این پست رو برای شرکت‌هایی گذاشتم که میخوان از مدل تعالی سازمانی ویرایش 1400 استفاده کنند ولی اطلاعات کاملی ندارند...
نزدیک به دو دهه است که از ورود مباحث تعالی سازمانی به شرکت‌ها و سازمان های ایرانی میگذره و اعطای جایزه ملّی تعالی سازمانی از سال 1382 هر ساله محملی برای ارزیابی بهبودها و معرفی سازمان‌های سرآمد ایرانی بوده و هست.
هدف از ایجاد این جایزه در واقع:
· ایجاد فضای رقابتی برای تعالی بنگاه‌ها و سازمان‌ها،
· تشویق بنگاه‌ها برای اجرای خودارزیابی و شناخت نقاط قوت و زمینه‌های قابل بهبود،
· ایجاد فضایی برای تبادل تجربیات موفق بنگاه‌ها.
الگوی تعالی سازمانی ویرایش 1400
اول از همه باید بگم که این مدل ایرانیزه شده مدل اروپایی EFQM2020 است که مطابق با بنگاه‌های اقتصادی ایران بومی‌سازی شده است و به‌صورت پایلوت در شرکت‌های سطح تندیس قبل از انتشار پیاده‌سازی شده است، حالا سطح تندیس چیه؟ جایزه ملی تعالی سازمانی در مجموع سه سطح داره،
سطح اول گواهینامه تعهد به تعالیه که شرکت با داشتن یسری زیرساخت‌های ابتدایی و اولیه میتونن در این سطح شرکت کنند: مثلا اینکه
· مدیران ارشد و میانی با الگوی تعالی آشنایی کافی داشته باشند،
· خودارزیابی رو در سازمانشون انجام داده باشند،
· برنامه‌های بهبود رو استخراج کرده باشند و اونارو به اجرا هم در آورده باشند
· و در زمان مقرر بتونن اظهارنامه 15 صفحهای که شامل:
1- دو صفحه گزارش معرفی سازمان، برنامه‌های آموزشی و كسب آشنایی با مدل تعالی سازمانی.
2- حداكثر دو صفحه، برنامه‌ریزی‌های اصلی برای استقرار مدل و آنچه بهعنوان خود ارزیابی به اجرا گذاشته است و شامل برنامه زمانی، روش و حوزه تحت پوشش.
3- حداكثر در دو صفحه لیست برنامه‌های بهبود را كه نتیجه خود ارزیابی است.
4- و حداكثر در نه صفحه به ارائه گزارش سه پروژه عمده از برنامه‌های بهبود كه در سازمان در حال اجرا است و بر اساس عناصر چهارگانه منطق ارزیابی (نتایج، رویكرد، جاری سازی، ارزیابی و اصلاح) تنظیم شده است، می‌پردازد.
به همین سادگی میتونین اظهارنامه سطح گواهینامه رو تنظیم و تا اوخر آذرماه ارسال کنید.
یادتون نره برای شرکت‌هایی که برای بار اول میخوان در جایزه شرکت کنند پیشنهاد ما این سطح است تا فرهنگ سازمانی تعالی در شرکتشون جا بیفته و بتونن در سال‌های آتی و بدون وقفه و همکاری حداکثری کارکنان در سطوح بعدی شرکت کنند.
خوب سطح بعدی، سطح تقدیرنامه که از 1 تا 5 ستاره هست، شرکت‌هایی که در این سطح حضور پیدا میکنن اصولا به یک بلوغ نسبی از تعالی رسیدند و حداقل زیرساخت‌های لازم رو پیاده‌سازی کردند و حالا میخوان شرکتشون رو دراین سطح بسنجند. این گروه از شرکت‌ها نیاز است که قبل از حضور چه کارهایی رو انجام داده باشند؟ در ادامه متن بهتون توضیح میدم:
· یكی از مدیران ارشد باید بهعنوان مدیر تعالی سازمانی منصوب شده باشد (البته اینم بگم که نیازی نیست که حتما در چارت شرکت شما عنوان و بخش تعالی اضافه شود و مدیران سایر قسمت‌ها مثلا مثل واحد تضمین کیفیت هم میتونن بهعنوان مدیر تعالی معرفی بشن.
· بر اساس یكی از رویكردهای معرفی شده در الگوی تعالی سازمانی، خودارزیابی انجام شده باشد به نحوی که نقاط قوت و زمینه‌های قابل بهبود قابل استخراج باشند.
· و همچنین در زمان ارسال گزارش، از آخرین خودارزیابی بیش از یک سال نباید گذشته باشه.
· تدوین، توسعه، اولویت‌بندی و جاریسازی برنامه‌های بهبود، مبتنی بر نتایج حاصل از خودارزیابی انجام شده صورت گرفته باشه.
· سازمان یا شرکت متقاضی، باید نتایج حاصل از اجرای حداقل یكی از برنامه‌های بهبود ناشی از فرآیند خود ارزیابی را که نشان‌دهنده اثربخش بودن استقرار الگوی تعالی سازمانی است را ارائه کند.
· و سازمان متقاضی باید در اغلب نتایج کلیدی با متوسط سازمان‌های ایرانی در صنعت خود قابل مقایسه باشد.
در آخر هم یک اظهارنامه 51 صفحهای که شامل موارد زیر است باید تا اواسط آبان ماه هر سال ارسال کنند:
1- بخش اطلاعات كليدی: اين بخش اهداف استراتژيک، فضای سازمان و محيط عملياتي، چالش‌های استراتژیک، محیط رقابتی، ارتباطات با ذی‌نفعان و نظام‌های مدیریتی را ارائه میكند (در حداکثر 10 صفحه).
