فکر اینجای کار را نکرده بودید، نه؟ اینکه یک بسته بندی اشتباه می‌تواند بخش زیاد و حتی تمام تلاش شما در دیجیتال مارکتینگ را زیر سوال ببرد. یک اشتباه در بسته‌بندی یعنی مرجوعیت کالا و یعنی ضرر! جالب اینجا است که مقصر بسته‌بندی و پکیجینگ اشتباه محصولات، تنها و تنها صاحبان کسب و کار است. برای همین این مشکل را نمونه‌ای از گل زدن به خود تلقی می‌کنند. مسئله بسته‌بندی محصولات، آن‌قدر اهمیت دارد که برندها و شرکت‌های بزرگ و کوچک به دنبال جدیدترین استانداردها در زمینه طراحی و ساخت آن هستند. عدم استفاده از مواد غیرقابل بازیافت، بسته‌بندی کم‌هزینه، محکم و بدون واشدگی و نفوذپذیری، زیبایی در طراحی آن و … از جمله فاکتورهای مهم در طراحی بسته‌بندی محصولات می‌باشد.
با این وجود بازهم کسب و کارهای مختلف، حتی با وجود اینکه سال‌ها از فعالیت حرفه‌ای آنها می‌گذرد، اشتباهاتی در بسته‌بندی مرتکب می‌شوند. درحالیکه پکینگ یا بسته‌بندی بد، تاثیر مستقیمی بر روی کاهش فروش دارد. مگر غیر از این است که هدف هر برندی، جای دادن خود و خدمات و محصولاتش در بازار مشتری‌ها و نفوذ در دل آنها است. یک بسته‌بندی اصولی و عاری از اشتباه می‌تواند این مسیر را برای شما هموار کند. بعلاوه اعتماد و بازخورد مثبت مشتریان را به همراه داشته باشد. مگر شما نیز همین را نمی‌خواهید؟ با ما همراه باشید تا رایج‌ترین و مهم‌ترین اشتباهات در بسته‌بندی محصولات را برایتان شرح دهیم. اگر در کسب و کار شما هر کدام از این موارد وجود دارد، نیاز به مشاوره برندینگ و ریدیزاین بسته‌بندی دارید. بدون شک!
عناوین مقاله:
صنعت بسته‌بندی (Packaging industry) به قالب‌بندی و نگهداری و ارائه محصولات دلالت دارد. شاید اولین هدف از بسته‌بندی نگهداری و حفظ آن باشد، بله! اما این تنها بخشی از این صنعت است. خیلی مهم است که بسته‌بندی قابلیت حفظ و نگهداری از محصول بالایی داشته باشید. حتی از نظر شاخص‌های استاندارد و سلامت نیز این مسئله باید به تایید برسد. اما روی حرف ما با بسته‌بندی‌های اشتباه است. آن دسته از کسب و کارهایی که با وجود رعایت نکته اول یعنی حفظ و نگهداری محصول، اما باز هم با شکست مواجه می‌شوند. در کل می‌توان اهداف بسته‌بندی را در موارد زیر خلاصه کرد:
پس قبل از تصمیم‌گیری در مورد پکیج محصولات خود و برای جلوگیری از بسته بندی اشتباه، سوالات زیر را جواب دهید:
ظاهر بسته‌بندی بر روی جذب نگاه مشتری بسیار موثر است. اصل محصول شما که جلوی چشم نیست. اولین برخورد محصول و مشتری از طریق طرح و نمای ظاهری بسته‌بندی است. مانند عشق در نگاه اول، اگر ظاهر بسته بتواند جذاب باشد و انتظارات مشتریان را برآورده کند، شانس فروش بیشتری خواهید داشت. چند نکته‌ی مهم در اینجا وجود دارد. اول اینکه واقعیت محصول خود را در نمای ظاهری بسته‌بندی منعکس کنید. حتما پست‌هایی که بستنی عروسکی را در کنار تصویر جلد قرار داده است دیده‌اید؟ به نظر شما این برند به خاطر بسته بندی اشتباه متوجه ضرر نشده است؟ بسیار بیشتر از آن چیزی که فکرش را بکنید.
