در این مطلب قصد داریم تعریفی از نوآوری باز ارائه دهیم و نقش آزمایشگاه نوآوری باز مکو (مکونکست) را در ارتباط با کارآفرینان و استارتاپها برای توسعه این مفهوم بیان کنیم. نوآوری باز پاسخی برای این سوالات است که آیا تکیه بر واحدهای تحقیق و توسعه برای ورود به بازارهای جدید و توسعه تکنولوژیهای جدید کافی است؟ آیا محدود شدن به مرزهای سازمان برای توسعه ایدههای جدید هوشمندانه است؟
نوآوری را استاد دانشگاه MIT اد رابرتز مجموع اختراعی جدید با تجاری سازی آن تعریف میکند. اما بیل آیولت در کتاب کارآفرینی منظم این فرمول را تغییر میدهد و نوآوری را حاصل ضرب اختراع یا ایده جدید با تجاری سازی میداند. از نگاه او نوآوری وجود نخواهد داشت تا زمانی که ایدهی نو به مرحله تجاری سازی برسد. اگر در این فرمول تجاری سازی یا ایده نو برابر با صفر باشد، در نتیجه نوآوری نیز برابر با صفر خواهد بود. بنابراین نوآوری درصورتی موفق خواهد بود که ایدههای فوق العاده و نو با مدلهای کسبوکار سودمند و پایدار ترکیب شوند و ارزشی را به مشتریان عرضه کنند. در نوآوری صرفا به دنبال محصولی جدید و جذاب نیستیم. مادامی که این محصول به مشتری ارزشی را پیشنهاد ندهد و سودآور نباشد در تعریف نوآوری نمیگنجد.
نوآوری باز در ادامه مفهوم نوآوری برای اولین بار توسط هنری چسبرو استاد دانشگاه برکلی در سال ۲۰۰۳ بیان شد که در سازمانها تنها اتکا به واحدهای R&D برای نوآوری دیگر کافی نیست و برای رشد و توسعه نباید نوآوری محدود به مرزهای سازمان باشد. شرکتها، نوآوری را برای تولید دانش و به کارگیری آن برای توسعه محصولات، خدمات و مدلهای کسبوکار جدید جهت مشاهده نتایج مثبت در کسبوکار خود استفاده میکنند. حتی شاید شنیده باشید که گاهی شرکتهای بزرگ معمولا برای بررسی عملکرد خود در نوآوری، هزینههای صرف شده در واحد R&D را مد نظر قرار میدهند و گاهی ممکن است این هزینهها را اعلام عمومی کنند تا در کنار شرکتهای دیگر و رقبا میزان اهمیتی که به نوآوری را میدهند را نشان دهند.
اما در حال حاضر شرکتهای بزرگی در دنیا به سمت پیاده سازی نوآوری باز حرکت کردهاند تا به چرخه نوآوری شتاب بیشتری بدهند و ریسکها را کاهش دهند و فعالیت بیشتری با هزینه کمتری انجام دهند. ولی نوآوری باز به معنای این نیست که همه صنایع قرار است به نوآوری باز مهاجرت کنند اما صنایعی مانند ساخت کامپیوترها، دستگاههای نیمه هادی، تجهیزات ارتباطات از راه دور، صنایع داروسازی، بیوتکنولوژی و … به سمت نوآوری باز حرکت کردهاند.
شرکتها در این مدل می خواهند با تولید کنندگان دانش بیرون از سازمان خود در ارتباط باشند چراکه داشتن یک مزیت رقابتی فعلی برای بقا کافی نیست و باید قادر باشند از دیگر مزیتهای رقابتی هم استفاده بکنند. برای نوآوری باز شرکتها از ساز و کارهای مختلفی استفاده میکنند تا یک زیست بوم نوآوری ایجاد کنند و در سیستم و شبکهای از اجزای به هم پیوسته ابزارهای مناسب مدیریتی را برای محصولات با مدل کسبوکار اعتبارسنجی شده اعمال کنند و نه برای محصولاتی که هنوز در حالت جستجو قرار دارند.
همان طور که در شکل پیداست هدف تنها بازارهای فعلی در دسترس نیست بازارهای جدید و بازارهای شرکتهای دیگر در هدف قرار میگیرند. منابع و دانش در مرزهای شرکت باقی نمیماند و در مقابل ظرفیت تولید و توسعه نوآوری محدود به مرزهای سازمان نمیشود. در این جاست که تعریف نوآوری معنا پیدا میکند همکاری برای رسیدن به نوآوی ایده و تجاری سازی با اشتراکگذاری منابع در دسترس چند تیم و شرکت محقق میشود.
در مدل سنتی نوآوری معمولا صفر تا صد توسعه محصول و تجاری سازی و بازاریابی آن توسط سازمان صورت میگیرد و متکی بر استعدادها و مهارتهای نیروهای داخلی است. در تلاش برای مدیریت نوآوری باز واحدهای سرمایهگذاری خطرپذیر شرکتی برای سرمایهگذاری هم راستا با استراتژیهای نوآوری کسبوکار فعالیت میکنند و توجه ویژهای به روندهای جدید نوآوری در صنعت خود و روندهایی که رقبا در پیش گرفتهاند، دارند. همچنین این سرمایهگذاریها میتواند در راستای فعالیت واحدهای تحقیق و توسعه باشد.
نوآری باز استفاده هدفمند از جریانهای ورودی و خروجی دانش برای شتابدهی به نوآوری است.
در نوآوری باز اهرم سازی داراییهای موجود شرکت، یکی از عناصر موفقیت است. برای مثال دسترسی به آزمایشگاهها و تکنولوژیهای فعلی، مشاوره و دسترسی به متخصصین با تجربه فنی، مشاورههای مدیریتی و کسبوکار و ... میتواند شتاب بیشتری به توسعه ایدهها، محصولات و خدمات نو بدهد. آزمایشگاه نوآوری باز مکو (MECO Next) در همین راستا تاسیس شدهاست تا ایدههای نوآورانه توسعه یابند و هرچه سریعتر جهت درآمدزایی به مشتریان فعلی مکو، گروه مپنا و بازارهای جدید ارائه شود.