یکی از موضوعات مهم در تابلو خوانی و بازار خوانی بحث مربوط به حجم مبنا در شرکت می باشد. حجم مبنا حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید در طول روز معامله شود تا قیمت سهم بتواند بر اساس سقف دامنه نوسان روزانه افزایش یا کاهش داشته باشد.
هدف از تعیین حجم مبنا این است که که سرمایه گذاران اطمینان داشته باشند که نوسانات قیمت سهام در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخصی از سهام است چرا که در غیر این صورت معامله حتی چند سهم می‌تواند قیمت سهام را تحت تاثیر قرار دهد و قیمت های غیر واقعی در سهم ایجاد کند. به عنوان مثال حجم مبنای شرکت چکارن در شکل زیر ۷۶۸۶۴سهم می باشد.
برای بیشتر شرکت های بورسی حجم مبنا ۰.۰۰۰۸ تعداد سهام شرکت در نظر گرفته شده است. برای شرکت های فرابورس نیز حجم مبنا ۱ می باشد. به عنوان مثال حجم مبنا شرکت دتولید که جز شرکت های فرابورسی می باشد ۱ است.
گاهی اوقات مشاهده می شود که در صف خرید، آخرین معامله سهم در محدوده سقف دامنه نوسان ۵%+ می باشد ولی قیمت پایانی در محدوده ۱%+ می‌باشد. برای شرکت‌های بورسی، زمانی که سهم صف خرید است تعداد سهامی که باید معامله شود حداقل باید به اندازه حجم مبنا باشد تا قیمت پایانی سهم در سقف قیمت مجاز روزانه قرار گیرد و اگر حجم معاملات کمتر از حجم مبنا باشد قیمت پایانی سهم نسبت به حجم معامله تعیین می شود.
مثال:
اگر سهمی دارای صف خرید ۲ میلیونی باشد و حجم مبنای آن ۵۰۰ هزار سهم باشد، در صورت معامله ۲۵۰ هزار سهم، قیمت پایانی ۲.۵% مثبت می‌شود. اما اگر ۵۰۰ هزار سهم و بیشتر از آن معامله شود قیمت پایانی سهم ۵% مثبت می‌شود. حال همین وضعیت را می‌توان برای صف فروش نیز مد نظر داشت. در شکل زیر سهام شرکت کارخانجات داروپخش مورد بررسی قرار گرفته است.
گاهی اوقات مشاهده می شود که در صف خرید، آخرین معامله سهم در محدوده سقف دامنه نوسان ۵%+ می باشد ولی قیمت پایانی در محدوده ۱%+ می‌باشد. برای شرکت‌های بورسی، زمانی که سهم صف خرید است تعداد سهامی که باید معامله شود حداقل باید به اندازه حجم مبنا باشد تا قیمت پایانی سهم در سقف قیمت مجاز روزانه قرار گیرد و اگر حجم معاملات کمتر از حجم مبنا باشد قیمت پایانی سهم نسبت به حجم معامله تعیین می شود.
اگر سهمی دارای صف خرید ۲ میلیونی باشد و حجم مبنای آن ۵۰۰ هزار سهم باشد، در صورت معامله ۲۵۰ هزار سهم، قیمت پایانی ۲.۵% مثبت می‌شود. اما اگر ۵۰۰ هزار سهم و بیشتر از آن معامله شود قیمت پایانی سهم ۵% مثبت می‌شود. حال همین وضعیت را می‌توان برای صف فروش نیز مد نظر داشت. در شکل زیر سهام شرکت کارخانجات داروپخش مورد بررسی قرار گرفته است.
پیشنهاد می کنم مقالات زیر را هم حتما مطالعه کنید.
نوسان گیری با دستکاری قیمت سهم
