راهکار های افزایش ذخیره تخمدان

ذخیره تخمدانی در زنان به معنای تعداد تخمک‌های باقی‌مانده در تخمدان‌ها است. زمانی که یک دختر به دنیا می‌آید، تخمدان‌ها دارای تعداد تخمک‌هایی ثابتی هستند که در زمان تولد او در آنها وجود دارد. این تخمک‌ها در طول عمر زن کاهش می‌یابند و در هر دوره قاعدگی یا سیکل تخمک‌ریزی، یک تخمک (گاهاً بیشتر) به رشد می‌رسد و از تخمدان رها می‌شود تا بتواند با اسپرم مرد تلقیح شود.

ذخیره تخمدانی بیشتر معمولاً به معنای تعداد بیشتری از تخمک‌های باقی‌مانده در تخمدان‌ها است. این می‌تواند نشاندهنده پتانسیل بیشتر برای تولید تخمک و باروری در زنان باشد. داشتن ذخیره تخمدانی بهتر می‌تواند به زنان کمک کند تا بهترین فرصت برای باروری را داشته باشند و در صورت نیاز، بهترین نتیجه را از فناوری‌های مربوط به باروری مانند باروری مصنوعی یا تلقیح مجرای لوله‌های باز (IVF) بگیرند.

ذخیره تخمدانی می‌تواند به وسیله آزمایشات مانند آزمایش AMH، تخمدان‌ها و تعداد تخمک‌های باقی‌مانده را ارزیابی کند. همچنین، فاکتورهای دیگری مانند سن، سابقه پزشکی، بیماری‌های تخمدانی و عوامل ژنتیکی نیز می‌توانند بر ذخیره تخمدانی تأثیر بگذارند.آزمایش AMH یکی از چندین آزمایشی است که جهت بررسی میزان هورمون آنتی مولرین در خون در زنان ممکن است انجام شود.

در جنین دختر‎ AMH ‎تولید نمی‌شود و عدم حضور این هورمون اجازه می دهد که اندام ‏جنسی زنانه رشد کند. سطح این هورمون در دختران تا سن بلوغ پائین است در دوره ی پیش از بلوغ تولید آن در ‏تخمدان ها آغاز شده و سطح آن افزایش می‌یابد.‏

‏ سطح‎ AMH ‎بتدریج طی سالها کاهش می‌یابد و در دوران پیش از یائسگی و شروع یائسگی تقریبا غیرقابل اندازه ‏گیری خواهد بود.

‎ ‎سنجش این هورمون می تواند در تخمین ذخیره‌ی تخمک و احتمال باردارشدن کمک کند.هورمون AMH از فولیکول ها ترشح میشود که در این جا تفاوت فولیکول و تخمک را بررسی می کنیم:

فولیکول و تخمک دو عنصر مهم در سیستم تولید مثل در انسان و حیوانات است. در اینجا تفاوت‌های اصلی بین فولیکول و تخمک را توضیح می‌دهم:

فولیکول:

فولیکول یک ساختار توپی شبیه به حفره است که در تخمدان‌ها قرار دارد.و شامل تخمک و لایه‌های مختلفی از سلول‌ها است که احاطه کننده تخمک هستند و به آن پوشش فولیکولی می‌گویند.
در طول فرآیند تخم‌گذاری، فولیکول به طور تدریجی رشد می‌کند و به فولیکول بالغ تبدیل می‌شود. در این مرحله، فولیکول حاوی تخمک بالغ است که آماده برای تخم‌گذاری است.
فولیکول‌ها به صورت همزمان در تخمدان‌ها تشکیل می‌شوند و تنها یک فولیکول بالغ به تخم‌گذاری می‌رسد.

تخمک:

تخمک یا همان اووسیت، سلول جنسی مؤنث است.تخمک در داخل فولیکول قرار دارد و توسط لایه‌های مختلف فولیکولی احاطه شده است.تخمک در طول فرآیند تخم‌گذاری رشد می‌کند و در نهایت از فولیکول جدا می‌شود.

