صف خرید و صف فروش یکی از شرایطی می باشد که اکثر سرمایه گذاران به محض ورود به بازار سرمایه با آن مواجه می باشند. در دو بخش قبل در خصوص تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس تهران صحبت کردیم. یکی از نیازهای یک سرمایه گذار بعد از ورود به بازار سرمایه این است که به تابلو خوانی و بازار خوانی به اندازه کافی مسلط باشد تا بتواند اتفاقاتی را که در تابلو معاملاتی بورس مشاهده میکند، تجزیه و تحلیل کرده تا با استفاده از اطلاعات به دست آمده به خرید و فروش سهام بپردازد. در این بخش قصد داریم در مورد صف خرید و صف فروش در بورس تهران صحبت کنیم.
یکی از اصطلاحات رایج در بازار سرمایه صف خرید می باشد. به طور کلی وقتی حجم تقاضا برای یک سهم در بورس بیشتر از حجم عرضه باشد برای سهم مورد نظر صف خرید تشکیل می شود. تشکیل صف خرید برای یک سهم نشان دهنده اقبال سرمایه گذاران به سهم است. صف خرید معمولا در بالاترین قیمت روزانه یعنی ۵%+ تشکیل می شود. البته برخی از نمادهایی که دارای بازارگردان می باشند صف خرید در محدوده +۱۰% تشکیل می شود که با توجه به نظر بازارگردان در خصوص مقدار دامنه نوسان ممکن است حتی ۵ درصد هم باشد
در شکل بالا ۵۱۰ سفارش با حجم تجمعی ۲۴ میلیون برگ سهم، در سقف قیمت یعنی ۲۱۶۷ ریال وارد سامانه معاملاتی شده است که نشان دهنده این است که برای سهم در بالاترین قیمت تقاضا ایجاد شده است.
زمانی که در صف خرید تقاضا برای خرید سهم وارد سیستم میشود چون قیمت ها برابر می باشد اولویت بعدی زمان می باشد یعنی در یک قیمت برابر شخصی که سفارش را زودتر وارد سامانه معاملاتی کرده است جلوتر از بقیه در خرید قرار میگیرد.
یک اشتباه رایجی که در بین سرمایه گذاران وجود دارد این است که تا صف خرید سهمی را میبینند دوست دارند وارد صف شوند در صورتی که ممکن است اصلا خبری در سهم نباشد . سرمایه گذار در صف خرید سهم را میخرد و درست بعد از خرید سهم، قیمت سهم کاهش پیدا کرده و متضرر شود. این عادت هیجانی از دیرباز در بورس ایران وجود داشته و عموما هم به رفتار سرمایه گذاران بستگی دارد. به عنوان مثال سهمی با ارزش ذاتی بالا ولی در قیمت های پایین در حال معامله است. تا زمانی که سهم متعادل معامله می شود کسی سراغ سهم نمی اید و تمایل به خرید آن ندارد ولی درست زمانی که سهم صف خرید شود همه تمایل به خرید سهم پیدا میکنند. این نشان میدهد که سرمایه گذاران در بورس ایران پدیده صف نشینی را دوست دارند.
وقتی حجم عرضه یک سهم در بورس بیشتر از حجم تقاضا باشد برای سهم مذکور صف فروش تشکیل می شود. صف خرید معمولا در پایین ترین قیمت روزانه یعنی ۵%- تشکیل می شود و در نمادهایی که دارای بازارگردان می باشد دامنه نوسان میتواند توسط شرکت تعیین شود که میتواند 10 درصد هم باشد.
۱-کاهش فروش شرکت و از طرفی کاهش سودآوری
۲-فعالیت سفته بازی در سهم
شکل زیر نمایی از صف فروش یک شرکت را نشان میدهد.
در شکل بالا ۶۵ سفارش فروش با حجم تجمعی ۲.۵ میلیون برگ سهم، در کف قیمت یعنی ۴۲۴۹ ریال وارد سامانه معاملاتی شده است که نشان دهنده صف فروش سهم می باشد.
زمانی که در صف فروش، سفارش برای فروش سهم وارد سیستم میشود چون قیمت ها برابر است اولویت بعدی زمان می باشد یعنی در یک قیمت برابر، شخصی که سفارشش را زودتر وارد سامانه معاملاتی کرده است جلوتر از بقیه در صف فروش قرار میگیرد.
در خصوص صف خرید گفتیم که ممکن است فعالیت سفته بازی در سهم باعث افزایش قیمت سهم شود. در این حالت باید توجه کرد که بعد از رشد قیمت بی دلیل سهم و سپس خروج بازیگران اصلی، سهم مستعد صف فروش می شود و ممکن است کاهش قیمت زیادی داشته باشد.
یک اصطلاح رایج در بین سرمایه گذاران این است که باید سهم را در صف فروش خرید و در صف خرید فروخت. این جمله درست نیست چه بسا که ممکن است سرمایه گذاری سهم را در صف فروش بخرد و روزهای آینده هم صف فروش باقی بماند و سرمایه گذار متضرر شود. پس قاعده اصلی این است که اگر سهمی صف فروش باشد باید در یک موقعیت مناسب سهم را خرید که این موقعیت میتواند همگام با جمع شدن صف فروش در یک منطقه حمایتی خوب به لحاظ تکنیکالی باشد.
در انتها باید گفت که صف خرید و صف فروش همیشگی نیست و با توجه به دلایلی ممکن است برای سهام شرکت ها تشکیل شود. از طرفی زمانی که سهمی دارای صف خرید و صف فروش می باشد بهتر است که از حجم نمایشی استفاده نکنیم چرا که در صورت انجام معامله آن حجم نمایش داده شده معامله شده و بقیه سفارش به انتهای صف منتقل می شود.
