جنگِ ایران و عراق یا جنگِ هشت‌ساله که در ادبیات جمهوری اسلامی با نام جنگِ تحمیلی و دفاعِ مقدّس نیز شناخته می‌شود در منابع عربی و غربی بنام جنگِ اوّلِ خلیج یاد شده و در عراق با نام قادسیهٔ صدام از آن یاد می‌شد، طولانی‌ترین جنگ متعارف در قرن بیستم میلادی و دوّمین جنگ طولانی این قرن پس از جنگ ویتنام بود که نزدیک به هشت سال به طول انجامید. جنگ در ۳۱ شهریورِ ۱۳۵۹ (۲۲ سپتامبرِ ۱۹۸۰) با حملهٔ عراق به ایران آغاز شد. در این روز درگیری‌های پراکنده مرزی دو کشور با یورش هم‌زمان نیروی هوایی عراق به ده فرودگاه نظامی و غیرنظامی ایران و غ نیروی زمینی این کشور در تمام مرزها به یک جنگ تمام عیار تبدیل شد، مقامات عراقی معتقد بودند که جنگ از ۱۳ شهریور ۱۳۵۹ برابر با ۴ سپتامبر ۱۹۸۰ با حملات توپخانه‌ای ایران به شهرهای مرزی عراق آغاز شده‌است. این جنگ در نهایت پس از حدود ۸ سال در مرداد ۱۳۶۷ با قبول آتش‌بس از سوی دو طرف و پس از به جا گذاشتن یک میلیون نفر تلفات انسانی از هر دوطرف و ۱۱۹۰ میلیارد دلار خسارات به دو کشور خاتمه یافت. مبادلهٔ اسیران جنگی بین دو کشور از سال ۱۳۶۹ آغاز شد. ایران آخرین گروه از اسرای جنگی عراقی را در سال ۱۳۸۱ به عراق تحویل داد.
●تاریخ:
۳۱ شهریور ۱۳۵۹ تا ۲۹ مرداد ۱۳۶۷
برابر با ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰ تا ۲۰ اوت ۱۹۸۸ (میلادی)
(۷ سال و ۱۰ ماه و ۴ هفته و ۱روز )
●موقعیت :
شهرها و استان های مرزی و شهری مهم دو کشور ایران و عراق و خلیج فارس
●تغییرات قلمرو:
تغییری ایجاد نشد؛ مناطق کوچکی در اطراف اروندرود و اطراف مرز تا سال ۱۳۶۹ و قبل از حملهٔ عراق به کویت و قبول عهدنامه ۱۹۷۵ الجزایر توسط عراق در اشغال نیروهای عراقی بود.
گردآورنده : معصومه کاهه
استاد مربوطه: استاد علی اکبر حسنوند
درس : دفاع مقدس
دانشکده هنر دانشگاه آزاد تهران مرکز
