انتخاب یک صندوق سرمایه گذاری مشترک که دارای بازدهی مناسبی باشد برای همه سرمایه گذراران از اهمیت فراوان برخوردار است. در بخش قبل گفتیم که صندوق سرمایه گذاری مشترک از مدیران و کارشناسان خبره استفاده می‌کنند اما با این وجود می‌بینیم که همه صندوقها دارای عملکرد یکسانی نیستند و برخی از صندوقها دارای بازدهی بهتری نسبت به دیگر صندوق ها می باشند. در بخش زیر معیار های انتخاب یک صندوق مناسب را بررسی می‌کنیم.
برای ارزیابی صندوق ها بهترین کار بررسی بازدهی یک ساله آن است تا به این نتیجه رسید که بازدهی کدام صندوق مناسب تر است. به عنوان مثال در بازه یک ساله یک صندوق بازدهی ۴۰ درصد داشته و صندوق دیگر نیز بازدهی ۶۰ درصد. پس نتیجه این است که صندوق با بازدهی ۶۰ درصد، دارای عملکرد بهتری بوده است. البته برای ارزیابی صندوق ها میتوان بازه های ۱ و ۳ ماهه را نیز مورد بررسی قرار داد ولی از آنجا که این بازه‌های زمانی اثرات کوتاه مدت دارد نمی‌توان زیاد به آن بسنده کرد. یکی از معیارهای انتخاب صندوق رشد معقول و منطقی آن می باشد. صندوق های که با التهاب بازار دچار نوسان شدید می شوند دارای ریسک بالاتری می باشند که سرمایه گذاران حتما باید این موضوع را مورد توجه قرار دهند.
یک صندوق سرمایه گذاری مشترک در سبد خود میتواند دارای سهام، اوراق مشارکت، وجه نقد و … باشد. اگر بازار در شرایط رونق قرار داشته باشد و کسی قصد سرمایه گذاری کوتاه مدت را داشته باشد بهتر است در صندوق هایی سرمایه گذاری کند که سهام بیشتری در پرتفو در اختیار دارد چون با افزایش قیمت سهام صندوق هایی که سهام بیشتری در اختیار دارند رشد بهتری دارند و صندوق هایی که وجه نقد و یا اوراق مشارکت بیشتری دارند، رشد ارزش ندارند و گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری نیستند. اما برعکس در شرایط رکودی بازار صندوق‌هایی که اوراق مشارکت بیشتری در سبد سرمایه گذاری دارند میتواند گزینه بهتری برای سرمایه گذاری باشد. دو مورد گفته شده از گزینه های مهمی هستند که سرمایه‌گذاران در انتخاب صندوق باید به آن توجه کافی داشته باشند.
فرایند سرمایه گذاری در صندوق سرمایه گذاری مشترک
بعد از توضیحات در خصوص صندوق های سرمایه گذاری مشترک، سوال بعدی این است که صندوق های سرمایه گذاری مشترک را چگونه خریداری کنیم
فرایند صدور (خرید ) صندوق های سرمایه گذاری شامل موارد زیر می باشد.
۱- مراجعه به دفاتر یکی از شرکت های کارگزاری دارای صندوق های سرمایه گذاری مشترک و دریافت فرم درخواست صدور واحد سرمایه گذاری
۲- تکمیل فرم های مربوطه به صندوق و واریز وجه به حساب صندوق. به عنوان مثال قیمت هر واحد صندوق x در بازار ، ۱۵۰ هزار تومان می باشد و شخص خواهان خرید ۱۰ واحد ضندوق است. این شخص باید مبلغ ۱۵۰۰۰۰۰ تومان به علاوه اندکی کارمزد که تعیین شده است به حساب صندوق واریز کند. کارمزدهای صندوق به دو بخش ثابت و متغیر تقسیم می شود. کارمزد ثابت برای صدور واحد سرمایه گذاری فارغ از هر تعداد، دو هزار تومان می باشد. کارمزد متغیر هم متناسب با تعداد واحدهای درخواستی تعیین میگردد.
۳- ارائه فرم تکمیل شده به همراه فیش واریزی و مدارک هویتی به صندوق و دریافت رسید
۴- صدور واحدهای سرمایه گذاری توسط صندوق و ارائه اعلامیه صدور و گواهی سرمایه گذاری به متقاضی
فرایند ابطال (فروش ) صندوق های سرمایه گذاری شامل موارد زیر می باشد.
۱- مراجعه سرمایه گذار به شعب صندوق سرمایه گذاری و دریافت فرم ابطال واحد سرمایه گذاری
۲- تکمیل فرم مربوطه، ارائه اصل گواهی سرمایه گذاریبه همراه مدارک هویتی به صندوق و دریافت رسید از صندوق
۳- ابطال واحد سرمایه گذاری توسط صندوق و واریز وجوه مربوطه پس از کسر کارمزد ابطال به حساب سرمایه گذار
۴- صدور اعلامیه ابطال توسط صندوق و تحویل آن به سرمایه گذار
صندوق های سرمایه گذاری به دلیل نقش مهمی که در جلب مشارکت افراد تازه وارد و اصطلاحا غیر حرفه ای به بورس دارند نه تنها در بازار سرمایه ایران بلکه در همه کشورها به صورت گسترده فعالیت دارند. در حال حاضر از هر ۳ شهروند آمریکایی یک نفر در این صندوق ها سرمایه گذاری کرده است و حدود ۴۷ درصد دارایی های خانوارهای آمریکایی به واحدهای سرمایه گذاری صندوق ها اختصاص دارد اما در ایران به دلیل عدم شناخت عموم افراد از وجود این صندوق ها در بازار، درصد بسیاری کمی از افراد در این صندوق ها مشارکت دارند.
در کل صندوق های سرمایه گذاری مشترک می تواند نیاز هر دسته از افراد کشور را پوشش دهد به عنوان مثال افرادی که قصد سرمایه گذاری پر ریسک دارند میتوانند در صندوق های سرمایه گذاری مشترک در سهام و آنها که قصد سرمایه گذاری با یک ریسک متعادل را دارند در صندوق مختلط و آنهایی که قصد سرمایه گذاری با بازدهی ثابت را دارند بهتر است که در صندوق های با درآمد ثابت سرمایه گذاری کنند.
