رابطه شقاق یا فیشر با درد و خونریزی مقعد
شقاق مقعدی یا Anal Fissure بریدگی یا پارگی در لایه نازک و ظریف مقعد شما است. این پارگی اغلب عضله اطراف مقعد را که اسفنکتر مقعدی نامیده می شود، آشکار می کند. آسیب می تواند باعث اسپاسم آن عضله شود که می تواند لبه های شقاق را حتی بیشتر از هم جدا کند. اسپاسم ها می توانند باعث درد شوند و روند بهبود را کاهش دهند. حرکات روده همچنین می تواند از بهبود شقاق جلوگیری کند. شقاق مقعدی در صورتی حاد تلقی می شود که اخیراً اتفاق افتاده باشد یا کمتر از 6 هفته آن را داشته باشید. اگر بیش از 6 هفته گذشته باشد یا اغلب عود کند، مزمن در نظر گرفته میشود.
این پارگیها شایع هستند، اگرچه ممکن است فکر کنید درد و خونریزی علائم بیماریهای دیگری مانند هموروئید است. زیرا علائم شقاق و هموروئید تا حد زیادی شبیه یکدیگر هستند.
بیماری شقاق میتواند برای مردان و زنان و حتی نوزادان اتفاق بیفتد. احتمال ابتلای بزرگسالان بین 20 تا 40 سال به این بیماری معمولا بیشتر است. شقاق مقعدی اغلب در اثر آسیب به مجرای پشتی (مقعد) ایجاد میشود. کشش و پارگی ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که فرد عبور مدفوع سختی را دفع کند.
در بیشتر افراد، این آسیب پوستی بدون هیچ مشکلی به سرعت بهبود مییابد. با این حال، به نظر میرسد برخی از افراد فشار عضله اطراف مقعد (اسفنکتر مقعد) بالاتر از حد طبیعی دارند و عضله “سفت تر” از حد معمول است.
تصور می شود که این افزایش فشار ممکن است خون رسانی به مقعد را کاهش دهد و در نتیجه روند بهبود زخم را کند کند.
اما برای برخی دیگر اجابت هر 2 یا 3 روز یکبار انجام میشود. در حقیقت یبوست زمانی اتفاق میافتد که مدفوع شما سفت شود و دفع آن سختتر یا دردناکتر باشد، یا اینکه تعداد دفعات دفع شما بسیار کمتر از حد معمول باشد.
عوامل زیادی میتوانند باعث یبوست شوند، اما از جمله شایعترین آنها میتوان به نخوردن فیبر کافی (غذای خشن) و مایعات کافی اشاره کرد.
علائم و نشانههای شایع فیشر مقعدی شامل موارد زیر است:
اگر در حین اجابت مزاج درد داشتید یا بعد از اجابت مزاج متوجه خون روی مدفوع یا دستمال توالت شدید به پزشک مراجعه کنید. ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی شما برای تشخیص موارد زیر را انجام میدهد:
از آنجایی که سایر بیماریها میتوانند علائمی شبیه به شقاق مقعدی ایجاد کنند، در صورتی که پزشک به بیماهای زمینهای مشکوک شود، انجام برخی آزمایشات را برای شما تجویز میکند.
برای بسیاری از افرادی که به شقاق حاد مبتلا میشوند و زخم آنها سطحی است، این عارضه بعد از گذشت یک هفته و با رعایت برخی نکات خانگی و دارویی خود به خود بهبود مییابد. اما در مواردی که بیشتر از چند هفته از شروع علائم شقاق گذشته باشد، فقط با روش های لیزر و جراحی شقاق میتوانید این عارضه را درمان کنید که در ادامه به آن میپردازیم:
اگر شقاق مزمن مقعدی دارید که به درمان های دیگر مقاوم است یا اگر علائم شما شدید باشد، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. پزشکان معمولاً روشی به نام اسفنکتروتومی داخلی جانبی (LIS) انجام میدهند که شامل بریدن بخش کوچکی از عضله اسفنکتر مقعد برای کاهش اسپاسم و درد و ارتقای بهبودی است.
جراحی اسفنکتروتومی به دو روش باز و بسته انجام میشود و تنها تفاوت این دو روش در بستن یا باز گذاشتن محل جراحی است. در روش باز محل جراحی را باز میگذارند تا به مرور زمان و بصورت خود به خود ترمیم شود.
با وجود اینکه اسفنکتروتومی در بین روشهای جراحی بسیار موثر عمل میکند اما این روش با عوارض بسیاری همراه است. شایع ترین عارضه عمل شقاق به روش اسفنکتروتومی، بی اختیاری مدفوع و گاز است و معمولا از هر ۱۰ نفر، ۳ نفر دچار این عارضه میشوند.
البته عدم توانایی در کنترل حرکات روده گاهی یک مشکل جزئی است که بعد از مدتی بهبود مییابد اما در مواردی هم ممکن است این عارضه دائمی باشد.
همچنین از دیگر عوارض این روش میتوان به احتمال بروز عفونت بعد از جراحی اشاره کرد. البته در صورتیکه بهداشت و مراقبت های بعد از عمل به درستی رعایت شود، احتمال بروز عفونت بسیار کاهش می یابد.
در این روش پوست اطراف مقعد و موضع شقاق را با ایجاد برشی حذف کرده و سپس ترمیم میکنند. برای افزایش اثربخشی فیشرکتومی، همراه با برش عضله اسفنکتر تزریق بوتاکس هم انجام می شود.
عمل شقاق با لیزر روشی نوین است که با تاباندن اشعه یکپارچه لیزر به زخم شقاق انجام میشود و نیازی به بیهوشی ندارد. لیزر شقاق با بی حسی موضعی، در زمانی کمتر از نیم ساعت و به صورت سرپایی انجام میشود و بیمار بلافاصله بعد از عمل مرخص میشود و میتواند به فعالیتهای روزانه خود بپردازد.