زلزله در ترکیه به بزرگی ۷.۸ ریشتر در ساعت ۴ و ۱۷ دقیقه بامداد در روز دوشنبه ۶ فوریه سال ۲۰۲۳ در کانون این کشور، خاورمیانه را تکان داد.
این زمین لرزه در قسمت هایی از غرب آسیا و شرق مدیترانه به خوبی حس شده است.
شمار کشته شدگان و زخمی ها در این حادثه خیلی زیاد بوده است.
بزرگی این زمین لرزه به اندازه ای بود که در کشورهایی نظیر، سوریه، عراق، عربستان، اردن، لبنان و فلسطین هم احساس شده است.
یونیسف زمین لرزه این کشور را شدیدترین زلزله در ۱۰۰ سال گذشته در غرب آسیا دانست.
این زلزله بزرگترین زلزله ثبت شده به وسیله نهاد زمین شناسی ایالات متحده از دوران زلزله اقیانوس اطلس جنوبی در آگوست ۲۰۲۱ بوده است.
زلزله ای که اخیرا ترکیه را لرزاند کانون آن در منطقه پازارجیک در استان قهرمان مرعش ترکیه بوده است.
حداقل پس از ۱۲ ساعت، زمین لرزه دوم به شدت ۷.۶ در همان ناحیه اتفاق افتاد و میلیون ها نفر را در این ناحیه تحت الشعاع قرار داد.
همان طور که گفته شد هزاران نفر زخمی شدند و ساختمان های بسیاری هم در این کشور تخریب شدند.
عملیات نجات به وسیله جوامع جهانی با کوشش های بسیار جهت جستجو و یاری در حال انجام است.
مرگ و میر حاصل از این بلای طبیعی در حال افزایش است و پس لرزه ها هم هنوز یک تهدید به حساب می آیند.
عمق زلزله در ترکیه چقدر بوده است ؟
دلیل زمین شناسی که در ماجرای زلزله در ترکیه موثر بوده است، عمق تقریبا کم مرکز زمین لرزه نظیر عمق ۱۸ کیلومتری در زمین لرزه ۷.۸ ریشتری نخست و ۱۰ کیلومتری در زمین لرزه ۷.۶ ریشتری بعدی بود.
مرکز زمین لرزه ناحیه ای است که در آن گسل در ژرفای زمین آغاز به نشستن می کند.
در مجموع، این نوع لرزه ها تقریبا پیرامون سطح می باشند. به دو علت این مسئله منتهی به مقدار ویرانی هر چه بیشتر می شود.
این مسئله به مفهوم لرزش بیشتر و ویرانسازتر زمین می باشد.
موقعی زلزله عمقی تر باشد زمان بیشتری جهت پخش شدن امواج هم وجود دارد.
این مسئله خیلی زود سبب حرکت زمین می شود که در طول آن قسمتی از زمین در قیاس با بخش های پیرامون خود دست کم چند متر جابجا می شود.
معمولا سالانه حداقل ۲۰ زلزله به شدت بیشتر از ۷.۰ ریشر رخ می دهد و این سبب می شود پیشامد روز دوشنبه یک زمین لرزه خیلی شدید به حساب آید.
در ۱۰ سال اخیر فقط دو مورد از مرگبار ترین زلزله ها در سال ۲۰۱۳ و ۲۰۲۲ به شدت زمین لرزه روز دوشنبه بودند.
خبرگزاری های زلزله در ترکیه تقریبا از ۲۴۳ پس لرزه بالاتر از ۶ ریشتر در ساعات اولیه خبر دادند.
پس از این پس لرزه ها اکثر ساختمان های این کشور فرو ریختند. رسانه ها هم اعلام کردند این پس لرزه ها با شدت ۵ تا ۶ ریشتر همچنان ادامه خواهند داشت.
علت زلزله ترکیه چیست؟
بررسی علت زلزله در ترکیه
زلزله در ترکیه به دلیل ارتعاش های غیر منتظره پوسته جامد زمین به وجود می آید.
علت اصلی زمین لرزه بالا رفتن بیش از اندازه نیروی درونی سنگ ها می باشد.
زمانی که سنگ های داخل زمین آغاز به شکستن می کنند سبب رها شدن انرژی بسیاری می شوند.
به صورتی که امکان دارد در آغاز زمین لرزه سبب ایجاد برخی لرزه های ضعیف و کوچک در سنگ ها شود که به این حادثه پیش لرزه می گویند.
پس از این که نیروی داخلی بر استقامت سنگ ها غلبه نمود انرژی پنهان شده رها می شود و زلزله اصلی اتفاق می افتد.
پس از رخ دادن زمین لرزه احتمال پس لرزه هم به فاصله چند دقیقه هم وجود دارد که تاثیرات آن می تواند به حد زلزله حائز اهمیت باشد.
پیش از ایجاد زلزله در ترکیه در آسمان نورهایی ایجاد شد که نمایانگر زمین لرزه بود.
