چگونه FATF به هوشمند شدن تحريم‌ها مي‌انجامد
در هر جنگي دو عنصر اصلي قدرت آفرين شامل #منابع (تجهيزات، نيروي_انساني و...) و #اطلاعات است. منابع، قدرت ضربه زدن را براي طرف درگير فراهم مي‌کند و کارکرد اطلاعات هم افزايش #دقت اين ضربات است. در #جنگ_اقتصادي جاري بين ايران و غرب نيز چنين گزاره‌اي جاري است.
غرب از لحاظ منابع با توجه به در اختيار داشتن ابزارهايي مانند #چرخه_دلار، #سوئيفت و #نهادهايي مانند #صندوق_بين‌المللي_پول و #بانک_جهاني، دست برتر را نسبت به کشور ما دارد و FATF از نگاه غرب نقش فراهم آوردن دومين عنصر موفقيت يعني زيرساخت اطلاعاتي بسيار دقيقي جهت اعمال تحريم‌هاي آمريکا (بويژه قانون #کاتسا) را دارد.
بر خلاف آن چه در فضاي رسانه اي مشهور شده است در حال حاضر هيچ گزينه اي در مورد پيوستن به FATF در مقابل ايران قرار داده نشده است بلکه اختلاف بر سر اجراي برنامه اقدامي است که #فتف از ايران خواستار اجراي کامل آن شده است. برنامه اقدامي که آنچنان يک طرفه و غير معقول تنظيم شده است که در عمل مي تواند باعث فروپاشي بخش عمده اي از ساختار #تجارت بين المللي فعلي ايران که بر پايه دور زدن تحريم ها استوار شده است، بشود.
به عنوان مثال در بخش هفتم اين الزامات اين سند ذيل محور همکاريهاي بين المللي ايران ملزم به «ايجاد دروازه هاي تبادل اطلاعات غير قضايي با مراجع غيرقضايي به منظور اشتراک اطلاعات بدون هيچ محدوديتي»، «تضمين همکاري هاي بين المللي در زمينه تبادل و اشتراک اطلاعات مرتبط با ذينفع نهايي» و «تضمين ايجاد معاضدت قضايي گسترده در زمينه پولشويي و تامين مالي تروريسم» شده است.
به‌عبارت‌ديگر بر اساس فتف نه‌تنها ساختار #انتقال_ارزي و بين‌الدولي کشور که حتي بخش قابل توجهي از تراکنش هاي ريالي در داخل کشور نيز در دسترس کشورهاي متخاصم در جنگ اقتصادي قرار مي‌گيرد.حداقل آسيب چنين امري شناسايي شبکه‌هاي تأمين‌کننده ايراني در کشورهاي مختلف که وظيفه دور زدن #تحريم‌ها را به عهده دارند و حذف اين شبکه‌ها است که مي‌تواند تبعات مهمي مانند ايجاد بحران در حوزه‌هايي مانند #دارو و #کالاهاي_اساسي ايجاد کند.
ريچارد #نفيو يکي از طراحان آمريکايي تحريم‌ها عليه ايران در کتاب #هنر_تحريم با اشاره به تشديد تحريم‌هاي ايران در اوايل دهه 90 مي‌گويد که #آمريکا بعد از سال 91 ديگر موفق به کاهش بيشتر فروش #نفت_ايران و افزايش فشار #تحريم‌ها نشده است و دليل آن را نيز اطلاعات ناقص آمريکا از ساختارهاي اقتصادي و شبکه‌هاي فروش نفت ايران مي‌داند.
اين در حالي است که ساختارهاي گزارش دهي الزام شده در فتف مانندFIU (واحد اطلاعات مالي)، CDD (ارزيابي صلاحيت مشتري)، KYC (شناسايي مشتري نهايي) و افزونه SS (پايش تحريمي) که ايران موظف بر نصب آن بر روي #نرم_افزار تبادلات مالي شده است، در عمل اين امکان را به آمريکا مي‌دهد که ساختار #تحريم‌هاي خود را از تحريم موضوعي به #هوشمند تبديل کند.
موافقان فتف اغلب به خروج ايران از #فهرست_سياه فتف به عنوان مهم‌ترين دستاوردي که پس از اجرايي شدن 41 تعهد ايران در برنامه اقدام حاصل خواهد شد، اشاره مي‌کنند؛ ولي جالب است که برخلاف چنين ادعايي در هيچ کجاي بيانيه #بوسان و ساير بيانيه‌هاي #فتف به چنين امري اشاره نشده است و تنها چيزي که در مورد سرنوشت ايران پس از اجراي کامل تعهدات آمده است اين است که «اگر ايران تا پايان زمان تعيين‌شده به تمام #تعهداتش عمل کند، FATF گام‌هاي بعدي را در نظر مي‌گيرد (Consider the next Step)» و هيچ‌گونه اشاره‌اي به محتواي اين گام‌ها نشده است. به‌عبارت‌ديگر حتي درصورتي‌که تمامي 41 تعهد ذکر شده توسط ايران انجام شده و مورد تأييد نيز قرار گيرد، به‌احتمال قوي #فتف مطالبات جديدي را از #ايران مطرح خواهد کرد و دوباره همين سيکلي تکرار خواهد شد که کشور هم اکنون در آن قرار دارد.
در نهايت بايد گفت اگر در #برجام حداقل وعده‌هايي به #ايران داده شده بود، در فتف حتي همان وعده‌ها هم نيز وجود ندارد و صرفاً صحبت از گام‌هاي بعدي مبهم شده است و اگر دستاوردهاي #برجام در ازاي هزينه‌هاي سنگين به تعبير رئيس #بانک_مرکزي تقريباً هيچ بود، دستاوردهاي فتف تحقيقاً هيچ خواهد بود.
ميثم ظهوريان
