دردسرهای رطوبت و یک راه حل مفید: سیلیکاژل (رطوبت گیر)

برای محافظت از وسایل مهمی مثل دوربین، ساز و حتی لباس های چرمی در مقابل رطوبت که خرید مجدد آنها هزینه بالایی دارد چه راه حلی وجود دارد؟ من سعی می کنم در این نوشته طبق تجربه ام پاسخ درخوری :) به این سوال بدم.

رطوبت گاهی مزیت محسوب می شود و در اکثر اوقات یک دردسر که باعث آسیب دیدن خیلی از کالاها و وسایل می شود!

درگیری من با رطوبت به خاطر سازم شروع شد. من یه دف پوستی دارم که رطوبت و سرمای زیاد باعث شل شدنش و کاهش کیفیت صداش می شد. مخصوصا با شروع فصل گرما و روشن شدن کولر, من نمی دونستم که دفم رو چطور از رطوبت و اثراتش دور کنم. به همین خاطر شروع کردم به سرچ کردن در مورد رطوبت گیر, اما دستگاه های رطوبت گیر انگار چیزی نبودند که دنبالش بودم. بنابراین بسته رطوبت گیر رو سرچ کردم و از طریق نتایج با ماده رطوبت گیری به اسم سیلیکاژل آشنا شدم... تا به حال اسم این ماده رو نشنیده بودم و برام سوال شد که سیلیکاژل چیه؟ چه شکلیه و چطور از لوازم در مقابل رطوبت محافظت می کند؟ در ادامه سیلیکاژل و عملکردش و کاربردهای جالبش رو براتون توضیح میدم:

سیلیکاژل چیست؟

سیلیکاژل یک نوع رطوبت گیر است که به صورت صنعتی از ترکیب دو ماده اسید سولفوریک و سیلیکا سدیم تولید میشه و منافذ بسیاری در ساختارش داره و به همین خاطر رطوبت رو جذب می کنه و در خودش نگه میداره.در واقع کار اصلی سیلیکاژل خشک نگه داشتن کالا و محیط مدنظر ماست. این ماده بر خلاف اسمش از نظر فیزیکی یک ماده جامد هست که چهار نوع داره:

• دانه های منظم که شبیه تیله هستند (البته اندازشون میلی متری و بین 1 تا 5 میلی متر هست) و به عنوان سیلیکاژل گرانول شناخته می شوند.
• دانه های غیر منظم که شبیه خرده شیشه هستند و سیلیکاژل پرک نام دارند.
• پودر سیلیکاژل یا پودر رطوبت گیر که شبیه پودرهای شوینده است و بیشترین کاربردش در خشک کردن گلهاست و به عنوان پودر خشک کننده گل هم شناخته میشه
• بسته های سیلیکاژل: بسته هایی که داخلشون از سیلیکاژل پر شده و در وزن های مختلف از نیم گرم تا نیم کیلو موجود هستند و به عنوان بسته رطوبت گیر یا سیلیکاژل بسته ای شناخته می شوند.

ماده داخل درب قرص های جوشان

یکی از بهترین محصول ها برای آشنایی با سیلیکاژل, قرص های جوشان هستند. در داخل درب این قرص ها یک محفظه کوچکی وجود داره که از سیلیکاژل پر شده کافیه برچسب روی محفظه رو به داخل فشار بدین تا باز بشه و دانه های سیلیکاژل رو مشاهده کنید.

نکته دیگه ای که در مورد ژل سیلیکا وجود دارد رنگ این دانه هاست. همون طور که در عکس بالا می بینید بعضی از این دانه ها رنگی هستند. سیلیکاژل در حال حاضر در سه رنگ تولید میشه:

• سیلیکاژل سفید که دانه های شفاف بدون رنگ هستند.
• سیلیکاژل آبی: تفاوتش با سیلیکاژل سفید در این هست که موقع تولید به ترکیباتش یک عامل رنگی اضافه میشه که تا جایی که من متوجه شدم برای سیلیکاژل آبی از کبالت استفاده میشه. سیلیکاژل آبی رنگ بعد از جذب رطوبت تغییر رنگ میده و صورتی میشه.
• سیلیکاژل نارنجی رنگ: که مانند سیلیکاژل آبی یک عامل رنگی در ترکیباتش یعنی متیل داره. سیلیکاژل نارنجی بعد از جذب رطوبت تغییر رنگ میده و سبز یشمی میشه.

از این نشانگرهای رنگ یا اندیکاتورها معمولا برای مشخص شدن جذب رطوبت و تعویض سیلیکاژل استفاده میشه که در استفاده های صنعتی اهمیت داره.

کاربردهای جالب سیلیکاژل

بعد از تعاریف و آشنایی با این ماده مفید بریم سراغ بعضی از کاربردهای جالب سیلیکاژل, البته مسلما این ماده کاربردهای فراوانی داره که خیلی هاشون هنوز ناشناخته هستند. من مواردی رو که با سرچ و تماشای ویدئوهای یوتیوب متوجه شدم رو سعی کردم در این لیست بیان کنم:

