو عواملی هستند که احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش می‌دهند. چنانچه علائم ذکر شده در این مقاله را در خود مشاهده می‌کنید، بهتر است برای معاینه به پزشک مراجعه کنید. برای تشخیص آندومتریوز عکس رنگی رحم گرفته می‌شود.
علائم آندومتریوز چیست؟
علائم اصلی آندومتریوز درد لگن است که اغلب با دوره قاعدگی همراه است. اگرچه بسیاری از آن‌ها در دوره قاعدگی دچار گرفتگی می شوند، اما درد قاعدگی در افراد مبتلا به آندومتریوز به طور معمول بسیار بدتر از حد معمول است؛ دردی که ممکن است با گذشت زمان افزایش یابد. از دیگر علائم ابتلا به این عارضه دردناک می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
احساس درد در حین برقراری رابطه جنسی؛ احساس درد در طول رابطه جنسی یا بعد از آن یکی از علائم شایع آندومتریوز است.
خونریزی شدید طی دوران قاعدگی؛ احساس دردهای شدید در کمر و شکم قبل از شروع دوره قاعدگی و با چندین روز ابتدایی دوره از دیگر علائم این عارضه به شمار می‌رود. همچنین چنانچه دوره‌های سنگین و با حجم خونریزی زیادی را تجربه می‌کنید باید برای اطمینان از عدم ابتلا به این بیماری مورد بررسی قرار بگیرید.
بروز مشکلات روده‌ای مانند یبوست، اسهال یا نفخ؛ شدت این علائم در دوران قاعدگی در صورت ابتلا به آندومتریوز بیشتر خواهد شد.
مشاهده خون در ادرار یا مدفوع
احساس درد حین دفع مدفوع
تهوع و استفراغ
خستگی مفرط
آندومتریوز چیست؟
آیا آندومتریوز تخمدان همیشه با درد همراه است؟
پزشکان همواره به عنوان یکی از اصلی‌ترین علائم این بیماری به درد شدیدی که فرد حین دوره قاعدگی تجربه می‌کند اشاره می‌کنند. اما توجه داشته باشید که درد لزوما یک شاخص قابل اطمینان برای اثبات قطعیت ابتلا به این عارضه نیست. چراکه ممکن است فرد به آندومتریوز پیشرفته با درد کم یا آندومتریوز خفیف با درد شدید مبتلا باشد. بنابراین تنها درد دوران قاعدگی نشانه این بیماری نیست. فراموش نکنید که دوران قاعدگی برای بسیاری از دختران جوان دردناک است و هر دردی را نباید درد ناشی از آندومتریوز دانست. چنانچه علاوه بر درد یک یا چند علائم دیگر که کمی پیش اشاره کردیم را در خود مشاهده کردید بهتر است برای بررسی دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید.
از آن گذشته آندومتریوز در برخی مواقع ممکن است در کنار شرایطی دیگر منجر به درد لگن شود. به عنوان مثال بسیار پیش آمده است که بیماری التهاب لگن چون علائمی مشابه با آندومتریوز دارد به اشتباه آندومتریوز تشخیص داده شود. این بیماری ممکن است با سندروم روده تحریک پذیر نیز اشتباه گرفته شود چراکه IBS و یا همان سندروم روده تحریک پذیر نیز با علائمی چون اسهال، یبوست و گرفتگی همراه است. این شرایط تشخیص آندومتریوز را مشکل‌تر می‌کند. از همین‌رو برای تشخیص راحت‌تر این بیماری بد نیست بدانید که آندومتریوز معمولاً چند سال پس از شروع قاعدگی بروز می کند. علائم و نشانه های آندومتریوز ممکن است با بارداری به طور موقت بهبود یابد و ممکن است با یائسگی کاملاً از بین برود مگر اینکه استروژن مصرف کنید.
علت ابتلا به آندومتریوز چیست؟
یکی از سوالاتی که اغلب مراجعه کنندگان می‌پرسند این است که علت اصلی ابتلای به آندومتریوز چیست؟ چه دلایلی منجر می‌شود که بافت آندومتریال در خارج از رحم رشد کند؟ نظریه‌ها و دلایل مختلفی برای توجیح ابتلا به این عارضه عنوان شده است که به بررسی چند مورد از آن‌ها خواهیم پرداخت:
قاعدگی عقب گرد
یکی از اصلی‌ترین دلایل ابتلا به این بیماری بازگشت خون قاعدگی به حفره لگنی است. در این شرایط خون قاعدگی که شامل سلول‌های آندومتر (بافت رحم) است به جای خارج شدن از بدن از طریق لوله‌ها رحمی وارد لگن می‌شوند. این سلول‌ها به دیواره لگن می‌چسبند و در آنجا رشد کرده و موجب بروز بیماری آندومتریوز می‌شوند.
