بیماری ها، جراحات، مشکلات مزمن، انتخاب شیوه زندگی و عوامل دیگر ممکن است در ناباروری مردان نقش داشته باشند.
تقریباً از هر ۷ زوج، ۱ زوج نابارور هستند، به این معنی که با وجود داشتن رابطه جنسی مکرر و محافظت نشده برای یک سال یا بیشتر، نتوانسته اند بچه دار شوند. در نیمی از این زوج ها، ناباروری مردان نقش دارد.
ناتوانی در بچه دار شدن می تواند استرس زا و خسته کننده باشد، اما درمان هایی هم برای ناباروری مردان در وجود دارد.
علائم ناباروری در مردان :
نشانه اصلی ناباروری مردان ناتوانی در بچه دار شدن است. ممکن است هیچ علامت یا نشانه واضح دیگری وجود نداشته باشد.
با این حال، در برخی موارد، یک مشکل زمینه‌ای مانند اختلال ارثی، عدم تعادل هورمونی، گشاد شدن سیاهرگ‌های اطراف بیضه یا شرایطی که عبور اسپرم را مسدود می‌کند، علائم و نشانه‌هایی را ایجاد می‌کند. علائم و نشانه هایی که ممکن است متوجه شوید عبارتند از:
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر بعد از یک سال مقاربت منظم و بدون محافظت نتوانستید بچه دار شوید در صورت داشتن یکی از موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
دلایل ناباروری :
باروری مردان یک فرآیند پیچیده است. برای باردار شدن شریک زندگی خود، موارد زیر باید انجام شود:
واریکوسل:
واریکوسل تورم سیاهرگ هایی است که بیضه را تخلیه می کند. این شایع ترین علت برگشت پذیر ناباروری مردان است. اگرچه دلیل دقیقی که واریکوسل باعث ناباروری می شود ناشناخته است، ممکن است به جریان خون غیر طبیعی مربوط باشد. واریکوسل منجر به کاهش کمیت و کیفیت اسپرم می شود.
عفونت :
برخی از عفونت‌ها می‌توانند در تولید اسپرم یا سلامت اسپرم اختلال ایجاد کنند یا باعث ایجاد زخم شوند که عبور اسپرم را مسدود می‌کند. اینها شامل التهاب اپیدیدیم ( اپیدیدیم یک لوله پیچ خورده است که در پشت بیضه قرار دارد و اسپرم را ذخیره و حمل می کند. وقتی این لوله متورم شود ، می تواند باعث درد و تورم در بیضه ها شود. اپیدیدیمیت بیماری است که مردان در هر سنی ممکن است به آن مبتلا شوند ، اما بیشتر در مردان بین سنین 14 تا 35 سال دیده می شود. اپیدیدیمیت اغلب در اثر عفونت باکتریایی، از جمله عفونتهای مقاربتی مانند سوزاک یا کلامیدیا ایجاد می شود.) یا التهاب بیضه ها (اورکیت) و برخی از عفونت های مقاربتی، از جمله سوزاک یا HIV است. اگرچه برخی از عفونت‌ها می‌توانند منجر به آسیب دائمی بیضه شوند، اما اغلب اسپرم هنوز قابل بازیابی است.
مسائل مربوط به انزال انزال رتروگراد:
زمانی اتفاق می افتد که منی در حین ارگاسم به جای بیرون آمدن از نوک آلت تناسلی وارد مثانه شود. بیماری‌های مختلف می‌توانند باعث انزال پس‌رونده شوند، از جمله دیابت، آسیب‌های ستون فقرات، داروها، و جراحی مثانه، پروستات یا مجرای ادرار.
آنتی بادی هایی که به اسپرم حمله می کنن:
آنتی بادی های ضد اسپرم سلول های سیستم ایمنی هستند که به اشتباه اسپرم ها را به عنوان مهاجمان مضر شناسایی کرده و سعی در از بین بردن آنها دارند.
تومورها سرطان ها و تومورهای غیر بدخیم:
می توانند مستقیماً از طریق غدد ترشح کننده هورمون های مربوط به تولید مثل مانند غده هیپوفیز یا از طریق علل ناشناخته بر اندام های تناسلی مردان تأثیر بگذارند. در برخی موارد، جراحی، پرتودرمانی یا شیمی درمانی برای درمان تومورها می تواند بر باروری مردان تأثیر بگذارد.
بیضه های نزول نکرده:
در برخی از مردان، در طول رشد جنین، یک یا هر دو بیضه از شکم به داخل کیسه ای که معمولاً حاوی بیضه ها است (کیسه بیضه) فرود نمی آید. کاهش باروری در مردانی که این بیماری را داشته اند بیشتر است.
عدم تعادل هورمونی :
ناباروری می تواند ناشی از اختلالات خود بیضه ها یا ناهنجاری هایی باشد که بر سایر سیستم های هورمونی از جمله هیپوتالاموس، هیپوفیز، تیروئید و غدد فوق کلیوی تأثیر می گذارد. تستوسترون پایین (هیپوگنادیسم مردانه) و سایر مشکلات هورمونی تعدادی از علل زمینه ای احتمالی دارند.