تخمک حاوی نیمی از تعداد کروموزوم‌ (۲۳ کروموزوم در انسان) است.
در صورتی که تخمک با یک سلول اسپرم تلقیح شود، می‌تواند به یک جنین تبدیل شود و فرآیند بارداری آغاز می‌شود.
به طور خلاصه، فولیکول یک ساختار شامل تخمک است که در تخمدان‌ها قرار دارد، در حالی که تخمک یک سلول جنسی مؤنث است که درون فولیکول واقع شده و می‌تواند در صورت تلقیح با اسپرم به جنین تبدیل شود

مقادیر بالاتر AMH (بیشتر از 1 نانوگرم در میلی لیتر) معمولاً نشان دهنده این است که یک زن ذخیره تخمدان طبیعی دارد. اعداد کمتر (کمتر از 1 نانوگرم در میلی لیتر) ممکن است نشان دهنده یک زن با کاهش ذخیره تخمدانی (DOR) باشد

موارد کاهش ‏AMH‏:‏

‏۱-‏ افزایش سن، افت شدید و ناگهانی آن در سنین حدود یائسگی

‏2-‏ چاقی ( زنان چاق تا ۶۵٪ کاهش ‏AMH‏ دارند نسبت به لاغرها)‏

‏3-‏ شیمی درمانی ( متعاقب شیمی درمانی تخمدان ها اندازه گیری ‏AMH‏ می تواند آسیب وارده به تخمدان و تعداد ‏تخمک ها را ارزیابی نماید )‏

موارد افزایش ‏AMH‏:‏

‏1-‏ مهم ترین مورد افزایش سطح ‏AMH‏ وجود بیماری تخمدان پلی کیستیک ‏PCOS‏ است

‏2-‏ مورد بعدی هم سرطان های تخمدان (‏Granulosa cell tumor‏) است که می تواند تولید تخمک زیاد ولی با ‏فانکشن معیوب نماید در این افراد کاهش ‏AMH‏ متعاقب درمان نشانه درمان موثر است.

بنابراین اندازه گیری ‏دقیق این هورمون قبل از شروع درمان ضروری است.‏

این را باید در نظر گرفت که یک زن  همچنان می تواند با کاهش ذخیره تخمدان باردار شود. زمانی که ذخایر تخمدان شما کم است، احتمال بارداری کمتر است، اما برای باردار شدن فقط به یک تخمک نیاز دارید. تعداد تخمک تنها عامل باردار شدن نیست. کیفیت تخمک، کیفیت اسپرم و عملکرد کلی رحم و لوله های فالوپ نیز نقش مهمی در باردار شدن دارند.

راه کارهای افزایش ذخیره تخمدان ها :

• مدیریت بهینه استرس: وقتی استرس دارید، بدن شما هورمون هایی مانند کورتیزول و پرولاکتین ترشح می کند که در تولید تخمک ها اختلال ایجاد می کنند.

• غذاهای سالم بخورید: مصرف غذاهای غنی از نظر تغذیه ای باعث افزایش سلامت و کیفیت تخمک ها می شود

• وزن سالم را حفظ کنید: باید برای داشتن BMI (شاخص توده بدنی) سالم تلاش کنید. اضافه وزن باروری و کیفیت تخمک های شما را کاهش می دهد. چاقی بر تعادل هورمونی شما تأثیر می گذارد که به نوبه خود می تواند تخمک گذاری را مهار کند.

• رژیم غذایی خود را تکمیل کنید: مصرف کوآنزیم Q10، ملاتونین و روغن ماهی (امگا 3) را در نظر بگیرید. این مکمل ها آنتی اکسیدان هایی را برای افزایش کیفیت تخمک، حمایت از عملکرد تخمدان و کمک به خواب بهتر ارائه می دهند. امگا 3 باروری را حفظ می کند و کیفیت تخمک را افزایش می دهد در حالی که Q10 آنتی اکسیدان هایی را فراهم می کند که از میتوکندری شما حمایت می کند

• خواب خوب شبانه داشته باشید: خواب رابطه مستقیمی با کیفیت و باروری تخمک دارد

• از سیگار کافئین و الکل دوری کنید: همه این عادات با عملکرد باروری تداخل دارند