رشد سلول‌های جنینی و تبدیل آن‌ها به سلول‌های آندومتری
یکی دیگر از علل ابتلا به این بیماری تغییر ماهیت سلول‌های داخل لگن جنین است. در چنین شرایطی سلول‌هایی که در دوران جنینی قابلیت تبدیل شدن به بافت‌های مختلف را دارند، به علل مختلفی تغییر ماهیت داده و درون لگن به سلول‌های آندومتری تبدیل می‌شوند. در نهایت این سلول‌ها درون لگن رشد کرده و بیماری آندومتریوز بروز می‌کند.
جراحی رحم یا سزارین
بر اثر جراحی‌هایی چون خارج کردن رحم یا سزارین ممکن است سلول‌های آندومتر به محل برش جراحی متصل شوند و در آن محل رشد کنند.
اختلال در سیستم ایمنی بدن
چنانچه سلول‌های آندومتر در خارج از رحم رشد کند و وجود اختلال در سیستم ایمنی بدن این اجازه را ندهد که سیستم ایمنی این بافت را تشخیص داده و از بین ببرد، این سلول‌ها در خارج از رحم به رشد خود ادامه می‌دهند.
انتقال سلول‌های آندومتر توسط عروق خونی
عروق خونی یا مایع لنف ممکن است سلول‌های آندومتر را به خارج از رحم حمل کرده و این سلول‌ها در مکان جدید خود شروع به رشد و تشکیل بافت کنند.
چه عواملی در ابتلا به اندومتریوز موثر هستند؟
عواملی وجود دارند که فرد را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار می‌دهند. توجه داشته باشید که هر فردی در طول زندگی خود ممکن است به این عارضه مبتلا شود اما احتمال ابتلای آن در افرادی که در دسته‌های زیر قرار دارند بیشتر است:
خانم‌هایی که تجربه بارداری و زایمان نداشته‌اند.
دخترانی که در سنین پایین اولین دوره قاعدگی خود را تجربه می‌کنند.
گذر از یائسگی در سنین بالاتر
افرادی که چرخه‌های قاعدگی کوتاه‌تری را تجربه می‌کنند. (کمتر از ۲۷ روز)
افرادی که دوره‌های قاعدگی سنگین و بیش از ۷ روز خونریزی دارند.
افرادی که سطح استروژن بدنشان بیش از حد معمول است.
افرادی که دارای شاخص توده بدنی پایینی هستند.
افرادی که یکی از نزدیکان آن‌ها مانند مادر، عمه یا خواهر مبتلا به آندومتریوز بوده است.
افرادی که مبتلا به ناهنجاری‌های دستگاه تناسلی هستند.
افرادی که سابقه ابتلا به عفونت لگن یا مشکلات غیر طبیعی رحم دارند.
مصرف الکل، کافئین زیاد و عدم تحرک کافی به دلیل افزایش سطح استروژن بدن می‌توانند منجر به بروز این بیماری شوند.
درمان آندومتریوز چیست؟
راهکارهای متعددی را برای درمان این عارضه می‌توان پیش گرفت که واکنش هر فردی به شیوه‌های درمانی مختلف متفاوت است. پس از معاینه از سوی پزشک و بررسی وضعیت، پزشک می‌تواند بهترین شیوه درمانی را پیشنهاد کند. معمولا پزشکان در قدم اول معالجات محافظه کارانه را امتحان می‌کنند. چنانچه این درمان‌ها نتیجه بخش نبود می‌توان از روش‌های جراحی برای بهبود فرد کمک گرفت.
دارو درمانی
با تجویز پزشک برای تسکین درد می‌توان از داروهای مسکن چون داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن استفاده کرد.
هورمون درمانی
مصرف برخی از هورمون‌ها در مواقعی می‌تواند درد را تسکین داده و رشد بافت آندومتریوز را متوقف کند. مصرف قرص‌های ضد بارداری در این دسته از داروهای درمانی قرار می‌گیرد. تزریق پروژسترون‌هاه مچنین در قطع قاعدگی مؤثر است چراکه رشد ایمپلنت‌های آندومتر را متوقف کرده و درد و علائم دیگر را تسکین می دهد.
