زمان مطالعه: 7 دقیقه
در دنیای امروز با تغییر مسیر بسیاری ازکسب‌وکارهای سنتی به سمت کسب‌وکارهای اینترنتی، بازار فعالیت‌هایی همچون طراحی سایت رونق زیادی پیدا کرده است، اما چگونگی طراحی وب سایت، مراحل آن، اینکه از کجا و چطور آغاز شود، همچنین شرایط طراحی وب و میزان هزینه‌های آن از جمله مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد. در این نوشتار ضمن پاسخ به سوالات فوق، مفهوم طراحی وب‌سایت، تاریخچه و مراحل طراحی یک سایت موفق را بررسی خواهیم کرد.
طراحی سایت یا وب دیزاین Web-Design به مراحل طراحی و ساخت یک پایگاه اینترنتی جهت اطلاع‌رسانی، معرفی شرکت و ارائه محصولات آن گفته می‌شود. طراحی وب سایت یک پروسه است که از لایه‌سازی صفحات وب، تولید محتوا، طراحی گرافیکی و رعایت اصول سئو تشکیل شده است. پیش از بررسی مراحل طراحی وب سایت، به مختصری از تاریخچه طراحی آن می‌پردازیم.
تیم برنرزلی، مخترع وب، با راه‌اندازی اولین وب سایت در سال۱۹۹۱، نام خود را به عنوان نخستین سازنده وب در تاریخ به ثبت رساند. درنخستین وب سایت، از ابرمتن و ارتباط برای ارسال ایمیل (پست الکترونیک) استفاده شده بود. در این سایت ساده متنی هیچ‌گونه گرافیک، تصویر و حتی رنگ‌بندی به کار نرفته و هنوز هم در دسترس است.
همان‌طور که بیان شد، طراحی وب سایت به معنی طراحی، ساخت و راه‌اندازی یک وب‌سایت یا بهینه‌سازی یک سایت قدیمی در بستر اینترنت است. Web Design(وب دیزاین) شامل 4 مرحله اصلی است که در ادامه هرکدام را شرح می‌دهیم.
ابتدا با توجه به نوع سایت و نیاز مشتری، یک نمای کلی از سایت طراحی می‌کنیم. این نما شامل یک نقشه کلی از صفحات سایت و تعیین جایگاه و چیدمان المان‌ها و عناصر مختلف است. این مرحله از طراحی وب سایت «طراحی وایرفریم» نام دارد.
پس از مشخص شدن محل قرارگیری عناصر سایت، باید سایت را طراحی کنیم. در این مرحله با توجه به نوع کسب‌‌وکار اینترنتی و با استفاده از نرم‌افزارهای مخصوص رنگ‌بندی و گرافیک سایت طراحی می‌شود.
باتوجه به سایت طراحی شده و نیاز مشتری، در این مرحله می‌توان از روش‌های مختلفی برای مدیریت سایت استفاده کرد. سیستم‌های مدیریت محتوا مانند وردپرس و یا طراحی یک فریم ورک اختصاصی برنامه‌نویسی. تصمیم‌گیری در این بخش براساس هزینه‌ها و نیاز مشتری صورت می‌گیرد.
پس از انجام 3 مرحله قبل، به راه‌اندازی سایت در بستر جهانی اینترنت می‌پردازیم. در این مرحله پس از تهیه یک «هاست» و «نام دامنه مناسب»، سایت را پیکربندی کرده و در دسترس عموم قرار می‌دهیم.
وظایف یک طراح سایت به این بستگی دارد که مسئولیت طراحی و ساخت کدام قسمت سایت را بر عهده دارد. برای راه‌اندازی یک سایت حرفه‌ای، به دو تیم یا دو شخص نیاز است. یک تیم برای طراحی شکل و ظاهر سایت و یک تیم برای طراحی کدهای سرور و کدهایی که برای کاربران قابل دیدن نیستند.
در قسمت قبل با مفهوم Frontend (فرانت‌اند) و Backend (بک‌اند) سایت آشنا شدیم. اکنون به بررسی انواع طراحی وب سایت می‌پردازیم.
سایت‌ها به دو دسته کلی ایستاتیک (Static Website) و دینامیک (Dynamic Website) تقسیم می‌شوند.
