ی استاد ادبیات داشتیم که میگفت اشعار سعدی “علیه الرحمه ” سهل و ممتنعه یعنی وقتی شروع می کنی احساست اینه که آسونه اما وقتی میای معنی کنی و بفهمیش احساس می کنی کار ساده ای نیست.
برنامه ریزی درسی هم همینجوریه، وقتی توضیحات مربوط به تنظیم ی برنامه درسی رو میخونی احساست اینه که کار ساده ایه اما وقتی می خوای بنویسی میبینی اصلا کار ساده ای نیست و وقتی میخوای مطابق برنامه درس بخونی میبینی که عمل کردن به برنامه خیلی هم سخته. اصلا شاید همین دلایل سبب میشه که خیلی ها صورت مساله رو پاک کنن و اصلا سراغ برنامه ریزی نرن.
اما همینجا ی نکته خیلی مهم رو باید گوشزد کنم که: بدون برنامه دور قبولی کنکور و موفقیت در اون رو باید خط کشید.
و نکته دوم داشتن ی برنامه و اجرای دقیق اون هرچند خیلی هم برنامه قوی ای نباشه از نداشتنش صد پله بهتره و اگه ی برنامه خوب باشه و ی تعهد 100 درصدی برای اجراش( انشالله در مورد تعهد 100 درصدی براتون خواهم گفت) که دیگه نونتون تو روغنه.
تو این مقاله و مقاله بعدی میخوام حسابی در مورد برنامه ریزی، فوایدش و روش برنامه ریزی باهاتون حرف بزنم بنابراین خوبِ خوب توجه کنید.
چون با اره کند نمیشه درختی رو برید فقط میشه حسابی خسته شد و عرق ریخت. اما چند دلیل برای اونایی که دوست دارند با منطق بیشتری پیش برن!
دلیل اول) تقریبا هیچ انسان موفقی رو نمیشه پیدا کرد که بدون برنامه پیش رفته باشه و موفق شده باشه، هر کدوم از آدم های موفق رو که انتخاب کنید می بینید که با برنامه و حساب و کتاب در کارش پیش رفته و موفق شده.
دلیل دوم) هدف ما تو زندگی گنج ماست، طبیعتا برای رسیدن به هر گنجی ی نقشه لازمه که به ما بگه چه کارهایی بکنیم و چه قدم هایی رو برداریم. نقشه گنج ما تو دوران تحصیل برنامه ریزی درسی که به سه شکل بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت نوشته میشه ( البته ما توی این مقاله فقط به میان مدت –هفتگی- و کوتاه مدت- روزانه- می پردازیم)
دلیل سوم) برنامه ریزی درسی به زندگی ما نظم می ده و اون رو نظام مند و با ضابطه می کنه. یعنی مشخص می کنه که چه زمان هایی باید مطالعه کرد و چه زمان هایی فرصت استراحت یا تفریحه، چه زمان هایی زمان تست زنی و یا تمرینه و چه زمانی فرصت مرور مطالب گذشته است و …
دلیل چهارم) ذهن ما همیشه پر میشه از کلی دغدغه و مساله، مسایلی که گاهی به همراه داشتنش برامون سخت و طاقت فرسا میشه. حتما داستان لیوان خالی رو شنیدید. ما ی لیوان خالی رو برای چند دقیقه می تونیم تو دستمون نگه داریم و با خودمون اینطرف و اونطرف ببریم؟ یک دقیقه؟ ده دقیقه؟ یکساعت؟ یک روز و … حالا اگه این لیوان خالی بشه چندتا چی؟ و یا اگه پرتر بشه چی؟
می بینیم که عملا کار طاقت فرساییه، ذهن ماهم همینطوری عمل میکنه، یعنی اگه لیوان خالی هاش رو ازش نگیریم و به زمین نذاریم عملا روز به روز خسته تر و بی انرژی تر میشه.
برنامه ریزی لیوان خالی های ذهن ما رو خارج می کنه و به ذهنمون آرامش میده و عملا تمرکزمون رو افزایش میده.
دلیل پنجم) با برنامه پیش رفتن اراده ما تقویت می شه و این یعنی موفقیت.
دلیل ششم) برنامه ریزی و با برنامه پیش رفتن اضطراب و فشار روانی رو از ما می گیره، بخشی از این فشار و اضطراب مربوط به مطالبیه که تو دلیل سوم گفتیم و بخشی از اون هم مربوط به اینه که آدم ندونه چیکار باید بکنه؟ برنامه ریزی روشن میکنه که ما باید الان و در این لحظه چه کاری رو انجام بدیم برای تکمیل پازلمون(برنامه بلند مدت).
