وقتی صحبت از حریم خصوصی میشه، مرورگر فایرفاکس یک سروگردن از رقباش بالاتره. اما چطوری بهتر ازش استفاده کنیم؟
یکی از موضوعهای مهمی که باید بهش توجه داشت اثرانگشت¹ مرورگره. وقتی از سایتی بازدید میکنید، مرورگر شما داوطلبانه اطلاعاتی رو به اونها ارسال میکنه. این اطلاعات میتونه شامل سیستم عامل، ابعاد نمایشگر، نوع مرورگر، منطقهٔ زمانی، و فونتهایی باشه که استفاده میکنید. حتی افزونههای شما در تشکیل این اثرانگشت نقش دارن، و برخلاف چیزی که ممکنه تصور کنید، بیشتر لزوماً به معنای بهتر نیست. درنتیجه، در انتخابشون باید دقت کرد.
موقع انتخاب افزونه راجع به کاربرد هرکدوم بخونید، و آگاه باشید که لازم نیست همهٔ افزونههای معرفیشده رو نصب کنید. ببینید شرایط شما چی میطلبه، و سراغ چیزهایی برید که برای شخص شما مفیدن.
مشاهدهٔ لیست افزونههای مهم برای حریم خصوصی: privacytools.io/#browser-addons
سایت بنیاد مرز الکترونیکی، EFF، ابزار خوبی برای سنجش وضعیت اثرانگشت داره: coveryourtracks.eff.org.
پیشنهاد من اینه که درمورد اثرانگشت آگاه باشید، اما دغدغهٔ اصلی شما نباشه. درعوض، سعی کنید با استفاده از افزونههای مناسب کنترل جریان اطلاعات و حریم خصوصی خودتون رو بهدست بگیرید.
در قدم بعد، وارد بخش General در تنظیمات فایرفاکس شده، در پایین صفحه Network Settings رو باز کرده، و در پایین پنجرهٔ بازشده، اطمینان حاصل کنید گزینهٔ DNS over HTTPS فعاله. (درمورد اهمیتش جستجو کنید.)
وارد بخش Privacy & Security در تنظیمات فایرفاکس بشید. اینجا گزینههای بیشتری برای بررسی و انتخاب دارید.
قبل از پرداختن به قابلیت Enhanced Tracking Protection، ابتدا اطمینان حاصل کنید هیچ دادهای برای فایرفاکس ارسال نمیکنید و همچنین حالت HTTPS-Only فعاله.
گزینهٔ Strict بیشترین حریم خصوصی رو ارائه میده، اما ممکنه باعث بشه بعضی سایتها از کار بیافتن. بررسی کنید و ببینید چه چیزی برای شما بهتره، و اگه نمیدونستید، حتماً بپرسید. درضمن، حتی اگه از حالت Strict استفاده کنید، میتونید اون رو برای سایتهای خاصی غیرفعال کنید.
در مرحلهٔ بعد میخوایم جلوی نشت داده² رو بگیریم. ابتدا به یک روش ساده میپردازیم و سپس به یک روش تخصصیتر.
وارد سایت ffprofile.com شده، به بخش Privacy رفته، و روی گزینهٔ Save در انتها بزنید. ترتیب چیزهای مهم رو میده. اگه کنجکاو بودید، بخشهای دیگهش رو هم ببینید. سپس، به بخش Finish رفته و profile.zip رو دانلود کنید.
در مرحلهٔ بعد، در نوار آدرس بنویسید about:profile و enter بزنید. با انتخاب گزینهٔ Create a New Profile یک پروفایل جدید ایجاد کرده و پوشهٔ Root Directory مربوط به اون رو باز کنید، مثل تصویر بالا. سپس، مرورگر رو ببندید. فایلهای موجود در پوشهٔ پروفایل جدید رو پاک کرده و محتوای profile.zip رو اونجا از حالت فشرده خارج کنید. با بازکردن مجدد فایرفاکس، مرورگر از پروفایل جدید پیروی خواهد کرد. درضمن، همیشه میتونید با رفتن به about:profile به پروفایل قبلی برگردید. در انتها، افزونههای موردنیاز رو نصب کرده و شخصیسازیهای موردنیاز رو انجام بدید.