جراحی محافظه کار
جراحی محافظه کارانه برای زنانی است که می‌خواهند باردار شوند و یا درد شدیدی را تجربه می‌کنند و درمان هورمونی برای آن‌ها کارساز نیست. هدف از جراحی محافظه کارانه حذف یا از بین بردن رشد آندومتر بدون آسیب رساندن به اندام‌های تولید مثل است.
لاپاروسکوپی
یک عمل جراحی با حداقل تهاجم است که برای تشخیص آندومتریوز و از بین بردن بافت آندومتر استفاده می‌شود. جراح برش‌های کوچکی در شکم ایجاد می‌کند تا از طریق عمل جراحی، بافت‌های اندومتریوز را جدا کرده، بسوزاند یا بخار کند. این روزها معمولاً از لیزر به عنوان روشی برای از بین بردن این بافت “خارج از مکان” استفاده می‌شود.
عمل جراحی
اگر وضعیت شما با سایر درمان‌ها بهبود نیابد ممکن است پزشک شما یک هیسترکتومی کامل را به عنوان آخرین راه حل پیشنهاد کند. در طی یک هیسترکتومی جراح رحم و دهانه رحم را بر می‌دارد. آن‌ها همچنین تخمدان‌ها را از بین می‌برند زیرا این اندام‌ها استروژن ایجاد می‌کنند و استروژن باعث رشد بافت آندومتر می‌شود. هیسترکتومی معمولاً درمانی برای آندومتریوز محسوب نمی‌شود و به ندرت این روش پیش گرفته می‌شود چراکه شما نمی‌توانید بعد از هیسترکتومی باردار شوید.
عوارض ناشی از آندومتریوز
بد نیست بدانید که خانم‌ها در سنین باروری بیشتر از هر زمان دیگری در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. همان‌طور که کمی پیش نیز گفته شد آندومتریوز وابسته به استروژن است. از همین‌رو به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوارضات ناشی از این عارضه می‌توان به ناباروری در خانم‌ها اشاره کرد به گونه‌ای که طبق تحقیقات علت ۵۰ درصد از ناباروری‌ها آندومتریوز گزارش شده است. از دیگر عوارض‌های ناشی از این بیماری می‌توان موارد زیر را نام برد:
درگیر شدن با مشکلات روده‌ای و مثانه‌ای
کیست تخمدان
افزایش ریسک ابتلا به سرطان تخمدان
التهاب لگن
ایجاد چسبندگی و اسکار در لگن
احتمال ناباروری با اندومتریوز چقدر است؟
اندومتریوز به دلایل مختلفی می‌تواند منجر به ناباروری شود. به عنوان مثال این عارضه موجب ایجاد کیست‌هایی در تخمدان می‌شود. همچنین این عارضه با ایجاد چسبندگی بین رحم و تخمدان و سایر اعضای لگن همراه است. بروز این چسبندگی‌ها منجر به برهم خوردن عملکرد طبیعی رحم و تخمدان شده و این موضوع در نهایت بر روی قدرت باروری خانم‌ها تاثیر می‌گذارد. همچنین آندومتریوز اثرات هورمونی نیز بر روی رحم و تخمدان می‌گذارد. آندومتریوز با ترشح مواد التهابی اثرات منفی بر روی اعضای لگنی و همچنین تخمک‌ها می‌گذارد. این مواد سمی که از بافت آندومتریوز ترشح می‌شوند می‌توانند حتی بر روی کیفیت تخمک‌ها نیز اثر منفی بگذارند.
به همین خاطر است که در بسیاری از افرادی که حتی IVF می‌کنند نیز باروری رخ نمی‌دهد چراکه اثرات سوء ترشحات آندومتریوز به تخمک‌ها اجازه رشد نمی‌دهد. هرچه آندومتریوز در نوع شدیدتر و پیشرفته‌تری باشد، اثرات منفی که بر روی این اندام‌ها می‌گذارد بیشتر است. به خاطر داشته باشید که بافت آندومتریوز تهاجمی است و اگر وارد تخمدان شود می‌تواند قسمت بزرگی از تخمدان را درگیر کرده و به مرور فولیکول‌های تخمدان را از بین ببرد. همچنین این بافت غیرطبیعی می‌تواند بر مسیر حرکت‌ها تخمک‌ها نیز اثرات مخربی وارد کند. چنانچه لوله‌ها به دلیل چسبندگی که ناشی از رشد بافت آندومتریوز است نتوانند تخمک را از درون خود عبور دهند، فرد با مشکلات مربوط به ناباروری مواجه خواهد شد.
