گام اول: حمایت معنوی
وقتی یک فرد یا یک سازمان خیریه تصمیم میگیرند کمکهای خداپسندانه برای افراد آسیب دیده یا مستمند را از سطح کمکهای غذایی و پوشاک به سطوح بالاتری ارتقاء دهند، مطمئنا نیاز است که علاوه بر تغییر در دیدگاه خود، برنامه مشخصی نیز داشته باشند.
این برنامه، باید قدم به قدم، پیش رونده و بر اساس تجربیات افرادی باشد که در این زمینه کار کرده اند و با تشکیل اتاقهای فکر و ساز و کارهای اجرایی، به دست آوردهای خوبی رسیده اند.
فراموش نکنیم که ما به دنبال آنیم که مددجو، لطف و یاری دیگران را دریافت کرده، خودش هزینه آن را پرداخت کند. که البته منظور ما از این هزینه، اقدامی است که او برای خودش انجام میدهد و نه برای ما و نه خیریه و نه هیچ فردی که کمکی میکند.
اما او برای این مهم باید توانمند شود و برای توانمندی او، این ما و شما هستیم که باید اقدامات خیرخواهانه خود را متوجه و متمرکز بر ارتقا او کنیم تا جایی که بتواند روی پای خود بایستد.
در اولین گام، آن فرد مستمند نیازمند حمایت روحی، عاطفی و معنوی ماست. این حمایت در اولین لحظات و اولین گفتگوهای ما با آنها صورت میپذیرد. توجه داشته باشیم که آنها ربات نیستند. انسانهایی هستند مثل ما. آنها آسیبهای فراوانی دیده اند و گذشته تلخی را تا به امروز طی کرده اند و برای آینده خود، تصویر مشخصی ندارند.
آنچیزی که از آن با عنوان حمایت معنوی یاد میکنیم، شامل ویژگی هایی میشوند که توجه به آنها میتواند در تحقق این امر، راهگشا باشد. این ویژگی ها شامل 5 مورد اساسی ذیل میشوند:
1- گوش شنیدن
باید بدانیم چنین افرادی قلب پر دردی دارند و خاطرت گزنده ای آنها را آزار میدهد. در این بین، وجود یک گوش شنوا که قصد نصیحتگری ندارد، یک وظیفه انسانی برای کسی است که میخواهد مرهمی بر زخم انسان دیگری باشد.
مهارت خوب شنیدن، تحلیل سخنان او، دقت و حوصله و وقتگذاری برای یک انسان آسیب دیده، از ابتدایی ترین اصول پیشنهادی برای حمایت معنوی است. آن فرد مستمند باید ما و شما را پذیرای خود و گوشی برای شنیدن سخنانش تلقی کند.
2- پیدا کردن نکات مثبت و تحسین او
از جمله مهارتهای شنیدن، پرسیدن است. از آنچه او میگوید سؤال کنید، و در میان سؤالات توانایی ها و نکات مثبت او را شناسایی کنید. او را بابت اقدامات مثبت، توانایی ها و مهارتها، دست آوردها، آنچه در گذشته برایش غرورآفرین بوده و هر آنچیزی که ارزش اخلاقی تلقی میشود، تحسین کنید.
3- یک مهمانی ساده
اگر میتوانید جلسه یا جلساتی که با هدف حمایت معنوی برگزار میکنید، یک مهمانی ساده باشد. یک ناهار یا شام ساده یا یک عصرانه. او را به عنوان یک مهمان محترم، تکریم کنید و پذیرایی کنید. یک فنجان چای، سرشار از احترام و تکریم، به عنوان یک انسان، ممکن است از چند وعده غذای خوب، آثار بهتری داشته باشد.
4- استمرار؛ استمرار؛ استمرار
حمایت معنوی را قطع نکنید. جلسات همنشینی با او را ادامه بدهید. مثلا ماهی یکبار. ما مسیری طولانی در پیش داریم. در طول مسیر و گامهای بعد (که در شماره های بعد ارائه خواهند شد) این حمایت معنوی را قطع نکنید. هیچگاه تصور نکنید در گامهای بعد به این همنشینی ها و جلسات، نیازی نیست. به یاد داشته باشیم که با یک انسان آسیب دیده مواجهیم که ممکن بود ما جای او باشیم.
5- تواضع
گاهی اوقات افراد مددکار و دستگیر، علی رغم کار مثبتی که میکنند، کمی از موضع تکبر و یا خدای ناکرده منتگذاری، با مددجد و مستمند برخورد میکنند که این آفت بزرگی است. این نوع نگاه آسیبهای روحی و روانی مستمند را بیشتر و دردهای او را دوچندان میکند و آه از نهاد او درمی آورد!
بر خلاف آن، باید در برابر مستمند متواضع بود و رفتاری نشان داد که آکنده از برابری و برادری است. این چنین رفتارهای متواضعانه است که جامعه ما و جامعه مستمندان ما به آن نیاز دارند.
در نوشته های آتی، به گامهای بعدی میپردازیم.
