هنری کارتیه برسون می‌گوید: «ترکیب‌بندی باید یکی از دغدغه‌های همیشگی شما باشد.»
هرچه ترکیب‌بندی شما ساده‌تر باشد، عکس‌های بهتری خواهید داشت. رعایت ترکیب‌بندی در عکاسی کار سختی نیست؛ با رعایت یکسری قوانین تعریف‌شده، شما میتوانید عکس‌های جذاب و البته استانداردی را ثبت کنید.
ترکیب‌بندی در عکاسی چیست؟
ترکیب‌بندی در عکاسی، تصمیم‌گیری راجع به چگونگی کادربندی است که می‌تواند باعث فوق‌العاده‌‌شدن یا خراب‌شدن عکس‌های شما شود.
یکی از مهم‌ترین فاکتورهای فنی در هنر عکاسی، ترکیب‌بندی است. از آنجایی که کادر و ترکیببندیِ عکس، اولین نقاط تماس شما با بیننده است، بیشترین تاثیر را روی او می‌گذارد.
استفاده از قانون یک‌سوم در عکاسی
سال‌هاست که قانون یک‌سوم در ترکیب‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرد، شاید مهم‌ترین قانون و روش در ترکیب‌بندی، همین قانون یک‌سوم باشد. قانون یک‌سوم، جدولی خیالی است که کادر را از طول و عرض به سه قسمت مساوی تقسیم می‌کند.
قانون یک‌سوم به این شکل اجرا می‌شود که کادر به یک جدول سه‌درسه تقسیم می‌شود. نقاط تلاقی خطوط عمودی و افقی، بهترین مکان برای قرارگرفتن بخش‌های مهم تصویر شماست. شما باید سوژه خود را در محل تلاقی این خطوط قرار دهید.
ترکیب‌بندی حلزونی در عکاسی
قانون نسبت‌طلایی در مقایسه با قانون یک‌سوم پیچیده‌تر است؛ اما در بسیاری از مواقع انتخاب مناسب‌تری برای ترکیببندیِ عکاس‌هاست. در قانون نسبت‌طلایی عناصر اصلی تصویر شما، روی منحنی حلزونی شکل یا خطوط منحنی فیبوناچی قرار می‌گیرند. اگر در تصویر شما سوژه‌های دیگری هم وجود داشته باشد، میتوانید آن‌ها را در امتداد منحنی حلزونی قرار دهید. شما میتوانید با استفاده از این قانون عکس‌های جذاب و مینیمالی را ثبت کنید.
استفاده از الگوها و بافت‌ها در عکاسی
استفاده از الگوها و بافت‌ها در عکاسی از لحاظ بصری جذاب است و باعث می‌شود در عکس‌های شما نوعی هارمونی به‌وجود بیاید. استفاده از این الگوها و بافت‌ها در عکاسی نقش زیادی در دل‌نشین‌شدن ترکیب‌بندی عکاس‌ها دارد. تنها کاری که شما به‌عنوان یک عکاس باید انجام دهید، پیداکردن این الگوها و بافت‌ها در اطراف خود است. کافی است کمی تیزبین باشید!
شما میتوانید از سنگ‌فرش‌ها، کاشی‌ها و گلبرگ‌ها به‌عنوان الگو و بافت در عکس‌های خود استفاده کنید. استفاده از الگوها و بافت‌ها در عکاسی، چشم بیننده را به‌سمت سوژه اصلی هدایت می‌کند.
استفاده از کادر در کادر در عکاسی
برای استفاده از این قانون در عکس‌های خود شما به پنجره، در، شاخه، طاق و بسیاری از عنصرهایی از این دست نیاز دارید. این تکنیک با استفاده از فضای سه‌بعدی‌ای که دارد، این حس را در بیننده ایجاد می‌کند که خود در آن مکان حضور دارد. استفاده از این تکنیک یکی از بهترین راه‌ها برای خلق و ثبت عکس‌های خلاقانه است.
استفاده از اصل فردها در عکاسی
قوانین و راه‌های بسیاری وجود دارد که شما را به بهترین ترکیب‌بندی در عکاسی برساند. یکی از این قوانین، استفاده از اصل فردها در عکاسی است. این قانون تاکید بر فردبودن تعداد سوژه‌ها در عکس دارد.
عکاسان طرف‌دار این سبک معتقدند که فردبودن تعداد سوژه‌ها در عکس باعث بالارفتن تمرکز روی سوژه‌ها، جلب‌توجه و طبیعی‌ترشدن صحنه می‌شود.
استفاده از خطوط هدایتگر در عکاسی
استفاده از خطوط هدایتگر در ترکیب‌بندی اهمیت زیادی دارد. شما از مسیرها، جاده‌ها، دیوارها و الگوها میتوانید به‌عنوان خطوط هدایتگر استفاده کنید. توجه داشته باشید که هیچ لزومی ندارد که شما از خطوط صاف در تصاویر خود استفاده کنید. خطوطِ عکس‌های شما می‌توانند به‌صورت منحنی شکل هم باشند؛ مثل خطوط جاده‌های پرپیچ‌وخم.
