در دنیای پیچیده بیزینس امروزی، در قلمرو یوزپلنگ‌ها، جایی برای لاک‌پشت‌های تنبل و راه‌حل‌های قدیمی وجود ندارد. برای موفقیت کسب‌وکارمان در دنیای پیچیده و مه‌آلود امروزی که هیچ خبری از موانع و غول های پیشرو نداریم، نیازمند رازی برای از بین بردن ترسِ از عدم قطعیت ها هستیم؛ در این مقاله می‌خواهیم به سراغ این راز برویم. علامت مخصوص حاکم بزرگ، مدیریت چابک!
هشدار: مطالعه این متن ممکن است به طور ناگهانی به موفقیت شما و یا کسب‌وکارتان منجر شود. اینبار به‌جای عوارض جانبی، مزایای جانبی شامل افزایش خلاقیت، سرعت و موفقیت بیشتر برای کسب‌وکارتان می‌باشد!
در دنیای امروز که با سرعت بسیار زیاد، همه‌چیز درحال تغییر است، دیگر روش‌های مدیریت سنتی، پاسخگوی نیازها نیستند. تقریبا از سال 2000 میلادی به بعد، فضای دنیا به طور شگرفی به سمت عدم قطعیت پیش رفت. موشک پر سرعت عدم قطعیت، متغیرهای زیادی را در سرتاسر دنیا پخش کرد که بازار کسبوکار نیز از این قاعده مستثنی نبود. در چنین فضایی که انگار در جاده‌ای پر از مه گیر افتاده‌ایم و تنها پنج متر جلوتر را می‌بینیم، نیازمند امدادی جادویی برای موفقیت برند شخصی یا کسب‌وکارمان هستیم تا بر فضای مه‌آلود و غیرقابل پیش‌بینی پیشرویمان، غلبه کنیم و بدون ترس، به دل غول آینده کسب‌وکارمان بزنیم. این راز جادویی، فرهنگ مدیریت چابک یا Agile management است.
مدیریت چابک، با الهام از حرکات سریع و چابک یوزپلنگ، به شما کمک می‌کند تا در این دنیای ناآرام و غیرقابل پیش‌بینی، گوی سبقت را از رقبای لاکپشتی‌تان بربایید. در تعریفی ساده، مدیریت چابک به معنای تجزیه یک پروژه بزرگ و پیچیده به بخش‌های کوچک و ساده است. مدیریت چابک (Agile) رویکردی نوین در مدیریت پروژه‌ها است که به ویژه در دنیای توسعه‌ی نرم‌افزار و اخیراً در مدیریت و مهندسی صنایع نیز محبوبیت فراوانی یافته است. این رویکرد در تقابل با روش‌های سنتی و مبتنی بر برنامه‌ریزی‌های دقیق و مستندات حجیم قرار می‌گیرد و بر انعطاف‌پذیری، سرعت و پاسخگویی به تغییرات بازار تمرکز دارد.
در مدیریت چابک، پروژه به بخش‌های کوچکی موسوم به چرخه‌های تکرار (اسپرینت) تقسیم می‌شود. در هر چرخه، تیمی متشکل از متخصصان مختلف با همکاری یکدیگر و با دریافت بازخوردهای مداوم از مشتری، بخش‌هایی از محصول نهایی را توسعه می‌دهند. این فرآیند به طور پیوسته تکرار می‌شود تا محصول نهایی به طور کامل و با کیفیتی مطلوب به دست مشتری برسد. محصولی که دقیقا منطبق با نیازهای مشتریان تولید شده است.
در دنیای پویای امروز، پروژه‌ها نیازمند رویکردی منعطف و سازگار هستند. در اینجا چابکی به عنوان منجی کسب‌وکارها ظهور می‌کند و با مزایای مهم خود، کسبوکار شما را به سوی موفقیت هدایت می‌کند؛ این مزایا عبارتند از:
با مدیریت چابک، مشتری دیگر صرفا یک تماشاچی نیست؛ بلکه عضوی فعال در فرایند تولید محصول است. نیازها و بازخوردهای او در طول مسیر به دقت رصد می‌شوند و محصول نهایی انعکاسی دقیق از خواسته‌های او خواهد بود. چیزی که بقای هر کسب‌وکاری را تضمین می‌کند.
دیگر خبری از غافلگیری‌های ناخوشایند در انتهای پروژه نیست! با چرخه‌های کوتاه، توسعه محصول به طور مداوم در حال تکامل و ارتقا است.
دنیای واقعی پر از تغییر و تحولات غیرمنتظره است. اما با مدیریت چابک، دیگر نیازی به هراس نیست. این رویکرد به شما قدرت انعطاف‌پذیری و تطبیق سریع با هر شرایطی را می‌دهد تا پروژه را در مسیر درست هدایت کنید.
