پرسش شخص الف یک قطعه زمین با کاربری مسکونی به شخص ب می فروشد و خریدار با مراجعه به محل و با ملاحظه اینکه همه اطراف ملک ساخته شده است اقدام به ساخت و ساز یک واحد مسکونی می نماید بدون اینکه مجوز لازم از مراجع ذی ربط را دریافت نماید و بعد از مدتی مشخص می شود که ملک مستحق للغیر بوده آیا شخص الف به عنوان خواهان مستحق دریافت هزینه های ساخت و ساز به عنوان غرامات و خسارت، علاوه بر ثمن و شاخص تورم می باشد یا خیر؟
نظر هیئت عالی در فرض سوال، خواهان که بدون انجام استعلام های لازم و بدون اخذ مجوز اقدام به ساخت و ساز نموده و بنابر قاعده اقدام در صورت قلع و قمع بنا ناشی از مستحق للغیر در آمدن ملک استحقاق دریافت غرامات مربوط به هزینه های ساخت و ساز و قلع و قمع مستحدثات را ندارد. نظر اکثریت خواهان باید به مراجع مربوطه مراجعه و استعلامات لازم را اخذ می کرده است لذا اقدامات خواهان، اقدام علیه خویش محسوب و تلقی می شود و با توجه به قاعده اقدام قابل مطالبه نیست.
نظر اقلیت از آنجا که ورود خسارت از ناحیه دهیاری و شهرداری مسلم و محرز نیست و از طرفی مال مستحق للغیر درآمده است قابل مطالبه توسط خواهان از خوانده می باشد. و طبق قاعده تسبیب چون خسارت ناشی از معامله است طبق ماده 520 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1379 قابل مطالبه می باشد./نشست قضایی