یکی از نشتهای مهم WebRTC است. درموردش جستجو کنید و بخونید. اینجا میخوایم بهطورکامل غیرفعالش کنیم.
در نوار آدرس مرورگر بنویسید about:config و کلید enter رو بزنید؛ از هشدار بگذرید، و مواردی رو که در ادامه میبینید جستجو کنید و تغییر بدید.
1. media.peerconnection.enabled = false
2. media.peerconnection.turn.disable = true
3. media.peerconnection.use_document_iceservers = false
4. media.peerconnection.video.enabled = false
5. media.peerconnection.identity.enabled = false
6. media.peerconnection.identity.timeout = 1
7. media.peerconnection.dtmf.enabled = false
8. media.peerconnection.video.vp9_enabled = false
برای اطلاعات بیشتر درمورد این موارد و اینکه چرا بعضی رو غیرفعال و بعضی دیگه رو فعال میکنیم، این مطلب رو بخونید.
فایرفاکس ابزارهای قدرتمندی داره، بعضیهاشون منحصربهفرد و مختص همین مرورگرن. در اینجا قراره به سهتا از مهمترینها و دوتا از جالبترینها اشاره کنیم.
یکی از چیزهایی که همیشه درمورد فایرفاکس موردتحسین قرار گرفته توجهش به موضوع حریم خصوصی و اینترنت آزاده. ابزار Firefox Monitor تلفیق سایت Have I Been Pwned با این مرورگره. طی سالیان، بارها نقض داده³ اتفاق افتاده، اون هم در ابعاد بزرگ، و اطلاعات مهم کاربرها فاش شده، ازجمله هک اخیر پلتفرم توئیچ.
این ابزار به شما اجازه میده آدرس ایمیلتون رو وارد کنید، و به شما خواهد گفت اطلاعاتتون لو رفته یا نه—کِی، کجا، و دقیقاً چه اطلاعاتی. شما درمقابل میتونید هرچهزودتر در راستای ارتقای امنیت حسابهاتون قدم بردارید قبل از اینکه دیر بشه.
امتحانش کنید: monitor.firefox.com
ابزار Firefox Relay به شما این امکان رو میده آدرسهای تصادفی تولید و هنگام ثبتنام در سایتها، به جای استفاده از آدرس ایمیل اصلیتون، از اونها استفاده کنید. با این کار، از هویت واقعیتون محافظت میکنید.
امتحانش کنید: relay.firefox.com
ابزار Firefox Lockwise عهدهدار مدیریت گذرواژههای شماست. حین ثبتنام در سایتها میتونه گذرواژه تولید و فیلد مربوطه رو خودکار پر کنه، و از شما میپرسه میخواید ذخیرهش کنید یا نه. با داشتن حساب فایرفاکس میتونید رمزها رو sync کرده و در دستگاههای مختلف بهشون دسترسی داشته باشید. درنظر داشته باشید که بهطورکامل بهش متکی نشید. درضمن، ابزارهای بهتر و تخصصیتری برای مدیریت گذرواژه وجود دارن: اینجا.
توجه مهم: اگه از حساب فایرفاکس برای نگهداری رمزها استفاده میکنید، حتماً احراز هویت دوعاملی رو فعال کنید. درغیراینصورت، تنها چیزی که بین یک هکر و کل رمزهای شما قرار گرفته تکرمز حساب فایرفاکس شماست.
درضمن، هر کسی که به کامپیوتر شما دسترسی داشته باشه، میتونه رمزهای شما رو ببینه. مهمه که Primary Password رو فعال کنید. با داشتنش، با هر بار بازکردن مرورگر ازتون میخواد اون رو وارد کنید. حواستون باشه رمز خوبی انتخاب کنید و فراموشش نکنید چون دسترسیتون رو به رمزها ازدست خواهید داد.
ابزار پیشرفتهٔ Firefox Screenshots نهتنها اسکرینشاتگرفتن رو آسون کرده بلکه بهش لذت بخشیده. کافیه یک بار امتحانش کنید.
فایرفاکس به قابلیتهای شخصیسازیاش معروفه. اگه ظاهر مرورگری که هر روز ازش استفاده میکنید برای شما اهمیت داره، فکر میکنم از این امکان لذت خواهید برد. درضمن، کلی قالب⁴ ازقبلساختهشده هست که میتونید از بینشون انتخاب کنید.