• مراقبت از ساز: همونطور که ابتدا هم اشاره کردم ژل سیلیکا یک رطوبت گیر مفید و کوچک برای سازهاست. کافیه تو کاور سازتون (گیتار- سه تار- دف و ...) چند بسته سیلیکاژل بزارید تا از آسیب دیدن سازتون جلوگیری بشه. البته زیاده روی در هر چیزی خوب نیست چون خشکی بیش از حد هم می تونه سازتون رو خراب کنه.
• محافظت از دوربین های عکاسی و فیلم برداری: حتی اگر دوربین ضدآبی دارید که با اون عکاسی حرفه ای انجام میدین برای محافظت از لنز دوربین می تونین از سیلیکاژل استفاده کنید و کافیه چند بسته سیلیکا در کاور دوربینتون قرار بدید.
• جعبه ابزار: اگر بعد از مدتی سراغ جعبه ابزارتون رفتید و دید که بعضی از ابزارهاتون زنگ زدند، بهتره برای جلوگیری از آسیب بیشتر از بسته های سیلیکاژل استفاده کنید.
• خیس شدن لپ تاپ و گوشی: این اتفاق مطمئنا در حال حاضر و با هزینه های خرید گوشی و لپ تاپ یک فاجعه محسوب میشه. معمولا در این موارد از برنج استفاده میشه اما سیلیکاژل درصد جذب خیلی بیشتری از برنج داره و گوشی یا لپ تاپتون رو سریع ترنجات میده. گوشی رو همراه تعدادی بسته سیلیکاژل در یک کیسه زیپ دار قرار بدین و تازمانی که به نمایندگی مراجعه می کنید بزارید داخلش بمونه.
• نجات قهوه، شکر، نمک، آرد، برنج و انواع ادویه مخصوصا در محیط های مرطوب و شرجی مثل نقاط شمالی. کافیه یک یا چند بسته سیلیکاژل رو به درب ظرف نگهداری این مواد بچسبونید. البته مراقب باشید که بسته ها کاملا سالم باشند و هر چند وقت یکبار این بسته ها رو تعویض کنید تا خاکه سیلیکاژل با مواد داخل ظرف ترکیب نشه و ایجاد مسمومیت نکنه.
• رفع بوی بد کفش: بعضی از کفش ها و کتونی ها بعد از مدتی پوشیدن بد بو میشن. کافیه زمانی که کفش هاتون رو در جا کفشی قرار میدید چند بسته سیلیکاژل داخلش بزارید. البته در خود جاکفشی هم می تونید از بسته های بزرگتر سیلیکاژل استفاده کنید.
• محافظت از پالتو چرم: بسته های رطوبت گیر سیلیکاژل برای محافظت از کیف و کفش چرمی گزینه خوبی هستند.
• محافظت از کفش های کوهنوردی و کیسه خواب هایی از جنس پر: به نظر من که به صورت کلی برای افراد طبیعت گرد سیلیکاژل یکی از ملزومات هست.
• استفاده در ساک ورزشی: قبل از رفتن به باشگاه بسته ها رو در داخل ساک بزارید تا رطوبت و بوی عرق لباس هاتون رو بگیره.
• برای گرفتن رطوبت و خیسی لباس شنا در مسافرت و ... هم می تونید از رطوبت گیر سیلیکاژل استفاده کنید.
• برای کابینت های سرویس بهداشتی و همچنین گرفتن بوی کابیت زیر سینک گزینه مناسبی هست. و برای گرفتن رطوبت پودر لباسشویی و قرص های ماشین ظرفشویی.
• استفاده از ژل سیلیکا در جعبه جواهرات و ساعت هم کاربردی و مفید هست.
• اگر کتاب یا سند و یا عکس های قدیمی و با ارزش دارید کافیه چند بسته سیلیکاژل رو در باکس نگهداریشون قرار بدید.
• برای رفع بخار گرفتگی شیشه های ماشین مخصوصا تو زمستون چند تا بسته سیلیکاژل رو روی داشبورد قرار بدید.
• برای نگهداری از ژیلت: چند بسته سیلیکا رو به همراه ژیلت در یک ظرف دربسته قرار بدید.
• برای محافظت از لباس های سفید: لباس های مفید بعد از مدتی باقی ماند در کمد، خامه ای رنگ می شن و سفید خودشون رو از دست میدن برای جلوگیری از این اتفاق کافیه سیلیکاژل رو به همراه لباستون در یک باکس قرار بدید.
• برای رفع بوی نم و رطوبت کمد دیواری مخصوصا تو مناطق مرطوب می تونید داخل کمد و در بین لباس ها به صورت آویز از سیلیکاژل استفاده کنید.
• برای محافظت از رختخواب در مقابل رطوبت و کپک هم بسته های سیلیکاژل مفید هستند.
• و ....

نگهداری از سیلیکاژل

حتما بسته ها رو قبل از استفاده در یک ظرف درب دار که هوا واردش نمیشه قرار بدین, چون این ماده رطوبت هوا رو جذب میکنه. همچنین سیلیکاژل قابلیت بازیافت داره و بعد از استفاده و جذب رطوبت (با جذب رطوبت غیرفعال میشه) می تونید با استفاده از حرارت سشوار و ماکروویو، سیلیکاژل رو احیا کنید و مجدد ازش استفاده کنید.

ژل سیلیکا غیر سمی و غیر قابل اشتعال هست. اما همان طور که روی تمام بسته ها نوشته شده: "do not eat"

دور از دسترس اطفال قرار بدید و همچنین اگر حساسیت پوستی دارید حتما از دستکش استفاده کنید.

امیدوارم از این ماده مفید نهایت استفاده رو ببرید و ازش در مقابل رطوبت که آروم نمی گیگره استفاده کنید:) همچنین اگر تجربه استفاده از رطوبت گیر رو دارید بنویسید تا همه استفاده کنیم.