رشد پدیده مهاجرت در فرای محدودیت های جغرافیایی و پیچیده تر شدن مسیرهای مهاجرت در واقع نتیجه جهانی شدن و رشد فن آوری حمل و نقل و ارتباطات است.در این نوشته سعی داریم تا در رابطه با حقوق و مسئولیت های خارجیان ساکن ترکیه به ارائه اطلاعات به شما عزیزان بپردازیم. در این قسمت به تفسیر به بحث پیرامون تفاوت های بین مهاجر و پناهنده خواهیم پرداخت.
پدیده مهاجرت از مهمترین عناصری است که از ابتدای تاریخ بشریت تاکنون وجود داشته است. انسان ها در طول تاریخ همیشه از قاره ای به قاره دیگر، از کشوری به کشور دیگر یا در داخل کشور خود در حال حرکت بوده اند. براساس داده های شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد، امروز 244 میلیون نفر یعنی 3.3٪ از جمعیت جهان در خارج از کشور محل زادگاه خود زندگی می کنند. رشد پدیده مهاجرت در فرای محدودیت های جغرافیایی و پیچیده تر شدن مسیرهای مهاجرت در واقع نتیجه جهانی شدن و رشد فن آوری حمل و نقل و ارتباطات است.در تشریح مهاجرت، نظریه های متفاوتی در ادبیات بین المللی وجود دارد. در حالی که در مهاجرت های اقتصادی شرایط و موقعیت های قابل پیش بینی وجود دارد، حرکت پناهندگان اغلب به عنوان حرکات خودجوش و غیرقابل پیش بینی توصیف می شوند. پناهندگان افرادی هستند که به دلیل قرار گرفتن در معرض آزار و اذیت یا تهدید جانی و مرگ با بی میلی مجبور به ترک کشور خود می شوند. به عبارت دیگر، پناهندگان تحت تأثیر یک "نیروی دافعه" مجبور به ترک محل زندگی خود می شوند. اما مهاجران نه به دلیل آزار و اذیت یا تهدید به مرگ، بلکه به شکلی داوطلبانه و به دلیل وجود عوامل "جذاب" در کشور مقصد و برای دوری از عواملی به عنوان نیروی دافعه در کشور مبدا که موجب ناراحتی آنها می شود، مهاجرت می کنند. به عبارت دیگر، یک مهاجر همیشه می تواند به این امر باور داشته باشد، کشوری که تبعه آن است، توانایی دفاع از وی را دارد، اما یک پناهنده نمی تواند با اطمینان و آرامش خاطر در کشور مبداء خود زندگی کند و بدین دلیل کشور خود را به قصد پناهندگی ترک می کند.عوامل مثبت (جاذابه) و منفی (دافعه) هم در محل زندگی و هم در کشور مقصد وجود دارد. عوامل منفی یا دافعه در کشور مبدا عبارتند از شرایطی مانند بلایای طبیعی، جنگ های داخلی، درگیری، فقر، بیکاری، ظلم، فشار سیاسی، نقض حقوق بشر، مشکلات زیرساختی، نبود خدمات عمومی و امکانات رفاهی کافی و نظایر آن. عوامل مثبت یا "جاذبه" در کشور مقصد نیز عبارتند از امنیت بالا، استانداردهای بالای زندگی، فرصت های شغلی، درآمد بالا، آزادی سیاسی، استانداردهای تحصیلی خوب و نظایر آن.اغلب مهاجران بدون در نظر گرفتن مسافت می خواهند به جایی مهاجرت کنند که شرایط زندگی در آنجا بهتر است. به عبارت دیگر، مسافت برای مهاجران اهمیتی ندارد، زیرا آنها برای دستیابی به یک هدف خاص و زندگی بهتر تغییر مکان می دهند. اما از آنجایی که پناهندگان به دلیل عدم امنیت در کشورشان یا نبود آزادی در معرض تهدید قرار گرفته و خواهان ترک کشور خود هستند، بنابراین اغلب برای نجات از وضعیت فعلی به نزدیکترین کشور همسایه مهاجرت می کنند. به عنوان مثال آنچه که از زمان وقوع جنگ سوریه در ترکیه و دیگر کشورهای همسایه سوریه رخ داده، دقیقا همین وضعیت است.مهاجران دقیقا نمی دانند که با چه چیزی روبرو خواهند شد. آیا خواهند توانست شغلی پیدا کنند؟ آیا خواهند توانست بر مشکل سازگاری و هماهنگی با یک محیط جدید غلبه کنند؟ آیا کشوری که می روند آنها را خواهد پذیرفت؟ آیا از نظر اجتماعی، مورد قبول جامعه میزبان قرار خواهند گرفت؟ مهاجران با چنین سؤالاتی به راه می افتند. بدین دلیل، کشور یا شهر مقصد همیشه یک جنبه مرموز دارد. علاوه بر این، موانع زبانی و فرهنگی نیز همیشه وجود دارند.ترکیه، با علم بر تمامی مشکلاتی که پناهندگان دارند و با پیروی از رویکرد انسانی و وجدانی سعی دارد تا حد ممکن راه حلی برای این مشکلات پیدا کرده و یا آنها را به حداقل برساند. بر اساس داده های اداره کل مهاجرت ترکیه، در سال 2019 ترکیه میزبان 5 میلیون و 90 هزار و 249 خارجی از 192 کشور مختلف جهان بود. اما آنچه که باعث می گردد تا ترکیه از جایگاهی خاص در مورد پناهندگان برخوردار شود، بالا بودن این اعداد و ارقام نیست. میزبانی ترکیه از این تعداد مهاجر و پناهنده به نحو احسن و تامین نیازهای اساسی آنها همانند نیازهای آموزشی، بهداشتی، مسکن و اشتغال، ترکیه را به جایگاهی والا در این زمینه ارتقا داده است. سیاست ترکیه در جهت وارد کردن پناهندگان در بطن زندگی اجتماعی، در کل امری بسیار خلاقانه و در حکم یک مدل در سطح جهانی است.ترکیه کشوری است که در سطح جهان میزبان بیشترین تعداد مهاجر و پناهنده می باشد، اما همانطور که رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز در هر فرصتی بیان می کند، ترکیه در این زمینه مدت زمان بسیار طولانی تنها و به حال خود رها شد، اما دیگر وقت آن رسیده است که جامعه بین المللی نیز در این زمینه زیر بار مسئولیت رود. ترکیه نه تنها میزبان پناهندگان سوری است، بلکه به حمایت و حفاظت از آنها ادامه می دهد، بنابراین نیاز است تا جامعه جهانی در این زمینه کمک های مادی و معنوی بیشتری ارایه دهد و راه اسکان پناهندگان در کشورهای ثالث را باز کند.