اما آنچه در ادامه به آن می‌پردازیم، بررسی این موضوع است که به‌طور کلی « طراحی وب به چه دردی می‌خورد و هدف از طراحی آن چه می‌تواند باشد؟»
در دنیای امروز تقریبا برای هر هدف، یک سایت طراحی می‌شود تا به‌عنوان پایگاه اطلاع‌رسانی، فروش و… مورد استفاده قرار گیرد. موفق‌ترین این سایت‌ها آن‌هایی هستند که اصول طراحی و بهینه‌سازی سایت را به‌درستی رعایت کرده‌اند تا محتوا را به مخاطبان خود نمایش دهند. طراحی و ساخت یک وب‌سایت کارآمد و موفق، این امکان را فراهم می‌کند که در کمترین زمان، جدیدترین محصولات به‌همراه مشخصات کامل آن، در اختیار مخاطبان قرار گیرد، این موضوع، رشد مشتریان و افزایش سود فعالیت اقتصادی را به‌دنبال خواهد داشت.
مهم‌ترین عامل در تبدیل شدن به یک طراح سایت حرفه‌ای، فراگیری مفاهیم اولیه و سپس کسب تجربه است. بهترین مرجع در زمینه یادگیری طراحی وب، می‌تواند آموزش‌های پروژه محور در زمینه طراحی وب سایت باشد. با انجام پروژه‌های مختلف حین آموزش، می‌توانید تجربه اولیه در زمینه توسعه و آنلاین کردن یک سایت را به‌دست آورید. در ادامه به‌صورت مرحله به مرحله توضیح می‌دهیم که برای تبدیل شدن به یک طراح سایت حرفه‌ای چه مراحلی را باید طی کنید.
HTML مخفف عبارت Hyper Text Markup Language است، که در فارسی به آن «زبان نشانه‌گذاری ابرمتن» می‌گویند. از زبان HTML برای ایجاد بدنه اصلی و ساختار کلی صفحات وب استفاده می‌شود. این زبان با تگ (دسته‌بندی و برچسب‌گذاری‌در ارائه مطالب سایت) کار می‌کند و این تگ‌ها هستند که مشخص می‌کنند در صفحه وب از چه عناصری استفاده شده است.
دومین قدم برای کسی که قصد دارد به طراحی وب‌سایت بپردازد، استفاده از زبان (CSS Cascading Style Sheets). این زبان به‌منظور زیباسازی و فرم‌دهی به صفحات وب، کاربرد دارد. به کمک CSS می‌توانید خصوصیاتی همچون رنگ، فونت، ابعاد، سایز، نحوه چیدمان عناصر و… را در صفحه وب تعیین کنید.
با تسلط به زبان‌های HTML و CSS، قادر به طراحی صفحات وب ایستا (Static) خواهید بود. اما امروزه کاربران بیشتر از سایت‌های تعاملی و پویا استقبال می‌کنند. جاوا اسکریپت، از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی برای پویا کردن سایت به‌شمار می‌رود که از شیوه‌های مختلف برنامه نویسی پشتیبانی می‌کند. از این زبان می‌توان برای برنامه نویسی سمت سرور (Server Side)، اپلیکیشن‌های موبایل، بازی و اپلیکیشن‌های دسکتاپ استفاده کرد.
برنامه نویسان وب به دو دسته تقسیم می‌شوند:
برای داشتن سایتی مفید و سودمند، صرف داشتن طراحی زیبا کافی نیست، سایت‌ها علاوه‌بر فرم و زیبایی، نیازمند محتوای صحیح و کارآمد هم هستند. سایت‌ها باید به‌نحوی طراحی شوند که نیازهای کاربران را به‌درستی اجرا کنند.
در پروژه‌های بزرگ تحت وب استفاده از یک زبان سمت سرور ضروری است. اهمیت استفاده از یک زبان برنامه‌نویسی زمانی به‌خوبی مشخص می‌شود که می‌خواهیم میان کاربر، پایگاه داده و سرور ارتباط برقرار کنیم. با فراگیری php می‌توانید اسکریپت‌هایی برای دریافت اطلاعات از کاربران بنویسید و بعد از پردازش این اطلاعات، آنها را به کاربر برگردانید.