عکاسان بسیاری عقیده دارند که استفاده از خطوط مورب و مثلث‌ها در عکاسی، برعکس خطوط عمودی یا افقی که ثبات را به تصویر می‌کشند، باعث پویایی بیشتر تصاویر می‌شوند.
استفاده از فضای منفی یا ذن در عکاسی
فضای منفی، مکان‌های خالی تصویر شماست. شما با کنترل‌کردن این فضاهای منفی، میتوانید عکس‌های فوق‌العاده‌ای را ثبت کنید.
استفاده از فضای منفی در عکاسی، حس بازبودن و آزادی را به بیننده عکس منتقل می‌کند. تصاویری که سوژه‌ها در آن کلِ فضای عکس را پوشانده‌اند، بیشتر حس تنش و شلوغی را به بیننده خود می‌دهند. البته منظور این نیست که گرفتن چنین عکس‌هایی اشتباه یا بد است؛ بلکه این وظیفه شما به‌عنوان یک عکاس است که تصمیم بگیرید از کدام قانون در ترکیب‌بندی عکاس‌های خود استفاده کنید.
ترکیب‌بندی متقارن در عکاسی
در قانون‌های قبلی دیدید که قرارندادن سوژه در مرکز تصویر باعث می‌شد که تصاویر جذابی را ثبت کنید؛ اما در اینجا سوژه شما در مرکز تصویر قرار می‌گیرد.
برای استفاده از این قانون در عکس‌های خود کافی است که سوژه‌ها را به‌صورت کامل در وسط کادر خود قرار دهید و بالا، پایین، چپ و راست کادر خود را کنترل کنید.
یکی از زیباترین تقارن‌ها در ترکیب‌بندی، تقارن با استفاده از انعکاس در آب است. در این روش، تصویر سوژه به‌صورت کاملا متقارن در آب هم به‌وجود می‌آید.
استفاده از پیش‌زمینه و عمق در ترکیب‌بندی در عکاسی
معمولا یک کادر به سه قسمت پیش‌زمینه، زمینه‌میانی و پس‌زمینه تقسیم می‌شود. استفاده از تضاد و کنتراست در عکاسی، یکی از منحصربه‌فردترین قوانین در ترکیب‌بندی در عکاسی است. تضاد و تداخل در عکاسی به این معنی است که چند عنصر متضاد در عکس وجود دارد. به تضاد میان نواحی روشن و تیره در عکس و استفاده از رنگ‌های متضاد در کنار همدر اصطلاح کنتراست گفته می‌شود.
عکاسان از این قانون برای بیان قصه و قصه‌گویی در عکس‌های خود استفاده می‌کنند.پیش‌زمینه، فضای بین شما و سوژه است. سوژه در قسمت میانی تصویر قرار می‌گیرد و پس‌زمینه به فضای پشت سوژه گفته می‌شود.
شما برای اینکه در پیش‌زمینه عکس خود عمق ایجاد کنید لازم است که زاویه دید خودتان را تغییر دهید. میتوانید با نزدیک‌ترشدن به سوژه و محوکردن آن، در فضای پس‌زمینه تصویر عمق ایجاد کنید.
پوشاندن کادر با سوژه در عکاسی
شما میتوانید با پوشاندن کادر خود با سوژه یا اختصاص‌دادن فضای بیشتری به آن، از سردرگمی بیننده و حواس‌پرتی او جلوگیری کنید. این روش، بهترین روش در ترکیب‌بندی است که شما میتوانید منظورتان را مستقیم به بیننده خود برسانید.
ایجاد ترکیب‌بندی رنگی در عکاسی
استفاده از رنگ در تصاویر موضوع بسیار مهمی است؛ اما تعداد عکاسانی که به این موضوع در عکس‌های خود اهمیت می‌دهند بسیار کم است.
شما به‌عنوان یک عکاس باید به‌دنبال تصاویری برای ثبت‌کردن باشید که در آن رنگ‌های مکمل در کنار یکدیگر تصاویر فوق‌العاده‌ای را ایجاد می‌کنند. داشتن یک دانش کلی درباره رنگ‌ها و رنگ‌شناسی به شما در این موضوع بسیار کمک خواهدکرد.
استفاده از تضاد و کنتراست در عکاسی
استفاده از تضاد و کنتراست در عکاسی، یکی از منحصربه‌فردترین قوانین در ترکیب‌بندی در عکاسی است. تضاد و تداخل در عکاسی به این معنی است که چند عنصر متضاد در عکس وجود دارد. به تضاد میان نواحی روشن و تیره در عکس و استفاده از رنگ‌های متضاد در کنار همدر اصطلاح کنتراست گفته می‌شود.
عکاسان از این قانون برای بیان قصه و قصه‌گویی در عکس‌های خود استفاده می‌کنند.هنری کارتیه برسون می‌گوید: «ترکیب‌بندی باید یکی از دغدغه‌های همیشگی شما باشد.»
هرچه ترکیب‌بندی شما ساده‌تر باشد، عکس‌های بهتری خواهید داشت.
رعایت ترکیب‌بندی در عکاسی کار سختی نیست؛ با رعایت یکسری قوانین تعریف شده، شما میتوانید عکس‌های جذاب و البته استانداردی را ثبت کنید.
در مقاله بعدی راجع به عمق میدان صحبت خواهم کرد؛ با من همراه باشید.
