یکی از قدیمی ترین و رایج ترین شیوه های تقسیم بندی پوست براساس ترشح سبوم یا چربی است بنابراین پوست به چهار نوع پوستی تقسیم بندی میشود:
۱_ پوست نرمال (Normal)
۲_ پوست چرب (Oily/Greasy)
۳_ پوست خشک (Dry/Xerosis)
۴_ پوست مختلط (Combination)
اصلی ترین عاملی که باعث میشود ترشح چربی در پوست افراد متفاوت باشه ژنتیکی است ولی عوامل محیطی نیز میتواند اثر بخش باشد. یکی از رایج ترین انواع پوست، پوست چرب و خشک میباشد. یکی از رایج ترین انواع پوست، پوست چرب و خشک میباشد.
پوست نرمال:
در پوست نرمال میزان ترشح چربی و فاکتورهای طبیعی مرطوبکننده پوست (NMF) به میزان کافی وجود دارد.
یکی از بزرگترین تفکرات اشتباه درمورد پوست نرمال این است که افراد فکر میکنند چون نرمال است اصلا نباید جوش بزند درحالی که پوستی نرمال است که در اختلالات هورمونی چند تا جوش بزند.
ویژگی های پوست نرمال :
_ ظاهری سالم و شفاف
_ بافتی صاف، یکدست و عاری از جوش
_ دارای منافذ نرمال
_ عاری از حساسیتهای شدید و التهاب
_ قابلیت ارتجاعی مناسب
پوست چرب:
علت اصلی چرب بودن پوست ترشح زیاد سبوم و چربی از غدد سباسه است که معمولا به علت عوامل ژنتیکی (ارثی) و هورمونی است.
افزایش چربی کنترل نشده بر روی سطح پوست باعث افزایش قطر منافذ پوست میشود. از طرفی این چربی کنترل نشده درون منافذ پوسته رفته و باعث مسدود شدن آنها میشود که این کار باعث میشود اکسیژن کافی به درون پوست نرسد و در نتیجه شرایط برای رشد میکروبها فراهم شده و در صورت عدم رسیدگی پوست فرد ممکن است جوش بزند.
به علت ترشح چربی نواحی پیشانی، بینی و چانه (T_zone) بزاق میشود. اگرچه پوست چرب به دلیل داشتن یک لایه ی محافظتی، در مقابل ورود آلودگیها و از دیت رفتن آب مقاوم تر است و همچنین دیرتر باعث چروک میشود ولی از سوی دیگر پوست چرب مستعد جوش و آکنه میباشد.
زیرا در اثر ترکیب سلولهای مرده و چربی پوست و همچنین آلودگی و استفاده از مواد آرایشی (مثل کرم پودرها) منافذ پوست با آلودگی بسته میشود و در نتیجه یک محیط مناسب برای رشد باکتری، التهاب و در نهایت جوش و آکنه میشود.
ویژگیهای پوست چرب :
_ ظاهری براق
_ کدری و دهیداته بودن پوست
_ داری منافذ باز
_ وجود جوشهای سرسیاه، آکنه و برخی مشکلات دیگر
_ داشتن قابلیت ارتجاعی مناسب
_ ضخامت بالای پوست
برای بهبود کیفیت پوست چرب بهتر است موارد زیر رعایت شود:
_ لازم است که این افراد از شوینده هایی استفاده بکنند که حاوی سالیسیلیک اسید باشد.
_ استفاده از تونر برای پوست چرب در طول روز توصیه میشود.
_ این افراد بهتر است از محصولات پوستی توی پایه ی ژل، فلوئید، سرم و لوسیون استفاده کنند.
_ از محصولاتی که فاقد مواد کومدوژنیک (ایجاد کننده جوش) است استفاده کنند.
_ اغلب افرادی که پوست چرب دارند کمتر نیاز به مرطوبکننده را احساس میکنند و از استفادهی آنها خودداری میکنند درحالی که مرطوبکنندههای فاقد چربی (Oil-free) برای پوست های چرب لازم و ضروری اند.