2- بخش توانمندسازها: اين بخش رويكردهای كليدی اتخاذ شده توسط سازمان بهمنظور دستيابی به اهداف استراتژيک را، در قالب جدول، ارائه میكند (در حداکثر 20 صفحه).
3- بخش نتايج: اين بخش نگاهی كلی به نتايج بدست آمده توسط سازمان دارد و نحوه ارتقای نتايج و پيشرفت موثر آنها را در راستای هدف‌های استراتژيک‌شان، در قالب نمودار، نشان می‌دهد (در حداکثر 20 صفحه).
4- تعریف واژه‌های خاص و تخصصی (در یک صفحه)
سطح آخر هم سطح تندیس که شامل تندیس بلورین- سیمین و زرین میشه.
این سطح نیازمند کلی تلاش در مسیر تعالی هست و شرکت‌هایی که این سطح رو دریافت می‌کنند در کلاس کشوری و جهانی قابل قیاس هستند و حتی نقش الگو را در سطح ملی دارا هستند. مواردی که برای سطح تندیس مورد نیاز هست شامل موارد زیر هستش:
· اظهارنامه تعالی در زمان اعلام شده به جایزه ملّی تحویل شده باشد
· یكی از مدیران ارشد بهعنوان مدیر تعالی سازمانی منصوب شده باشد
· فرآیند خودارزیابی در سازمان به‌طور سیستماتیک نهادینه شده و در زمان ارسال اظهارنامه، از آخرین خودارزیابی بیش از یک سال نباید گذشته باشد.
· تدوین، توسعه، اولویت‌بندی و جاریسازی برنامه‌های بهبود، مبتنی بر نتایج حاصل از خودارزیابی انجام شده باشد.
· بین امتیاز توانمندسازها و نتایج تعادل وجود داشته باشد، به این معنا که اختلاف امتیاز بین توانمندسازها و نتایج از %10 امتیاز کل سازمان نباید بیشتر باشد
· امتیاز معیارهای فرایندها، نتایج مشتری و نتایج کلیدی عملكرد برای دستیابی به تندیس‌های بلورین و سیمین باید در بازه 41 تا 50 درصد، یا بیش از آن و برای دستیابی به تندیس زرین در بازه 51 تا 60 درصد یا بیش از آن باشد.
· همه مفاهیم بنیادین تعالی سازمانی دارای مصادیق بارز و آشكار باشند و در مورد مفاهیم بنیادین یا عملكرد سازمان، انعكاس منفی بارز و آشكار در اذهان ذی‌نفعان مشهود نباشد.
· روند بهبود قابل ملاحظه یا عملكرد خوب پایدار، حداقل طی سه سال اخیر قابل ارائه باشد.
· سازمان به سطحی از بلوغ رسیده باشد که از طریق بهینه‌کاوی‌های[1] بیرونی، اعم از فرایندها و شاخص‌های عملكردی، درصدد کسب بهبود باشد.
· جهت دستیابی به تندیس بلورین، سازمان متقاضی باید در اغلب نتایج کلیدی با بهترین سازمان‌های ایرانی در کلاس خود قابل مقایسه باشد.
· جهت دستیابی به تندیس سیمین، سازمان متقاضی باید در اغلب نتایج کلیدی با سازمان‌هایی در کلاس جهانی قابل مقایسه باشد.
و در جهت دستیابی به تندیس زرین، سازمان متقاضی باید در اغلب نتایج کلیدی با سازمان‌هایی در کلاس جهانی قابل مقایسه باشد و نقش الگو در سطح ملّی داشته و در بسیاری از فرایندها توسط دیگر سازمان‌های ایرانی مورد الگوبرداری قرار گرفته باشد.
در آخر هم یک اظهارنامه 75 صفحهای که شامل موارد زیر است باید تا اواسط مهر ماه هر سال ارسال کنند:
الف) اطلاعات کلیدی: این بخش که حداکثر در 15 صفحه تدوین می‌شود، در برگیرنده اهداف استراتژیک، تشریح فضای سازمان و فعالیّت‌های آن، چالش‌های استراتژیک، محیط رقابتی، ارتباط با ذی‌نفعان و نظام‌های مدیریتی سازمان است.
ب) توانمندسازها: این بخش که حداکثر در 35 صفحه تنظیم می‌شود، رویکردهای کلیدی سازمان را که بهمنظور دستیابی به اهداف استراتژیک بکار گرفته می‌شوند، در قالب جداول معرفی و ارائه می‌کند.
ج) نتایج: بخش نتایج که حداکثر در 30 صفحه و در قالب نمودار ارائه می‌شود، به مهم‌ترین نتایج بدست آمده از اجرای رویکردهای سازمان و نحوه بهبود نتایج و پیشرفت مؤثر آنها در راستای اهداف استراتژیک سازمان می‌پردازد.
یادتون باشه تعداد صفحات اظهارنامه شما در روش 94+ خیلی مهم هست.
این بخش کوچیکی از مدل تعالی بود که برای اول کار لازم بود بدونید.
اگر هر سوالی در رابطه با جایزه تعالی، پیاده‌سازی تعالی و فراهم سازی زیر ساخت‌های لازم برای سازمان خودتون داشتید میتونید با من تماس بگیرید.
09305440147- معصومه رمضانی
[1] Bench Mark
