لالایی برای کودکان پیشینه ای طولانی دارد و در میان اقوام مختلف ایران و درمناطق گوناگون به شکلی خوانده می شود. دراین مقاله نظر به نگاهی که به لالایی مناطق گوناگون درایران داشتیم، نیم نگاهی به لالایی منطقه هرمزگان خواهیم داشت. برای آشنایی با لالایی و سبک آن درمیان مردم این مناطق تا پایان این گفتار همراه ما باشید و خواندن این مقاله را از دست ندهید.
مردم عامه در استان هرمزگان دیدگاه زیبایی نسبت به منشاء کلمه لالایی دارند. از نظر آنها با ورود اسلام به این مناطق و مسلمان شدن مردم، دایه وپرستار کودک درگوش راست و چپ او اذان واقامه می خوانده است. وقتی کودک ناآرام بود و گریه می کرد برای آرام کردن او درگوشش، لااله الا الله می خوانند. با آرام شدن کودک کم کم کلمه لااله الا الله باعث ایجاد کلمه لالایی درمیان زنان می شود . کلمه لالایی از اینجا به وجود می آید که مادران هرباربرای آرام کردن کودکان به نام خدا متوسل می شدند و با گفتن لالا که مخفف کلمه لااله الاالله است کوک را آرام می کردند.
درلالایی استان هرمزگان ، جنسیت کودک مشخص نیست و لالایی برای دختر و یا پسر به یک شکل خوانده می شود. اما در برخی لالایی می توانیم جنسیت را ببینیم. دراین لالایی ها از کلماتی استفاده می شود که دخترویا پسر بودن مخاطب لالایی را نشان می دهد. مثلاً درآخرلالایی از کلمه کنیزحضرت معصومه و یا غلام حضرت معصومه استفاده می کردند که نشان می دهد نوزاد دختر است و یا پسر. اما به طورکلی درلالایی هرمزگان، به صورت متعادل و برابر به دخترو پسر بودن نوزادان پرداخته شده است وتبعضی در این خصوص نیست.
درلالایی استان هرمزگان همواره از کودک گفته نمی شود. مادران هرمزگانی گاهی به دل طبیعت می روند و ازآن برای کودک خود لالایی می خوانند. درلالایی از کلمات ساده ای استفاده می کنند که غالباً نیز از قالب ادبی خارج است و بدون وزن و قافیه برای کودکان خوانده می شود. اما لالایی دراین مناطق درون مایه احساسی قوی و غنی دارد که ارتباط تنگاتنگی نیز با طبیعت همچون حیوانات، پرندگان، سرسبزی و محیط زندگی مادرو کودک دارد. طبیعت در لالایی هرمزگان درکنار دعاها، خواهش ها وآرزوهای مادران در لالایی نقش مهمی به خود اختصاص داده است.
لالالالا لالالالایی عزيزم بخو تا گل توی جيليت بريزم
سر راهت نشينم خسته خسته گل ريحون بچينم دسته ، دسته
گل ریحون که بویی نداره دل من طاقت دوری نداره
لالالالا بگم تا روزت بگردت گل زیبای من پیروز بگردت
بخو آروم عزیز دوردونه مو بخو ای نوگل گلخونه مو
بسیاری از لالایی هایی که مادران می خوانند نمادی از آداب و رسوم، طبیعت واقلیم و جغرافیا و درمجموع فرهنگ منطقه ای است که کودک درآنجا متولد شده است. به همین دلیل لالایی هر منطقه بخش زیادی از واقعیت های موجود در آن منطقه را نشان می دهد. بنابراین شاعران نیز می توانند از لالایی مادرانه برای کودکان درجهت شناسایی فرهنگ مناطق مختلف استفاده کنند. این رویکرد می تواند یک رویکرد مناسب برای فرهنگ سازی حتی برای خود کودکان هم باشد، زیرا ارزش های اخلاقی و فرهنگی می توانند به راحتی با زمزمه لالایی درگوش کودکان ازسال های نخستین زندگی برای آن ها پذیرفته شود.
