ماهی سیاه کوچولو یکی از داستان های کودکانه نوشته صمد بهرنگی نویسنده تبریزی است. وی این داستان را در زمستان 1346 نوشت و در سال 1347 توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با تصویرگری فرشید موگلی منتشر شد. او که نامش زندگی است راه دریا را در پیش می گیرد و تمام نهر را طی می کند تا به هدفش برسد، همراه با حوادث و گرفتاری هایی که در این راه برایش پیش می آید.
کتاب ماهی سیاه کوچولو را می توانید از سایت کتابها دانلود کنید.
ماجرای حمله همسایه ها به او به این دلیل که فکر می کنند حرف های کثیف می زند و بچه های دیگر را در راه می کشد و مقاومت مادرش در برابر تصمیمی که گرفته است و داستان درس هایی که مارمولک دانا به او می دهد. از خطرات سر راه و تا جایی که می تواند به او کمک می کند، راه هایی را به او نشان می دهد تا خود را از حیله های خرچنگ و خطرات شاه ماهی که دشمن درجه یک او و ماهی های دیگر است نجات دهد.
داستان شخصیت محور است. شخصیت اصلی و قهرمان ماهی سیاه کوچولو است، بقیه شخصیت ها فقط برای رسیدن شخصیت اصلی به هدفش هستند. قهرمانی سخت کوش، متفکر، باهوش و استوار که در برابر تمام مخالفانش، حتی اگر مادرش باشد، از آنچه به آن اعتقاد دارد دفاع می کند. اما او زمانی جان خود را فدا می کند که همنوعانش درمانده و یاری طلب می کنند، مانند ماهی کوچک در شکم ماهی خوار، از دیدگاهی دیگر، ماهی سیاه کوچولو آوازی برای تسکین غم و تطهیر روح است. برای مخاطب به گونه ای که هر عنصر داستان همان چیزی است که در زندگی همه انسان ها وجود دارد. اما به گونه ای گفته می شود که چیزی فراتر از تجربه زندگی شکل می گیرد.
زخمی که بر دل ماهی سیاه کوچولو زده شد بسیار بیشتر از زخمی است که بر دل شازده کوچولو و گاه با شعارهای او زده شد. ماهی سیاه کوچولو به بچه ها شجاعت می آموزد و از طرفی نبوغ این ماهی به طرز شگفت انگیزی در داستان آشفته شده و با این ماهی که در عرض رودخانه منتظر او شنا می کند آشکار می شود. خواندن این داستان نه تنها برای کودکان مفید است. بلکه کودک را در بزرگسالان فعال می کند و می تواند دلیلی برای روی آوردن به گذشته و خوب بودن در آینده باشد.