آیا آندومتریوز یک سرطان است؟
بیماری آندومتریوز از آن دسته بیماری‌هایی است که مبتلا شدن به آن سوالاتی زیاد در ذهن افراد مبتلا باقی می‌گذارد. به عنوان مثال یکی از بیشترین سوالاتی که از سوی افراد پرسیده می‌شود این است که علائم سرطان آندومتریوز چیست؟! قبل از پاسخ دادن به این سوال باید به این سوال پاسخ دهیم که آیا آندومتریوز به خودی خود یک سرطان است؟ نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که بافت آندومتریوز به خودی خود یک سرطان نیست اما طبق تحقیقات به عمل آمده می‌تواند خطر ابتلا به برخی از سرطان‌ها مانند سرطان تخمدان را افزایش دهد.
بنابراین پاسخ درستی برای سوال “علائم سرطان آندومتریوز” وجود ندارد چراکه این بیماری به تنهایی یک سرطان نیست مگر آنکه بروز آن منجر به افزایش احتمال ابتلا به برخی از سرطان‌ها شود. تاکنون ارتباط میان سرطان و آندومتریوز بارها مورد بررسی قرار گرفته است اما نتایج بدست آمده نه می‌تواند به صورت قطعی این مورد را رد کرده و نه می‌توانند اثبات کند. بنابراین هیچگونه شواهدی مبنی بر تبدیل شدن بافت‌های آندومتریوز به بافت سرطانی وجود ندارد اما در افرادی که مبتلا به آندومتریوز بوده‌اند میزان ابتلا به سرطان تخمدان بیش از سایر افراد بوده است. در ادامه ارتباط میان انواع سرطان‌ها و بیماری آندومتریوز را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
آندومتریوز و احتمال ابتلا به سرطان رحم
همان‌طور که کمی پیش هم اشاره کردیم سرطان رحم از بافت رحم شروع می‌شود و شایع‌ترین علائم آن درد لگن، خونریزی و لکه بینی‌های مکرر پس از یائسگی است. طبق گزارشات موجود شمار زیادی از افرادی که به آندومتریوز مبتلا بوده‌اند، سال‌ها بعد دچار سرطان رحم شده‌اند. علت این امر تحریک استروژن و التهاب مزمن است. توجه داشته باشید که تنها در حدود ۱ درصد از افراد مبتلا به آندومتریوز سرطان رحم به صورت قطعی تشخیص داده شده است. بنابراین مبتلا شدن به آندومتریوز به معنای ابتلای قطعی به سرطان رحم نمی‌باشد.
آندومتریوز و احتمال ابتلا به سرطان پستان
یکی از شایع‌ترین سرطان‌هایی که زنان را درگیر می‌کند سرطان سینه است. شواهد قطعی مبنی بر ارتباط میان سرطان سینه و آندومتریوز موجود نیست اما از آنجایی که عامل ایجاد هر دو این بیماری‌ها وابسته به هورمون‌ها است، در صورت ابتلا به آندومتریوز باید خطر ابتلا به سرطان سینه را نیز در نظر گرفت
آندومتریوز و سرطان تخمدان
احتمال ابتلا به سرطان تخمدان در حالت کلی بسیار کم است اما با این وجود طبق شواهد این احتمال در افرادی که به آندومتریوز مبتلا بوده‌اند، بیش از سایرین بوده است. سطح بالای استروژن در آندومتریوز کیست‌های اندومتریک بدخیم را به وجود می‌آورد و همین عامل می‌تواند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را نیز افزایش دهد.
راه تشخیص آندومتریوز چیست؟
سونوگرافی یکی از اصلی‌ترین راه‌های تشخیص این بیماری به شمار می‌رود. سونوگرافی آندومتریوز به سه روش شکمی، ترانس واژینال و ترانس رکتال برای خانم‌های باکره صورت می‌گیرد. آندومتریوز می‌تواند کل محوطه لگن، تخمدان‌ها، رکتوم، پریتونیوم لگنی، کولدوساک، واژن، مثانه، رکتوسیگمونید و رکتوواژینال سپتوم را درگیر کند. تعیین دقیق محل‌های دقیقی که توسط بافت آندومتریوز درگیر شده‌اند به انتخاب بهترین شیوه درمانی کمک شایانی می‌کند. از همین‌رو پزشکان از چندین روش تصویر برداری آندومتریوز استفاده می‌کنند. از سونوگرافی ترانس واژینال یا TVS برای تشخیص آندومتریوز لگنی خصوصا آندومتریوزهای عمقی (DIE) استفاده می‌شود.