امتحانش کنید: color.firefox.com
اگه کارایی هدف شماست، سعی میکنید روشهای استفادهٔ بهتر از هر ابزاری رو یاد بگیرید. کارایی برای من یعنی صرفهجویی در زمانم، اما، جدا از اون، لذتی که از انجام بهینهٔ کارها میبرم انگیزهبخشه. در این مطلب یاد خواهیم گرفت چطور حرفهایتر از فایرفاکس استفاده کنیم.
اگه شما هم مثل من کلی تب باز میکنید و بعد پیداکردن یک تب خاص مثل پیداکردن یک سوزن در انبار کاه میشه، کافیه در نوار آدرس یک علامت درصد (%) بذارید. حالا میتونید بین تبهای باز فایرفاکس (حتی در پنجرههای مختلف) جستجو کنید.
درضمن، با استفاده از علامتهای ستاره (*) و هشتک (^) میتونید بهترتیب در بوکمارکها و تاریخچهٔ مرورگرتون جستجو کنید. برای منی که محتواهای خوندنی و دیدنیام رو با بوکمارک مدیریت میکنم، استفاده از این ترفند فوقالعاده مفیده. یک مرحله فراتر؟ برای هر بوکمارک یک keyword تعیین کنید. این کلیدواژه میتونه به کوچکی یک حرف یا عدد باشه، که با نوشتنش و زدن کلید enter بوکمارک مربوطه برای شما باز خواهد شد.
با استفادهٔ متوالی از اینها ملکهٔ ذهنتون خواهند شد.
بالاتر به قابلیت پیشرفتهٔ اسکرینشات این مرورگر پرداختیم. در هر صفحهای که باشید، کافیه راستکلیک کرده و گزینهٔ Take Screenshot رو انتخاب کنید یا، اگه مثل من بیشتر اوقات دستتون روی صفحهکلیده، کلیدهای میانبر Ctrl + Shift + S رو فشار بدید.
حتماً پیش اومده که تبی رو بهاشتباه ببنید. چطور میتونید تبهای بستهشده رو مجدد باز کنید؟ به راحتی آبخوردن: کافیه از میانبر Ctrl + Shift + T استفاده کنید.
توجه کنید که اگه کاربر مک هستید، کافیه Ctrl رو با کلید Command جایگزین کنید.
یکی از چیزهایی که در صرفهجویی زمان کمک زیادی به من میکنه قابلیت تصویردرتصویر⁵ فایرفاکسه—بسیار محبوب، بسیار کاربردی. این یعنی میتونم ویدئو ببینم و همزمان کار هم بکنم. با ماوس روی ویدئو رفته و روی آیکون تصویردرتصویر بزنید.
دنیای وب پره از رنگهای مختلف و زیبا، و هر رنگی یک کد هگزادسیمال منحصربهفرد داره. قابلیت Eyedropper، برای اون دسته که اهل طراحیان، میتونه بسیار کاربردی باشه. از منوی اصلی سمت راست More Tools → Eyedropper رو انتخاب کنید.
زمانی هست که میخواید تاریخچهٔ وبگردی رو خیلی سریع پاک کنید. ابزار Forget این کار رو از همیشه آسونتر کرده.
به More Tools → Customize Toolbar رفته، آیکون Forget رو پیدا کرده، و اون رو به نوار ابزار مرورگر اضافه کنید.
با کلیک روی فیلد گذرواژه یا راستکلیک و انتخاب Suggest Strong Password، فایرفاکس میتونه گذرواژههای بهنسبت قوی و خوبی رو پیشنهاد بده. فراموش نکنید که Primary Password هم تعیین کنید تا از گذرهواژههاتون محافظت کنه. درضمن، این راهنما برگرفته از مطلب جامعتر ترفندهای مخفی فایرفاکس است. چهار ترفند دیگه هم وجود داره، که پیشنهاد میکنم برای آشنایی باهاشون مقالهٔ مربوطه رو بخونید.
۱. Fingerprint
۲. Data leak
۳. Data breach
۴. Theme
۵. Picture-in-Picture