شاید شما هم تاکنون با مشکلات و اختلالات روانشناختی مواجه شده و نیاز به مراجعه به روانشناس را احساس کرده‌اید. برای مثال افسردگی و اضطراب از مشکلات شایعی هستند که همه ما ممکن است در بخشی از زندگی خود آن‌ها را تجربه کرده باشیم. برخی از اختلالات نیز شیوع بالایی دارند و در هر خانواده‌ای حداقل یک مورد از آن را می‌توان مشاهده کرد مانند وسواس، ترس شدید از برخی حیوانات یا حشرات و حتی علایم شدید هذیان و توهم.
خوشبختانه علم پیشرفت کرده است و روانشناسان، مشاوران و روانپزشکان می‌توانند به شما کمک نمایند. روانپزشکان معمولاً از دارو درمانی برای درمان بیماران خود استفاده می‌کنند. روانشناسان برای این کار از روان درمانی استفاده می‌کنند و مشاوران نیز از روان درمانی و مشاوره‌های خانوادگی یا شغلی بهره می‌برند. شاید این سوال برای شما نیز پیش آمده باشد که روانشناسان چگونه برای درمان مشکلات به شما کمک می‌کنند. در این مقاله به شما کمک خواهیم کرد تا دید بهتری نسبت به کار روانشناسان پیدا کنید.
مرحله اول: ارزیابی
وقتی شما به یک روانشناس مراجعه می‌کنید اولین کار وی ارزیابی مشکل شما خواهد بود. فرض کنید شما دارای مشکل افسردگی شدید هستید. در جلسه اول و دوم روانشناس تلاش خواهد کرد نوع افسردگی، شدت افسردگی، تاریخچه شکل گیری آن و سابقه خانوادگی این بیماری را بررسی کند. روانشناسان برای این کار از ابزارهای مختلفی استفاده می‌کنند. یک روش بسیار عالی برای شناخت بیماری شما استفاده از مصاحبه بالینی است. در این مصاحبه روانشناس به صورت قدم به قدم تمامی جنبه‌های مشکل شما را بررسی می‌کند. روش دیگری نیز که به عنوان مکمل روش اول استفاده می‌شود استفاده از پرسشنامه‌ها است. پرسشنامه‌های روانشناسی مختلفی برای بیماری‌های مختلف وجود دارد و حتماً شما هم نام برخی از آن‌ها را که برای ارزیابی شخصیت، شغل یا هوش به کار می‌روند را شنیده‌اید.
مرحله دوم: انتخاب درمان مناسب
وقتی کار ارزیابی مشکل شما توسط روانشناس به اتمام رسید، حالا می‌توان یک درمان مناسب برای شما انتخاب کرد. در حال حاضر ده‌ها روش روان درمانی برای روانشناسان در دسترس است. هر روانشناس با توجه به آموزش‌هایی که دیده است و همچنین ماهیت مشکل بیمار، یک درمان را انتخاب می‌کند. برای مثال در درمان افسردگی می‌توان از درمان شناختی رفتاری، درمان بین فردی یا درمان مثبت‌گرا استفاده کرد. روانشناسان معمولاً برای افسردگی شدید از درمان شناختی رفتاری و برای افسردگی متوسط و خفیف از درمان مثبت‌گرا استفاده می‌کنند. همچنین در مواردی که افسردگی به دلیل مهارت‌های ارتباطی ضعیف یا مشکلات مربوط به ارتباط بیمار با اطرافیان باشد درمان بین فردی موثر خواهد بود.
مرحله سوم: اجرای درمان
اجرای موفق روان درمانی توسط روانشناسان به دو عامل بسیار مهم وابسته است. عامل اول تحصیلات و آموزش‌های روانشناس و کیفیت آن‌ها است. عامل دوم نیز به استفاده از پروتکل روان درمانی و مشاوره مناسب توسط روانشناس مربوط می‌شود. تحصیلات و آموزش‌ها باعث آشنایی روانشناس با تکنیک‌ها و مهارت‌های روان درمانی می‌شود و پروتکل مداخله نیز باعث ساختار جلسات درمانی می‌شود. برای مثل یک روانشناس که دوره روان درمانی مثبت‌گرا را دیده است با تکنیک‌های این شیوه درمانی مانند شمردن نعمت‌ها، هدیه زمان، شکرگذاری، استفاده از توانایی‌ها و کشف توانایی‌ها آشنا می‌گردد. سپس وی می‌تواند با استفاده از یک پروتکل مداخله استاندارد این تکنیک‌ها را در زمان مناسب به کار ببرد. در واقع هر پروتکل مداخله شامل تعدادی جلسات درمانی است. در این پروتکل قید شده است که در هر جلسه روانشناس باید چه تکنیکی را در چه محدوده زمانی استفاده نماید. استفاده از پروتکل‌های مداخله استاندارد باعث ساختار داشتن جلسات و صرفه جویی در زمان و هزینه بیماران می‌شود.
مرحله چهارم: پیگیری‌های پس از درمان
وقتی که روانشناس موفق شد پس از چندین جلسه روان درمانی و مشاوره، بیمار خود را درمان کند، حالا باید برنامه‌ای بچیند که از بازگشت مجدد مشکل پیشگیری نماید. برای این منظور معمولاً تکالیفی را به بیمار می‌دهند که پس از درمان آن‌ها را انجام دهد. همچنین جلساتی را برای ماه‌های بعد برنامه ریزی می‌کنند تا بتوانند از عود مجدد بیماری پیشگیری نمایند.