بنابراین آندومتریوز می‌تواند با سونوگرافی، رادیولوژی لگن و سی تی اسکن تشخیص داده شود اما هیچ یک از این روش‌ها، روشی قطعی برای تشخیص نخواهند بود. برای اطمینان خاطر از تشخیص قطعی این بیماری باید لاپاراسکوپی انجام شود. این روش نوعی جراحی است که تحت بیهوشی عمومی صورت می‌گیرد. در این روش پزشک با جراحی داخل لگن را با دوربین فیبر نوری بررسی می‌کند تا از بافت‌های غیرطبیعی نمونه برداری شود. در این روش به جای ایجاد برش‌های بزرگ، یک برش کوچک به اندازه دستگاه لاپاراسکوپ ایجاد می‌شود.
لاپاراسکوپی آندومتریوز چگونه انجام می‌شود؟
برای انجام این روش تصویربرداری که تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی صورت می‌گیرد پس از ایجاد برش بر روی سطح شکم، داخل شکم را با مقداری گاز پر می‌کنند. این اقدام به دلیل جداسازی دیواره شکم از اندام‌ها صورت می‌گیرد. سپس جراح دستگاه لاپاراسکوپ را از طریق برش‌های کوچکی که ایجاد کرده است وارد شکم می‌کند. ممکن است جراح نیاز داشته باشد برای دسترسی بهتر به اندامی که می‌خواهد مورد بررسی قرار دهد یک یا چند برش دیگر بر روی پوست ایجاد کند.
چنانچه نیاز به نمونه برداری از بافت آندومتریوز باشد، جراح از تکنیک بریدن با برداشتن بافت از طریق پرتو لیزر استفاده می‌کند. جراحی لاپاراسکوپی نوعی جراحی سرپایی به شمار می‌رود که مدت زمان انجام آن بیش از ۳۰ تا ۴۵ دقیقه نخواهد بود. چنانچه قصد انجام لاپاراسکوپی برای تصویر برداری از آندومتریوز دارید باید دستورالعمل‌های زیر را اجرا کنید:
حداقل هشت ساعت قبل از عمل از ناشتا باشید.
ممکن است نیاز باشد که یک روز در بیمارستان بستری بمانید.
پس از یک هفته می‌توانید فعالیت‌هاید روزمره خود را از سر بگیرید.
اسکار ناشی از برش‌های جراحی لاپاراسکوپی کوچک بوده و به زودی از بین خواهند رفت.
روش‌های مپینگ آندومتریوز
۱۵۴ بیمار مبتلا به DIE لگن قبل از عمل جراحی لاپاروسکوپی، تحت ارزیابی سونوگرافی قرار گرفتند. تصویربرداری سونوگرافی بر اساس لیست مفصلی از مکان‌هایی که بافت نفوذی آندومتر / فیبروتیک دارند را از نظر وجود یا عدم وجود، اندازه و نفوذ که در دو طرف مختلف خلفی توصیف می‌کردند، قرار داد. لگن جانبی و قدامی درگیری روده توصیف شده است. درگیری اورتر و همبستگی با سایت‌های مختلف بومی سازی DIE ذکر شد.
DIE خلفی به تنهایی در ۱۳۵ بیمار شامل ۸۷ درصد و DIE قدامی به تنهایی در ۲ بیمار ۱٫۳٪ مشاهده شد. در حالی که ارتباط ضایعات DIE خلفی و قدامی در ۱۷ بیمار ۱۱ درصد مشاهده شده است. همبستگی معنی داری بین میانگین زمان کار با داده‌های نمره دهی نشان داده است که بین سطح نمره و زمان جراحی رابطه جدی وجود دارد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
توصیه می‌شود به محض اینکه نشانه‌های ناشی از آندومتریوز را مشاهده کردید سریعا برای بررسی‌های دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید. آندومتریوز از آن دست بیماری‌های چالش برانگیزی است که می‌تواند اندام‌های بیشتری را تحت تاثیر قرار دهد از همین‌رو تشخیص به موقع به درمان سریع‌تر این عارضه کمک می‌کند.
برای امتیاز به این نوشته کلیک کنید!