این نورها در رنگ های متنوعی چون سفید، قرمز و آبی آشکار می شوند. این نور ها نمایانگر آن است که می خواهد زلزله ای رخ دهد.
یکی از فیزیکدان های نهاد ناسا در ۲۰۰۳ عنوان کرد نور های پیش از زمین لرزه به علت امور الکتریکی در تخته سنگ ها به وجود می آید.
تابش نور در آسمان برای چند لحظه مشهود است ولی بعضی ها هم ادعا دارند که مدت زمان بیشتری حدود ده دقیقه و بیشتر هم دیدن این نور ها به طول می انجامد.
در واقع پیشامد زلزله ها با بالا رفتن نیرو در پوسته زمین همراه است و زمانی زلزله رخ می دهد باعث می شود که این فشار بر روی سطح زمین رها شود.
مطابق یافته های آزمایشگاهی پیش این پیشامد، این فشار سبب شکستن اتصال حاضر در دو اتم اکسیژن شامل بار منفی می شود.
پس از آن یون آزاد شده و از حفره های سنگ ها رد شده و به طرف سطح زمین می آیند و در این قسمت متراکم می شود.
علت ویرانگر و مرگبار بودن زلزله ترکیه
زلزله در ترکیه به تلفات جانی و تخریب های ترسناکی منتهی شد. به چه دلیل این زلزله تا این میزان ویرانگر بود؟
زلزله هایی که در ساعات اولیه ۶ فوریه در ترکیه پیش آمد منتهی به خرابی های ترسناک به حدی بود که ده ها سال قبل در اروپا مشاهده نشده بود.
تعداد جانباختگان زمین لرزه خیلی زیاد است و توقع هم باید داشته باشید که در طی روز های آینده این تعداد نیز بیشتر هم شود.
خیلی ها هم خانه های خود را طی این اتفاق از دست داده اند.
علل بسیاری وجود دارد که ویرانگر و مرگبار بودن زلزله در ترکیه خیلی ترسناک بوده است.
نخستین و مهم تر از همه شدت ۲ پیشامد اصلی و پس لرزه های همراه آن ها بوده است.
این زلزله ها به شدت ۷/۸ و ۷/۶ ریشتر هریک حدودا به اندازه بزرگترین امتحان بمب اتمی که در سال ۱۹۶۱ به وسیله انجمن جماهیر شوروی سابق در طی جنگ سرد صورت گرفت انرژی رها کردند.
دو مورد از این پیشامد ها در عرض چند ساعت در یک ناحیه اتفاق افتاد.
افزون بر دو لرزش اصلی، بایستی پس لرزه ها بعد از آن ها را هم مد نظر گرفت. معمولا شدت آن ها کمتر می باشند ولی حدود چند روز این پس لرزه ها ادامه دارند.
کم کم میزان و نظم آن ها کاهش می یابد. با این وجود پس لرزه ها هم خطر آفرین می باشند.
چرا که ساختمان ها به دلیل پیشامد های قبلی خیلی ضعیف شده اند و امکان فرو ریختن آن ها وجود دارد. این موضوع کوشش های نجات را در ناحیه با مسئله روبرو می کند.
مورد دیگر زمان رویداد نخستین و بزرگترین زلزله می باشد. همانطور که می دانید زلزله در ترکیه در ساعات اولیه یعنی ۴ و ۱۷ دقیقه صبح رخ داد.
یعنی موقعی که اکثر مردم در منزل خود در حال استراحت و خواب بودند.
زمان زمین لرزه، اکثر تلفات به دلیل لرزش نیست بلکه به دلیل ریزش ساختمان ها می باشد.
زمان رویداد زمین لرزه خیلی بد بود و خیلی از مردم زمان خیلی اندکی جهت فرار به موقع از منزل خود داشتند.
این مسئله چه بسا از علل اصلی شمار زیاد مرگ و میر و صدمات بوده است.
مورد دیگر اثربخش در ویرانگر و مرگبار بودن زلزله در ترکیه این است که ناحیه ای که زلزله در آن اتفاق افتاد خیلی پرجمعیت است.
با ملاحظه به زمان بندی، مرگ و میرهای زیادی در اتفاقاتی به این بزرگی حدودا غیر قابل اجتناب می باشد.
هشدار زلزله در ترکیه
هشدار زلزله در ترکیه
ترکیه اخیرا شاهد دو زلزله بزرگ بوده است. به بیان متخصصان این زلزله ها که در فاصله زمانی ۸ ساعت اتفاق افتاده است یکی از وحشتناک ترین زمین لرزه های در تاریخ جهان می باشد.
چنانچه زلزله های پیش آمده در دریا را در نظر نگیریم از لحاظ شدت در میان ۱۰ زمین لرزه عظیم تاریخ دنیا واقع شده است.
شمار شهر های صدمه دیده از زمین لرزه هم خیلی زیاد می باشد. ۱۰ شهر متنوع تحت الشعاع این زمین لرزه واقع شده اند.