مدیریت چابک بر پایه همکاری و همدلی بنا شده است. اعضای تیم در کنار یکدیگر می‌آموزند، رشد می‌کنند و به یکدیگر اعتماد می‌کنند. این امر، فضایی پویا را به وجود می‌آورد که خلاقیت را شکوفا می‌کند و بهره‌وری را افزایش می‌دهد.
با برنامه‌ریزی‌های دقیق و نظارت مستمر، مدیریت چابک ریسک‌ها را به حداقل می‌رساند و از هدر رفتن زمان و منابع جلوگیری می‌کند.
مدیریت چابک، یک فرایند خشک و خسته‌کننده نیست، بلکه سفری پویا و پرماجراست که هر روز چالش‌ها و فرصت‌های جدیدی را برای ما به ارمغان می‌آورد.
در مدیریت چابک باید مانند یوزپلنگی که در حال شکار آهوست، در اوج سرعت، از انعطاف‌پذیری بالایی در تصمیم‌گیری برخوردار باشیم.
یادمان نرود که داشتن سرعت بالا، به معنای عجله‌کردن نیست. اگر نظم و هدف را چاشنی سرعت کنیم، آن‌وقت است که به مفهوم واقعی، به اوج سرعت دست پیدا می‌کنیم. اما این همه داستان چابکی نیست؛ یک سازمان یا کسبوکار زمانی چابک است که تمامی افراد حاضر در تیم، مانند یک گروه سمفونی، تمامی قطعات‌شان را درست و به‌موقع بنوازند؛ زیباترین آهنگ هر کسبوکار، زمانی ساخته می‌شود، که تک‌تک افراد گروه، نُت مخصوص به خودشان که همان وظایفشان است را به‌درستی و به‌صورت هماهنگ، بنوازند.
به طور کلی، به سازمان‌هایی می‌توان چابک گفت که در آنها فرآیندهایی در جریان باشد که منجر به سرعت بیشتر، بهره‌وری بالاتر، انعطاف‌پذیری در تصمیم‌گیری و همگام‌شدن با نیاز مشتری منجر شود. راز بقای هر کسبوکار، همگام شدن با نیاز مشتریان است. نه یک قدم پَس و نه یک قدم پیش!
سازمانی چابک است که دائماً با مشتریان خود در ارتباط باشد و با هر نسخه‌ای که از محصول خود می‌سازد و به بازار عرضه می‌کند، نظر مشتریان‌اش را به سرعت، راجع‌به آن نسخه از محصول دریافت و سریعا در نسخه بعدی محصول اعمال کند. در ضمن مدیریت چابک یک فرهنگ مدیریتی است؛ هر فرهنگی برای پیاده‌سازی نیاز به ابزارهایی دارد که ابزارهای پیاده‌سازی مدیریت چابک، متدلوژی‌هایی نظیر اسکرام، کانبان و روش XP است که پیشنهاد می‌کنیم حتما برای آشنایی با این روش‌ها، جستجویی در منابع معتبر داشته باشید.
اما شاید برایتان جالب باشد که شرکت تلگرام نمونه بارزی از یک شرکت چابک است. دلیل محبوبیت روز افزون تلگرام، فقط‌و‌فقط یک اصل مهم در موفقیت کسبوکار است و آن هم اهمیت دادن به موقع، به نیاز مشتریان است. برای مثال تلگرام از ابتدای تاسیس، قابلیت جستجو طبقه‌بندی شده در بخش سیومسیج را در اختیار کاربران خود قرار نداده بود؛ ابتدا فضای ذخیره‌سازی که نیاز مبرم هر کاربری در آن زمان بود را در اختیار مخاطبین خود قرار داد و بعد از چند سال که دیگر نیاز مخاطبین از داشتن فضایی برای ذخیره، به داشتن امکانی برای جستجو در انبار بزرگ سیو مسیج تغییر پیدا کرده بود، این قابلیت را در اختیار کاربران خود قرار داد.
بنابرین یک شرکت موفق چابک، تمامی برگ‌های آس خود را از ابتدا رو نمی‌کند و می‌ایستد و در زمان درست که مشتریان به آن ویژگی‌ها نیاز مبرم پیدا می‌کنند، این نیاز را در قالبی مشخص، به مشتریان خود هدیه می‌دهد و تا سال‌ها و حتی همیشه، در بازار هدف خود، جاودانه می‌ماند. به عبارتی موفقیت یک شرکت چابک، به نیازسنجی کامل و بروز مشتریان و اثر دادن این نیازمندی‌های کلیدی در محصول و انتشار مرحله‌به‌مرحله محصول است.