پوست خشک:
علت اصلی خشک بودن پوست ترشح کم سبوم است و بهعلاوه میزان فاکتور های مرطوب کننده طبیعی (NMF) در پوست کم است.
برای همین باعث اختلال در عملکرد لایهی شاخی میشود و پوست آب و رطوبت خودش را از دست میدهد و به مرور زمان زبر و خشن میشود.
از ویژگی های پوست خشک:
_ پوسته پوسته
_ خطوط کویری شکلو کم آب بر روی سطح پوست
_ زبر و ناصاف
_مستعد حساسیت و خارش
_ منافذ پوستی ریز
_ احساس خشکی زیاد بعد از شستشو
علاوه بر عواملی ژنتیکی، عواملی مثل نور خورشید، سرما، مواد آرایشی، در معرض زیاد مواد شوینده قرار گرفتن، مواد شیمایی، کمبود مواد مغذی بهخصوص ویتامین A و ویتامین های گروه B و بیماری هایی مثل اگزما و آتوپیک درماتیت، پستوریازیس، کم کاری تیروئید، دیابت و بعضی از داروها میتوانند باعث خشکی پوست شوند.
برای بهبود کیفیت پوست خشک بهتر است موارد زیر رعایت شود:
_ توصیه میشود از مرطوبکنندههایی استفاده شود که علاوه بر چرب کردن پوست، عمل آبرسانی را هم انجام دهند.
_ بهتر است زمانی از مرطوبکننده استفاده شود که پوست هنوز نمناک است که باعث احتباس آب در پوست شود.
_ باید از شوینده هایی استفاده شود که ملایم هستند و لایه برداری زیادی انجام ندهند مثل شوینده های فومیو کرمی.
_ محصولات پوستی که این افراد استفاده میکنند باید در بیس لوسیون و کرم باشد.
_ بهتر است برای لایه برداری از اسکراب استفاده نشود و در صورت نیاز و مشورت با فرد متخصص از AHA در پایه ی کرم استفاده شود.
پوست مختلط:
پوستی است که فرد هر دو حالت چرب و خشک و حتی نرمال را همزمان روی پوست خود حس میکند. بدین ترتیب که معمولا قسمت T_zone که شامل پیشانی، بینی و چانه است چرب میشود و ناحیه ی U_zone که شامل گونه هاست خشک و نرمال میشود. بنابراین مراقبت کردن از پوست مختلط سختی دارد. اما با استفادهی صحیح از محصولات پوستی میتوان یه خوبی از پوست مختلف محافظت کرد.
برای بهبود کیفیت پوست مختلط بهتر است موارد زیر رعایت کنند:
_ این افراد باید همزمان از گروه محصولات پوست چرب و خشک همزمان در ناحیه ی درگیر استفاده کنند.
_ استفاده از محصولات فاقد چربی برای نواحی که ترشح چربی آن زیاد است و استفاده از محصولات در بیس کرم و چرب برای نواحی کا ترشح چربی آن کم است.
جمع بندی:
هر پوست بسته به نوع آن با عارضه ی خاصی درگیر میشود:
۱_ آکنه و جوش: پوستهای چرب و مختلط بیشتر مستعد جوش و منافذ باز روی صورت میباشند.
۲_لک و تیرگی: در انواع پوست دیده میشود.
۳_ پوست دهیدراته: خشکی پوست میتوند هم در پوست های چرب و هم در پوست های خشک دیده شود ولی پوست خشک بیشتر مستعد از دست دادن آب است.
۴_ حساسیت: بیشتر پوست های خشک مستعد حساسیت و قرمزی هستند ولی در پوست های چرب و مستعد اکنه نیز دیده میشود.
۵_ چروک و پیری: بیشتر پوست های خشک مستعد چروک هستند.