متاسفانه روند رویدادهای کشور به سمتی میرود که به زودی دسترسی کاربران به اینترنت طبقه بندی خواهد شد. هر چند مسئولین سعی میکنند از عبارت «اینترنت طبقاتی» در کلام خود استفاده نکنند و حتی بعضا وجود این ایده را تکذیب میکنند، عملکرد ایشان حاکی از رویکردی خلاف این ادعاست. تجربه نشان داده که مسئولین در مورد مسائل کشور با مردم صادق نیستند.
سخنان برخی نمایندگان مجلس و شخص وزیر ارتباطات ما را به این نتیجه هولناک میرساند که استفاده از اینترنت به عواملی همچون سن، شغل و موقعیت اجتماعی افراد بستگی خواهد داشت. مشابه این ایده در چین به طور کامل پیاده شده و روابط گرم دو دولت در حوزه زیرساخت، نوید همکاری کارشناسان چینی در پیادهسازی این طرح در ایران را میدهد.
در اینجا قصد ندارم به مسائل فنی و قانونی این پدیده بپردازم. بلکه تلاش میکنم که پیامدهای آن را گوشزد کنم. به این امید که در اجرای آن تجدید نظر شود.
1. هزینه بالای پیادهسازی
اجرای این طرح عظیم نیاز به زیرساخت فنی عظیم و نیروی انسانی فراوان دارد. هزینه اولیه زیادی باید صرف خرید و نصب گردد. این تجهیزات شامل انواع روترها، فایروالها، سویچها و... میشود. از سوی دیگر یک لشگر نیروی انسانی باید این سامانه پیچیده را مدیریت کنند که هزینه بسیار زیادی را به بودجه کشور تحمیل مینماید. این هزینههای زیاد نه تنها از نظر اقتصادی توجیهی ندارد، بلکه با چاپ پول بیشتر، باعث تشدید شرایط تورمی فعلی میشود.
2. درجهبندی شهروندان
برای اجرای این طرح لازم است که مردم به چند درجه اجتماعی تقسیم شوند. ایجاد تبعیض در جامعه به تنهایی میتواند موجبات نارضایتی را در گروههای با برخورداری کمتر فراهم آورد. در جامعهای که به دلیل فساد اقتصادی و ناکارمدی حکومت از انواع تبعیضها رنج میبرد، این نارضایتی جدید میتواند آتش اعتراض مردم را شعلهور نماید.
3. خاموش کردن صدای اعتراض
خبرنگاران، اساتید دانشگاه، فعالان حوزی و احتمالا برخی هنرمندان از آزادترین دسترسی به اینترنت برخوردار میشوند. این گروهها کسانی هستند که بیشترین دسترسی به رسانهها را دارند و مخاطبان فراوانی ایشان را دنبال میکنند. دسترسی آزاد این افراد به اینترنت باعث میشود که صف آنها از بدنه جامعه جدا شود و صدای اعتراض به این نابرابری کمتر شنیده شود.
4. رصد کامل رفتار آنلاین
با برقراری این ساختار امکانی برای حکومت فراهم میشود که شخصیت مجازی افراد را به شخصیت واقعی ایشان پیوند دهد. در این صورت هر عمل فرد در اینترنت رصد و ارزیابی میشود. در صورت تعارض رفتار شهروندان با معیارهای حکومتی، فرد مورد پیگرد قضایی قرار خواهد گرفت، چیزی شبیه فضای رمان 1984 اثر جرج اورول. حتی تصور این فضا هم غمانگیز و ترسناک است.
5. امکان بستن وی پی انها
با توجه به تعیین میزان ترافیک مصرفی برای هر فرد، امکان اینکه کسی بتواند برای وی پی ان سروری را به خارج از کشور متصل کند، منتفی خواهد شد.
پیشنهادی به مسئولین دلسوز
تجارب تاریخی کشورهای مختلف نشان میدهد که اعمال محدودیت و تبعیض نمیتواند در بلند مدت تضمین کننده بقای نظام سیاسی باشد. اگر آینده ایران برای شما اهمیت دارد، بهتر است به جای جدا کردن مردم از خود و دامن زدن بیشتر بر شکاف بین ملت و حکومت، به دنبال راههایی برای جلب رضایت مردم باشید. اتفاقا فضای مجازی و اینترنت میتواند این امکان را برای شما فراهم کند. با ورود خلاقانه به این فضا و استفاده از ظرفیتهای بیشمار آن، مردم را با خود همراه کنید. طبعا لازمه همراهی مردم اتخاذ تصمیمات فرهنگی، اقتصادی و سیاسی درست و تبیین مناسب آنهاست.
مردم ایران فقط به دنبال یک زندگی معمولی و دور از بحران هستند. این حق مسلم را از ما دریغ نکنید.