با ملاحظه به اثربخشی و ایجاد شکستگی در دو گسل شرق- غرب و شمال- جنوب می توان بیان کرد که ناحیه ای معادل با مساحت آلمان تحت الشعاع واقع شده است.
به بیان دیگر چنانچه این زمین لرزه در کشور آلمان رخ می داد تقریبا کل کشور تحت الشعاع این زمین لرزه واقع می شد.
هر چند از همان لحظات اولیه زمین لرزه مبادرات لازم و به صورت مبرم صورت گرفت همچنان نمی توان فوری و به حد کافی به تاثیرات مخرب زمین لرزه ای با این وسعت جواب داد.
به صورتی که فرستادن کلیه سازمان های مجاز جهت مقابله با زمین لرزه در طول ۲۴ ساعت نخست به ناحیه زلزله زده هم به صورت کامل کافی نبود.
تنها با ملاحظه به وسعتی که در این کشور در دهه های اخیر به آن دست یافته اند، می توان بیان کرد که در روبرو شدن با پیامد های این زمین لرزه موفق خواهد بود.
با این وجود این کشور با مسیر خیلی طولانی روبرو است.
نخستین مورد از این جریانات، از بین بردن ویرانی های حاصل از زمین لرزه می باشد.
۷۲ ساعت نخست خیلی مهم بود و این مدت زمان به اتمام رسید. تقریبا ده هزار نفر نجات پیدا کردند.
تنها مرگ و میر به ۱۰ هزار نفر رسیده و مبرهن است که مرگ و میر بیشتر خواهد بود.
بدین علت اکثر ویرانی های حاصل از زلزله در ترکیه در خصوص مرگ و میر خواهد بود.
احتمالا هم به حداکثر میزان مرگ و میر که این کشور تا به حال دیده است، برسیم.
این میزان امکان دارد بالاتر از ارقام زمین لرزه سال ۱۹۹۹ ازمیت باشد.
یکی از مسائل دیگر این است که هم اکنون حدود ۱۳ میلیون و نیم نفر در زمین لرزه صدمه دیده اند.
جوابگویی به مشکلات آن ها چون وجود سرپناه و سایر احتیاجات فوری این جمعیت کاری سخت و نیازمند زمان خواهد بود.
از پیامد های زلزله در ترکیه بُعد اجتماعی - روانی زمین لرزه می باشد.
زمین لرزه در راس فاجعه های طبیعی که اثرات زیادی بر روی روحیه همه جامعه دارند، واقع شده است.
مواجه شدن یک جامعه با یک بلای طبیعی بزرگ که اخیرا بر ویروس کرونا غلبه نموده و یا در حال کوشش برای مقابله با آن است، می تواند پیامد های طولانی مدتی بر جامعه داشته باشد.
بدین علت حفظ سلامت روانی جامعه و دوستی با آن ها حائز اهمیت است.
همانطور که کشور ترکیه در فاجعه های طبیعی پیشین نمونه هایی از دوستی و همبستگی را از خود به نمایش گذاشته است، می توان بیان کرد که این روحیه این مرتبه به صورت قوی تری نشان داده خواهد شد.
هر زمین لرزه بی گمان پیامد های اقتصادی به همراه خواهد داشت. این زلزله در ترکیه هزینه های اقتصادی دارد.
چنانچه پیش بینی این مسئله از قبل خیلی سخت است ولی ارزیابی اینکه هزینه های زمین لرزه ای به این شدت خیلی زیاد خواهد بود، سخت نیست.
سوالی که ممکن است ذهن هر کسی را به خود مشغول نماید این است که زلزله در ترکیه با ۷.۸ ریشتر چقدر به طول انجامید؟
امواج سطحی زلزله همانند امواج اقیانوس می باشند. همچنین مدت ها بعد از اینکه سنگی را داخل آب می اندازید امواج اقیانوس به بیرون پاشیده می شوند.
در خصوص زمین لرزه هم همین طور می باشد. براساس گزارش نهاد زمین شناسی ایالات متحده، لغزش حقیقی که سبب زلزله ۷.۸ ریشتری شد در طی ۷۵ ثانیه به طول انجامید.
برای بیشتر مردم این کشور حس لرزیدن در مدت زمان ۱ الی ۲ دقیقه به طول انجامید.
زلزله ترکیه حاصل تنش های صد سال گذشته است
محققان می توانند با الگو سازی ریاضی، منشا تحولات زلزله در ترکیه را حدس بزنند.
چنانچه زلزله بر روی گسل آناتولی شرقی رخ دهد آن ها می توانند با تسهیم میزان کل حرکت بر مقدار حرکت صفحات در سال به برآیند جذابی برسند.
در نهایت مطابق برآورد های ریاضی، موقع شروع تنش میان صفحات به صورت تقریبی، بین ۲۰۰ الی ۳۰۰ سال پیش است.
منبع: siporex.ir