نقص لوله های انتقال اسپرم:
بسیاری از لوله های مختلف اسپرم را حمل می کنند. آنها می توانند به دلایل مختلف مسدود شوند، از جمله آسیب ناخواسته ناشی از جراحی، عفونت های قبلی، تروما یا رشد غیر طبیعی، مانند فیبروز کیستیک یا شرایط ارثی مشابه.انسداد می تواند در هر سطحی از جمله در داخل بیضه، در لوله هایی که بیضه را تخلیه می کنند، در اپیدیدیم، در مجرای دفران، نزدیک مجاری انزال یا در مجرای ادرار رخ دهد.
نقص کروموزومی اختلالات ارثی :
مانند سندرم کلاین فلتر – که در آن یک مرد با دو کروموزوم X و یک کروموزوم Y (به جای یک X و یک کروموزوم Y) متولد می شود – باعث رشد غیر طبیعی اندام های تناسلی مرد می شود. سایر سندرم های ژنتیکی مرتبط با ناباروری شامل فیبروز کیستیک و سندرم کالمن است.
مشکلات در رابطه جنسی:
این موارد می‌تواند شامل مشکل در حفظ نعوظ کافی برای رابطه جنسی (اختلال نعوظ)، انزال زودرس، مقاربت دردناک، ناهنجاری‌های آناتومیکی مانند داشتن سوراخ مجرای ادرار در زیر آلت تناسلی (هیپوسپادیاس)، یا مشکلات روانی یا رابطه‌ای باشد که در رابطه جنسی اختلال ایجاد می‌کند.
بیماری سلیاک:
بیماری سلیاک یک اختلال گوارشی است که به دلیل حساسیت به پروتئین موجود در گندم به نام گلوتن ایجاد می شود. این وضعیت ممکن است به ناباروری مردان کمک کند. باروری ممکن است پس از اتخاذ یک رژیم غذایی بدون گلوتن بهبود یابد.
داروهای خاص درمان جایگزین تستوسترون:
استفاده طولانی مدت از دارو های استروید، داروهای سرطان (شیمی درمانی)، برخی از داروهای زخم معده، برخی داروهای آرتریت می توانند تولید اسپرم را مختل کرده و باروری مردان را کاهش دهند.
جراحی های قبلی:
برخی از اعمال جراحی ممکن است مانع از وجود اسپرم در انزال شما شود، از جمله وازکتومی، جراحی کیسه بیضه یا بیضه، جراحی پروستات، و انجام جراحی های بزرگ شکم.
علل محیطی
قرار گرفتن بیش از حد در معرض برخی از عناصر محیطی مانند گرما، سموم و مواد شیمیایی می تواند تولید اسپرم یا عملکرد اسپرم را کاهش دهد. علل خاص عبارتند از:
مواد شیمیایی صنعتی :
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض برخی از مواد شیمیایی، آفت کش ها، علف کش ها، حلال های آلی و مواد رنگ آمیزی ممکن است به کاهش تعداد اسپرم کمک کند.
قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین:
قرار گرفتن در معرض سرب یا سایر فلزات سنگین نیز ممکن است باعث ناباروری شود.
اشعه یا اشعه ایکس:
قرار گرفتن در معرض اشعه می تواند تولید اسپرم را کاهش دهد، اگرچه اغلب در نهایت به حالت عادی باز می گردد. با دوزهای بالای تابش، تولید اسپرم را می توان برای همیشه کاهش داد.
گرم شدن بیش از حد بیضه ها:
دمای بالا ممکن است تولید و عملکرد اسپرم را مختل کند. اگرچه مطالعات محدود و بی نتیجه هستند، استفاده مکرر از سونا یا جکوزی ممکن است به طور موقت تعداد اسپرم شما را مختل کند.
نشستن طولانی مدت:
پوشیدن لباس های تنگ یا کار با رایانه لپ تاپ برای مدت طولانی نیز ممکن است دمای کیسه بیضه شما را افزایش دهد و تولید اسپرم را اندکی کاهش دهد. اما، تحقیق قطعی نیست.
برخی دیگر از علل ناباروری مردان عبارتند از:
استفاده مواد مخدر :
استروئیدهای آنابولیک که برای تحریک قدرت و رشد عضلانی مصرف می شوند می توانند باعث کوچک شدن بیضه ها و کاهش تولید اسپرم شوند. استفاده از کوکائین یا ماری جوانا ممکن است به طور موقت تعداد و کیفیت اسپرم شما را نیز کاهش دهد.
مصرف الکل :
نوشیدن الکل می تواند سطح تستوسترون را کاهش دهد، باعث اختلال نعوظ و کاهش تولید اسپرم شود. بیماری کبد ناشی از نوشیدن زیاد الکل نیز ممکن است منجر به مشکلات باروری شود.
سیگار کشیدن:
مردان سیگاری ممکن است تعداد اسپرم کمتری نسبت به افرادی که سیگار نمی‌کشند داشته باشند. دود دست دوم نیز ممکن است بر باروری مردان تأثیر بگذارد.
وزن :
چاقی می تواند باروری را از طرق مختلف تحت تاثیر قرار دهد، از جمله تاثیر مستقیم بر خود اسپرم و همچنین با ایجاد تغییرات هورمونی که باعث کاهش باروری مردان می شود
به طور خلاصه عوامل خطر مرتبط با ناباروری مردان عبارتند از:
ناباروری مردان همیشه قابل پیشگیری نیست. با این حال، می توانید سعی کنید از برخی از علل شناخته شده ناباروری مردان جلوگیری کنید. مثلا:
-
