زمانی که راست روده از جای خود لیز بخورد و از مقعد خارج شود، پرولاپس رکتوم یا بیرون زدگی مقعد اتفاق افتاده است. این عارضه در اثر فشار وارده به عضلات و تضعیف آنها و یا یبوست های مکرر ممکن است رخ دهد. در مراحل اولیه پرولاپس رکتوم، بخشی از رکتوم هنگام دفع مدفوع به بیرون می لغزد، اما به خودی خود به داخل باز می گردد. با این حال، جراحی برای ترمیم پرولاپس ضروری خواهد بود.
بیرون زدگی مقعد چه تفاوتی با بواسیر دارد ؟ - سایت سیمرغ
بیرون زدگی مقعد یا همان پرولاپس رکتوم زمانی اتفاق می‌افتد که رکتوم (آخرین بخش روده بزرگ) از حالت طبیعی خود خارج شده و از طریق مقعد بیرون می‌آید. (کلمه پرولاپس به معنای افتادن یا لیز خوردن عضوی از بدن از موقعیت طبیعی است)
اصطلاح "پرولاپس رکتوم" می تواند سه نوع پرولاپس را توصیف کند:
• کل رکتوم از مقعد خارج می شود.
• تنها بخشی از پوشش رکتوم از طریق مقعد رانده می شود.
• راست روده شروع به پایین آمدن می کند اما از مقعد خارج نمی شود (پرولاپس داخلی).
افتادگی رکتوم در افراد مسن که سابقه طولانی مدت یبوست یا ضعف در عضلات کف لگن دارند، شایع است. این بیماری در زنان بیشتر از مردان و حتی در زنان بالای 50 سال (زنان یائسه) شایع‌تر است، اما در افراد جوان‌تر نیز رخ می‌دهد.
افتادگی رکتوم همچنین می تواند در نوزادان و در کودکان بزرگتر رخ دهد (که می تواند نشانه ای از فیبروز کیستیک باشد)
خیر. بیرون زدگی مقعد یا پرولاپس، ناشی از لغزش و سر خوردن اتصالات آخرین قسمت روده بزرگ است. اما هموروئید رگ‌های خونی متورم است که در مقعد و پایین رکتوم ایجاد می‌شود.
گاهی بیرون زدگی مقعد با بواسیر بیرون زده اشتباه گرفته می شود چون این دو ممکن است علائم مشابهی ایجاد کنند اما کاملا با یکدیگر متفاوت اند. در درجات 3,2 و 4 بواسیر داخلی، رگ های هموروئیدی از مقعد بیرون می زنند که به آن بیرون زدگی بواسیر می گویند. علت ایجاد هموروئید هم وارد شدن فشار زیاد به ناحیه مقعد است اما راه درمان آن متفاوت است. درمان بواسیر بیرون زده با لیزر و جراحی و حذف زائده هموروئیدی انجام می شود.
بیرون زدگی مقعد می‌تواند در نتیجه بسیاری از شرایطی که فشار ناحیه مقعد را افزایش می‌دهند، رخ دهد. معمولا زنان به دلایل مختلف مثل بارداری و زایمان بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارند. اما سایر عواملی که باعث بیرون زدگی می‌شوند، به شرح زیر است:
• یبوست مزمن (طولانی مدت) یا اسهال مزمن
• سابقه طولانی مدت زور زدن در حین اجابت مزاج
• سن بالاتر: ماهیچه ها و رباط های راست روده و مقعد به طور طبیعی با افزایش سن ضعیف می شوند. سایر ساختارهای مجاور در ناحیه لگن نیز با افزایش سن شل می شوند که به ضعف عمومی در آن ناحیه از بدن می افزاید.
• ضعیف شدن اسفنکتر مقعد: این عضله خاصی است که ترشحات دیواره مقعد هنگام دفع مدفوع از راست روده را کنترل می‌کند.
• آسیب قبلی به ناحیه مقعد یا لگن
• آسیب به اعصاب: اگر اعصابی که توانایی انقباض (انقباض) عضلات راست روده و مقعد را کنترل می‌کنند آسیب ببینند، افتادگی رکتوم می تواند ایجاد شود. آسیب عصبی می تواند در اثر بارداری، زایمان سخت واژینال، فلج اسفنکتر مقعد، آسیب ستون فقرات، آسیب کمر/جراحی کمر/یا سایر جراحی های ناحیه لگن ایجاد شود.
• سایر بیماری‌ها، شرایط و عفونت‌ها: افتادگی رکتوم می‌تواند پیامد دیابت، فیبروز کیستیک، بیماری مزمن انسدادی ریه، هیسترکتومی و عفونت‌های روده‌ای ناشی از انگل‌ها (مانند کرم‌ها و کرم‌های شلاقی) و بیماری‌های ناشی از تغذیه نامناسب یا مشکل باشد.
درمان بیرون زدگی یا پرولاپس مقعد معمولاً از طریق جراحی صورت می گیرد، زیرا استفاده از درمان های دارویی موثر نبوده و تنها در مواردی برای رفع یبوست ناشی از این بیماری صورت می گیرد و شامل مصرف مکمل های فیبری و ملین ها می‌شود. استفاده از داروهای موضعی و پماد هم برای درمان بیرون زدگی مقعدی چندان موثر نبوده و نمی تواند این عارضه را بطور کامل از بین ببرد. جراحی بیرون زدگی مقعد از راه های مختلفی صورت می گیرد که بسته به سن و سایر عوامل تعیین می شود. از روش های جراحی پرولاپس می توانیم به این موارد اشاره کنیم :
این روش از طریق شکم و معمولاً با استفاده از لاپاراسکوپی صورت می گیرد، در این روش رکتوم به جای اصلی خود بازگردانده شده و توسط حلقه هایی مخصوص به کف لگن ثابت می شود. در برخی موارد درمان از طریق پرینئال صورت گرفته و در طی آن لایه داخلی رکتوم حذف و لایه خارجی آن تا می شود. روش شکمی موثرتر از سایرین است و میزان عود کمی دارد.
در این روش از طریق سوراخ آنال قسمتی از سیگموئید برداشته شده و مابقی به کولون متصل می شود. این روش اغلب برای افراد مسن تر یا افرادی که توانایی انجام عمل جراحی را ندارند، صورت می پذیرد. همچنین اگر بیرون زدگی به دلیل بیماری های ناحیه مقعد مثل بواسیر بیرون زده باشد، باید درمان مربوطه با استفاده از روش های لیزر و جراحی صورت گیرد.