دلیل هفتم) وقت، توی این دوره زمونه واقعا طلاست علی الخصوص برای یک کنکوری. برنامه ریزی بهترین ابزار مدیریت زمان و افزایش بهره وریه. یکبار در هفته و در روز فکر می کنیم و برنامه می ریزیم و سپس با نقشه راهمون با تمرکز و سرعت پیش می ریم و به هر چیزی که در مسیرمون پیش میاد اما انجامش ضرورتی نداره به راحتی نه میگیم.
اما دلیل هشتم) با برنامه پیش رفتن حس خوب موفقیت رو در هر روز برای ما ایجاد می کنه و این پیروزی های روزانه سبب خوش بینی و امید به آینده ای روشن تر میشه.
بخش دوم) با هم همزبون بشیم.
همزبون شدن یعنی اینکه ی سری واژه هایی که تو برنامه ریزی میاد رو ازقبل تعریف کنیم و به ی فهم مشترک در موردشون با هم برسیم.
واژه باکس یا واحد : بازه زمانی ایکه دانش آموز یا داوطلب، شروع و خاتمه اش رو به ساعت و دقیقه مشخص کرده و در اون به انجام کار از پیش تعیین شده خواهد پرداخت.
واحد جبرانی: بازه زمانی ایکه که دانش آموز یا داوطلب، در اون به ترتیب یکی از این کارها رو انجام میده. جبران عقب افتادگی از برنامه، تکمیل نشدن تکلیف یا تمرین در واحد اختصاص داده شده، تقویت نقاط ضعف.
واحد مرور: بازه زمانی ایکه که دانش آموز یا داوطلب، در اون به یادآوری آموخته هاش با ابزارهایی که بعدا معرفی می کنیم می پردازه.( در مورد مرور مفصل گفتگو خواهیم کرد.)
واحد وررزش: بازه زمانی ایکه که دانش آموز یا داوطلب، در اون به ورزش های هوازی می پردازه، این ورزش اگرچه کوتاهه اما نقش بسیار مهم و کلیدی ای در تقویت حافظه، افزایش تمرکز و دقت همچنین کاهش استرس و اضطرابتون داره.
واحد نقاط ضعف: همه ما تو بعضی از درس ها بهتریم و تو برخی ضعیف تر، مطالبی که توش ضعیف تریم میشه نقاط ضعف ما.
بخش سوم) اصول اره تیزکنی.
برای اینکه اره مون رو خوب خوب تیز کنیم( برای شنیدن داستان تیز کردن اره مراجعه کنید به اینستامون پستی با همین عنوان) ی سری اصول و قواعدی هست که باید رعایت بشه تا ی اره تیز و برنده داشته باشی.
اصل اول اره تیز کنی: رعایت کمیت ساعت
یعنی برای تیز کردن ی اره باید وقت مناسبی در نظر بگیری. و این وقت به جنس اره ات و توقعی که ازش داری برمی گرده.
این اصل میگه که ما باید بدونیم تعداد ساعتی که برای مطالعه اختصاص میدیم ارتباط مستقیم داره با میزان رشد و موفقیت ما. پس باید تعداد ساعت مناسبی رو به مطالعه روزانه اختصاص بدیم. برای فارغ التحصیلان و یا داوطلبان کنکور در روزهای تعطیل 10-12 ساعت زمان مناسبیه اما برای داوطلبان در روزهای مدرسه 5-6 ساعت.
لازمه طبق این اصل ساعت مطالعه مون رو افزایش بدیم تا نتایجش رو ببینیم، البته روند افزایش ساعت مطالعه به تدریج باید باشه.
اصل دوم اره تیزکنی: رعایت استانداردهای زمانی واحد
یعنی برای تیز کردن اره ات نباید مداوم و بدون استراحت کار کنی لازمه کمی هم استراحت کنی که هم اره ات داغ نکنه و هم تو نبری.
ذهن ما معمولا در یک بازه 50 دقیقه ای تمرکز نسبتا خوبی برای مطالعه داره بنابراین بهتره که واحد های مطالعاتیمون رو 50 دقیقه ای بگیریم و بعدش 10 دقیقه استراحت کنیم. اما ما به کنکوری ها معمولا توصیه می کنیم که واحد هاشون رو بین 75 تا 90 دقیقه انتخاب کنن اونم به این دلیل که ی بخشی از واحدهاشون حتما باید به تست و تمرین اختصاص داده بشه.
