خوشا به حال آنان که نادیده ایمان آورند!

بهتر است که در ابتدای بحث روایت "توماس و مسیح" را بخوانیم:

هنگامی که عیسی آمد، توما، یکی از آن دوازده تن، که دوقلو نیز خوانده میشد، با ایشان نبود. پس دیگر شاگردان به او گفتند: خداوند را دیده‌ایم! اما او به ایشان گفت: تا خود نشان میخ ها را در دستهایش نبینم و انگشت خود را بر جای میخ ها نگذارم و دست خویش را در سوراخ پهلویش ننهم، ایمان نخواهم آورد. پس از هشت روز، شاگردان عیسی باز در خانه بودند و توما با آنها بود. در آن حال که درها قفل بود، عیسی آمد و در میان ایشان ایستاد و گفت: سلام بر شما! آنگاه به توما گفت: انگشت خود را اینجا بگذار و دستهایم را ببین، و دست خود را پیش آور و در سوراخ پهلویم بگذار و بی‌ایمان مباش، بلکه ایمان داشته باش. توما به او گفت: خداوند من و خدای من! عیسی گفت: آیا چون مرا دیدی ایمان آوردی؟ خوشا به حال آنان که نادیده، ایمان آورند. [۱]

این روایت از انجیل یوحنا را ک خواندم به یادم آمد که در سیر تاریخ و طول دعوت پیامبران آسمانی که ندا دهندگان به سمت ایمان و رستگاری جاوید بودند، عده ای نیز وجود داشتند که فقط پیام دعوت آنان را از دور شنیدند و بدون اینکه پیام آوران را درک کنند و از وجودشان به طور مستقیم بهره ببرند، به آنها و پیامشان ایمان آوردند در حالی که اکثریت مردم به طور مستقیم دعوت الهی را شنیده بودند و با چشم خود معجزات را دیده بودند اما در آنها اثری نکرده بود و به تعبیر قرآن:

في قُلوبِهِم مَرَضٌ فَزادَهُمُ اللَّهُ مَرَضًا...

در دل های آنان یک نوع بیماری است؛ خداوند بر بیماری آنان افزوده...

*بقره، آیه ۱۰

در این میان باید به این روایت از پیامبر اسلام در رابطه با مردمان آخرالزمان هم اشاره کرد:

قال رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم:

یا علی؛ وَاعلَم اَنّ اَعجَبَ النّاسِ ایماناً وَاَعظَمَهُم یَقیناً قَومٌ یَکونونَ فی آخِر الزّمانِ لَم یَلحَقوا النّبیَّ وَحَجَبَتهُمُ الحُجّةُ فَآمَنوا بِسَوادٍ عَلی بَیاضٍ

ای علی! بدان که شگفت آور ترین مردم در ایمان و بزرگترین آنان در یقین، مردمی باشند در آخرالزمان که پیامبر خود را ندیده اند و امامشان از آنها پنهان است و تنها به نوشته ای بر صفحه سفید، ایمان آورده اند! [۲]

در روایت دیگری نیز آمده که رسول خدا فرمود:

طُوبَى لِمَنْ رَآنِي وَ آمَنَ بِي طُوبَى ثُمَّ طُوبَى يَقُولُهَا سَبْعاً لِمَنْ لَمْ يَرَنِي وَ آمَنَ بِي.
خوشا به حال كسی كه مرا ديد و به من ايمان آورد و خوشا و ديگر بار خوشا(تا هفت بار فرمود خوشا) به حال كسی كه مرا نديده و به من گرويد. [۳]

و بار دیگر بار رسول خدا فرمودند: خوشا به حال کسی که قبل از قیام قائم، پیرو او شده باشد. [۴]

اما این نديده ایمان آوردن و پیروی کردن، مخصوصا در آخرالزمان و غیبت امام، چه ارزشی دارد؟ بهتر است اول از جنبه دیگری به آن نگاه کنیم!

خداوند متعال در قرآن کریم در رابطه با آخرالزمان و روز رستاخیز میفرماید:

يَوْمَ يَأْتِي بَعْضُ آيَاتِ رَبِّكَ لَا يَنْفَعُ نَفْسًا إِيمَانُهَا لَمْ تَكُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ كَسَبَتْ فِي إِيمَانِهَا خَيْرًا.

روزی که برخی از نشانه های پروردگارت به ظهور آید، ایمان آوردن کسی که پیش از این ایمان نیاورده یا در حال ایمانش عمل شایسته ای انجام نداده سودی نخواهد داشت.

*انعام، ۱۵۸

ابوبصیر از امام صادق علیه السلام در تفسیر آیه ذکر شده روایت نموده است که ایشان فرمود: آن روز، روز قیام منتظر ماست! خوشا به حال شیعیان قائم ما که در غیبت او منتظر ظهور او میباشند و اطاعت او را گردن می نهند. [۵]

همچنین در زیارت آل یاسین که زیارتی از جانب خود امام عصر صلوات الله علیه است به آیه ذکر شده اشاره میشود و روز ظهور و قیام حضرت را همان روز موعود میداند که در آن روز هر که بخواهد ایمان بیاورد بی فایده است، زیرا ملاک تشخیص ایمان افراد، قبل از ظهور است نه هنگامی که ایشان خود را نشان دهند، چنانکه ظهور ایشان به مانند دعوت پیامبران نیست بلکه جهت قیام ظهور میکنند.

حال راحت تر میشود جواب سوال بالا را داد که ارزش ایمان آوردن نديده در زمان غیبت چیست؟ همانطور که طبق آیات و روایات گفته شد، اگر کسی در هنگام غیبت ایمان آورده باشد و در جهت آن تلاش کند مطمئنا بعد از ظهور هم دچار کمترین شک و انحرافی نخواهد شد و از امام قائم تبعیت خواهد کرد، اما اگر کسی منتظر باشد که حضرت ظهور کند و با دیدن ایشان و معجزات و علائم قیام، بخواهد ایمان بیاورد، چنین چیزی امکان پذیر نخواهد بود و همانطور در جهل و بی ایمانی از دنیا خواهد رفت!

پس خوشا به حال آنان که نادیده ایمان آورند!

منابع

۱. انجیل یوحنا، ۲۰:‏۲۴-‏۲۹

۲. من لا یحضره الفقیه، جلد ۴، صفحه ۳۶۶

۳. الخصال، جلد ۳، صفحه ۳۴۲

۴. کمال الدین، جلد ۱، صفحه ٢٨٦

۵. بحارالانوار، جلد ۵۲، صفحه ۱۴۹