علاوه‌بر مواردی که در بالا به آنها اشاره شده، شرایط طراحی وب سایت، نیز از موارد حائز اهمیتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. راه‌اندازی یک سایت نیز درست همانند راه‌اندازی یک فروشگاه است و باید برای آن مکان، نام مناسب، مدیر و… در نظر گرفت. راه‌اندازی یک سایت موفق نیاز به 4 بخش اصلی دارد که شامل موارد زیر است:
استارت شروع هر کاری به‌شکل درست و اصولی نیازمند صرف هزینه است. مواردی که برای داشتن یک سایت حرفه‌ای می‌تواند هزینه در بر داشته باشد، در ادامه بررسی خواهد شد. با توجه به مطالبی که در ادامه خواهد آمد، می‌توانید هزینه‌های تقریبی وب دیزاین را تخمین بزنید.
آدرس سایت به‌صورت سالانه یا پنج ساله اجاره داده می‌شود و تا زمانی که اجاره‌بها را پرداخت کنید، متعلق به شما خواهد بود. درصورت خودداری از پرداخت اجاره‌بها، دامنه سایت آزاد شده و متقاضی دیگری می‌تواند مالک آن شود.
به محیط مجازی اطلاق می شود که بر روی یک سرور برای یک سایت تدارک دیده شده است. هاست یک سرور به‌صورت 24 ساعته به شبکه جهانی اینترنت متصل است. هرکس در هر لحظه از شبانه‌روز با وارد کردن آدرس سایت می‌تواند به محتوای ارائه شده دسترسی پیدا کند. بنابراین یک هاست امن و قابل اعتماد اهمیت زیادی دارد و هزینه آن نیز به‌صورت ماهیانه یا سالیانه محاسبه می‌شود. با در نظر گرفتن عوامل مختلف یک هاست خوب می‌تواند از ماهیانه 10 هزار تومان تا بیش از 100 هزار تومان هزینه داشته باشد.
همان‌طور که پیش از این اشاره شد، امروزه طراحی وب، با روش‌ها و تکنیک‌های مختلف برنامه‌نویسی صورت می‌گیرد. عواملی مانند مهارت طراح، تکنیک طراحی، امنیت طراحی و… در تعیین قیمت طرحی سایت موثر است. برای این مورد بازه قیمت از 100 هزار تومان تا 10 میلیون تومان توسط طراحان در نظر گرفته می‌شود.
همه می‌دانیم تولید محتوا در موفقیت یک سایت اهمیت زیادی دارد. یک سایت بدون محتوای جدید، جذاب و سئو شده نمی‌تواند از گوگل رتبه خوبی دریافت کند. قیمت گذاری در این بخش با توجه به توانایی و سابقه کارشناس تولید محتوا متفاوت است.
سئو داخلی سایت با توجه به نوع قالب، زبان برنامه نویسی، حجم و نوع محتوا می‌تواند شامل هزینه‌های متفاوتی شود. برای سئو داخلی سایت هزینه‌ای بالغ بر 250 هزار تومان تا 3 میلیون تومان لازم است.
هر سایت باتوجه به نوع فعالیت، نیاز به پشتیبانی‌های متفاوتی دارد از جمله: آپدیت منظم کدنویسی و قالب‌ها، بررسی پیشرفت سایت در گوگل، بررسی روزانه، هفتگی و ماهانه گوگل و… هزینه پشتیبانی سایت از مهم‌ترین هزینه‌هایی است که باید محاسبه شود. برای پشتیبانی سایت باتوجه به حجم و نوع فعالیت، ماهیانه 250 هزار تومان تا 1 میلیون تومان هزینه لازم است.
سخن آخر
هرچند در نگاه اول، فرایند طراحی وب سایت، سخت و طولانی به‌نظر می‌رسد و موفقیت در آن نیازمند فراگیری مهارت‌های خاصی است، اما زمانی که با شیرینی این کار آشنا شوید و با انگیزه به آن ادامه دهید، ظرف مدت کوتاهی به جایگاه قابل‌قبولی خواهید رسید. در این نوشتار سعی کردیم ضمن بیان مراحل، اصول و گام‌های طراحی سایت، هزینه‌های تقریبی آن را نیز مورد بررسی قرار دهیم.