مدیریت چابک یک چارچوب انعطاف‌پذیر است که می‌توان آن را با توجه به نیازهای خاص هر تیم و پروژه تنظیم کرد. با این حال، اصول دوازده‌گانه، راهنمای ارزشمندی برای هر تیم کسب‌وکاری است که به دنبال پیاده سازی فرهنگ چابک در فرآیند ها هستند.
این اصول عبارتند از :
1. اکسیژن کسب‌وکارمان، رضایت مشتری است!
بالاترین اولویت و ماموریت ما برای موفقیت، راضی کردن مشتریان است. این کار با تحویل زودهنگام و مداوم محصول با نیازمندی‌های کلیدی مشتری انجام می‌شود.
2. رقص در طوفان : از تغییرات استقبال کنید، حتی اگر چند ساعت قبل از انتشار محصول باشد!
تغییرات، فرصتی برای خلق ارزش بیشتر برای مشتریان هستند. تا محصول ما بیشتر به محصول محبوب مشتری تبدیل شود.
3. محصولات‌تات را به‌طور مداوم و در بازه‌های زمانی کوتاه، در اختیار مشتریان و بازار قرار دهید.
این امر به سازمان کمک می‌کند تا بازخورد زودهنگام مشتری را دریافت کند و اهداف استراتژیک خود را بر اساس آن تنظیم کند.
4. مشارکت تک‌تک افراد حاضر در کسب‌وکارتان را، از پایین‌ترین تا بالاترین رده را از اصول مهم کسب‌وکارتان بدانید.
این امر به ایجاد اعتماد و توسعه بالای محصول، به ویژه طوفان فکری، کمک شایانی می‌کند.
5. محیطی را ایجاد کنید که افراد با انگیزه در آن کار کنند و به آنها اعتماد کنید تا کار خود را به بهترین‌نحو انجام دهند.
به همه افرادتان، مسئولیت و اختیار های لازم بدهید و ذهن هیچکس را در حصار مدیریت سنتی، زندانی نکنید.
6. ارتباطات رو در رو، رمز جهش سریع‌تر و توسعه موثرتر است.
در ارتباطات مستقیم، ابهامات کنار رفته و جای خود را به ایده‌های ناب و جدید می‌دهند.
7. محصولی تولید کنید که دردی را از مشتری دوا کند.
لازمه بقا و موفقیت هر کسب‌وکاری، تشخیص به‌موقع نیازهای مشتریان و رفع آنها در زمان مناسب است.
8. در مسیر رشدتان نه افراط کنید و نه تفریط!
شیب منحنی رشدتان به‌طوری باشد که بتوانید برای مدت زمان طولانی، بطور ثابت حفظش کنید.
9. محصولی متناسب با سلیقه و نیاز مشتریان‌تان بسازید و به‌طور مداوم، ارتقا و بهبود اش دهید.
10. سادگی و اصل مینیمال را در همه فرایندهایتان ترویج کنید و از پیچیدگی غیرضروری در هر امری، اجتناب کنید.
11. بهترین تیم‌ها خود سازمان‌دهنده هستند.
به تیم‌ها اختیار و آزادی عمل بدهید تا خودشان، ماموریت مرتبط با تخصص‌شان را دنبال کنند.
12. به طور مرتب با مشتریان و ذی‌نفعان محصول و کسب‌وکارتان ارتباط داشته باشید تا در هر زمانی، خشابی پر برای رویارویی با تغییرات داشته باشید.
مدیریت چابک، طرحی نو در دنیای کسب‌وکارها درانداخته و با رویکردی منعطف و پویا، شما را به سوی قله‌های موفقیت بیزینس، راهنمایی می‌کند.
در این مقاله، با مزایای این فرهنگ آشنا شدیم. دیدیم که چگونه با مدیریت چابک، مشتری در قلب پروژه قرار می‌گیرد، محصول نهایی با نیازهای او تطبیق می‌یابد، نیازسنجی درستی صورت می‌گیرد، انعطاف‌پذیری در برابر تغییرات و تولید محصولی دلخواه برای مشتری، چگونه منجر به بقای همیشگی کسبوکار ما در بازار می‌شود.
به یاد داشته باشید، مدیریت چابک، یک روش نیست، بلکه یک فلسفه و فرهنگ است که اگر با ابزارهای آن به درستی قواعد و اصول پیاده‌سازی را به‌کار گیریم، می‌تواند تحولات شگرفی در نحوه مدیریت پروژه‌های شخصی و تجاری شما ایجاد کند.
پیشکش نگاه پرمهر مخاطبان عزیز ویرگول؛ متین صحاف نژاد