اصل سوم اره تیزکنی: واحد جبرانی رو فراموش نکن
یعنی اگه قراره روزی چند ساعت اره تیز کنی ممکنه ی روزی ی کم عقب بیفتی از برنامت، پس برای جبرانش تو هفته ی واحدهایی رو بزار.
تو برنامه برای اینکه اگه ی خورده عقب افتادی و یا کارهایی بیشتر از پیش بینیت ایجاد شد بتونی خودت رو به روز کنی لازمه که چندتا واحدات رو به جبرانی اختصاص بدی. البته این رو هم بگم که بین مشاورا اختلاف نظر وجود داره بعضی ها میگن وجود واحد جبرانی دانش آموز رو تنبل میکنه و برخی موافقن. من نظرم اینه که این واحد، برنامه ما رو منعطف تر و اجرایی تر میکنه.
اصل چهارم اره تیزکنی: بدون استراحت و تفریح که نمیشه.
این اصل میگه بعد از هر واحد مطالعاتی برای خودت ی استراحت 15-20 دقیقه ای در نظر بگیر و ی نیم روز توهفته رو وقت بزار برای تفریح و تجدید قوا.
اصل پنجم اره تیزکنی: خواب رو هم جدی بگیر.
اگه خوب نخوابی روز بعد تلاش خوبی نمی تونی داشته باشی و این تو بلند مدت بهت آسیب می زنه.
اما ویژگی های خواب خوب به صورت خلاصه و مفید ایناست:
زمانش کمتر از6 و بیشتر از 8 ساعت نباشه.
شروعش قبل از نیمه شب باشه.
ساعت شروع و خاتمه اش ثابت باشه.
خوابه عصر هم نداشته باشی بهتره، اگه هم عادت داری بیشتر از 3 ربع نباشه.
اصل ششم اره تیزکنی: متنوع مطالعه کن.
این اصل میگه که خودت رو جوری باید آماده کنی که قراره همونجور تو مسابقه شرکت کنی، پس چون کنکورت ی آزمون متنوع هست تو هم تو روز متنوع درس بخون. اما چرا ؟
اصل هفتم اره تیزکنی: نه افراط، نه تفریط، متعادل باش!
این اصل میگی برای بریدن ی درخت همه دندونه های اره ات میتونن مهم باشن و کارساز پس برای همشون به قدر کفایت وقت بذار.
همه ی درس ها تو کنکور اهمیت خاص خودشون رو دارن به همین دلیل اصلا درست نیست برای درسی وقت نذاشت از طرف دیگه این هم درست نیست که برای ی درس هم بیش از اندازه وقت گذاشت. بنابراین با همشون متعادل برخورد کن. معیار تعادل چیه؟
ضریب دروس در کنکور
اصل هشتم اره تیزکنی: سعی کن علاوه بر تنوع مطلب تنوع جنس درس رو هم رعایت کنی
بعضی درس ها خوندنی هستند، بعضیا حفظ کردنی و برخی تمرین کردنی (در مورد همشون بعدا مفصل حرف می زنیم) سعی کن درس های هم جنس رو پشت سر هم نزاری.
اصل نهم اره تیزکنی: مرور یادت نره
ما وقتی ی درسی رو میخونیم وارد حافظه کوتاه مدتمون میشه اگه بخوایم وارد حافظه بلند مدت بشه باید حداقل 5 نوبت تو فواصل زمانی معین مرور بشن. بنابراین هر روز واحد مرور تو برنامت باید باشه.( در مورد مرور هم مفصل خواهیم گفت.)
اصل دهم اره تیز کنی: برنامه بدون واحد ورزش خره.
اصلا عقل سالم در بدن سالمه.
اصل یازده اره تیزکنی: برنامه ریزیت اجرایی باشه نه آرمانی
بعضی از مشاورا میگن به مرگ بگیر تا به تب راضی بشه به 2 دلیل: اول اینکه دانش آموز بیشتر درس بخونه دوم اگه نتیجه نگرفت بگیم خوب طبق برنامه پیش نرفتی دیگه
اما من میگم سنگ بزرگ نشونه نزدنه .
تو مقاله بعدی قدم به قدم با رعایت این اصول با هم برنامه مینویسیم.
به مطالب ما در www.vira-edu.ir سربزنید.
همچنین به پیج ایستامون : vira_educational