نکته دوم این است که گزیده‌ای از اطلاعات کاربردی در مورد محصول را برای درج بر روی بسته‌بندی انتخاب کنید. اطلاعات زیاد، هجوم به ذهن مشتری و سردرگمی او را به همراه خواهد داشت. چند عبارت کلیدی و مهم را انتخاب کنید و در طراحی بسته‌بندی به کار ببرید. و دیگر اینکه، باید از ظاهر بسته‌بندی بتوان نوع محصول و ظاهر محصول را نیز شناسایی کرد. عکس‌های حرفه‌ای و واقعی از محصولات بر روی بسته‌بندی درج کنید.
مطلب پیشنهادی : طراحی بسته بندی محصول
بسته‌بندی به روش‌های سنتی و قدیمی در گرم‌تر شدن زمین و مغایرت با اهداف زیست محیطی دخیل هستند. برای همین بسته‌بندی دوستدار طبیعت، اصطلاحی جدید برای کسب و کارهای جهانی و استاندارد است. اینجا است که اهداف زیست محیطی و پایداری مطرح میشود. نگاه طرفداران زیست محیط را می‌توانید با رعایت اصول پایداری به خود جذب کنید. آمار نشان داده است که 75 درصد مشتریان تمایل به پرداخت هزینه برای بسته‌بندی پایدار دارند. و اما بسته‌بندی پایدار یعنی چه؟
بزرگ بودن، کوچک بودن، شل بودن، گمراه‌کننده بودن ابعاد فضای بسته‌بندی خود اشتباه دیگری است. به این فکر کنید که اگر بسته بندی شما شل باشد، اصل امنیت و نگهداری محصول زیر سوال می‌رود. بزرگ بودن بسته‌بندی نیز مسئله انبار کردن و چیدن آن در قفسه‌های فروشگاه‌ها را با مشکل مواجه خواهد ساخت. بعلاوه که به نحوی، اتلاف مصالح نیز به حساب می‌آید. یک بسته بندی اشتباه، از نظر انتخاب ابعاد اشتباه نیز باز به ضرر برندینگ است. خوراکی‌هایی که به خاطر مواد افزودنی مقداری هوا باید در آنها وجود داشته باشد، اما تجاوز از یک مقدار خاص، عدم رضایت مشتری را به دنبال خواهد داشت.
حتما بارها برای شما اتفاق افتاده است که به خاطر سخت باز شدن یک محصول، دوباره آن را نخریده باشید. بخصوص در مورد محصولات خوراکی و بهداشتی این قضیه اهمیت دو چندان دارد. آمار نشان داده است که حدود 62 درصد مشتریانی که راحت نمی‌توانند بسته را باز کنند، هرگز آن را مجددا نخواهند خرید. با ورود تکنولوژی و آسان شدن ابعاد مختلف زندگی، هر اقدامی که تجربه کاربری را آسان‌تر و در وقت و هزینه اول صرفه‌جویی کند، خوشامد خواهد بود. پس یکی دیگر از موارد بسته بندی اشتباه، سخت باز شدن و گنگ بودن نحوه باز کردن بسته‌بندی است.
همانند آنچه در اشتباهات طراحی لوگو گفتیم و تکراری بودن آن به معنای شکست لوگو بود، اینجا نیز تکراری بودن بسته‌بندی و طرح آن اشتباه است. برای همین حتما باید رقبای خود را بشناسید و نحوه بسته‌بندی آنها را نگاه کنید. این کار تنها برای پر کردن جدول سوات است. یعنی شما نقاط قوت و ضعف کار را شناسایی می‌کنید. نه که بروید و از طراحی بسته‌بندی آنها استفاده کنید. تمایز در طراحی بسته‌بندی محصولات خیلی مهم است. اینکه شما را به‌عنوان برندی جدید و متفاوت بشناسند. وگرنه هر شباهت میان طرح شما و دیگران، در واقع محصولات شما را به زیرشاخه‌ای از آنها تبدیل خواهد کرد و این به معنای بسته بندی اشتباه است.
خلاقیت در طراحی بسته‌بندی خیلی مهم است. دقیقا همین جا است که تفاوت یک طراح خلاق با دیگر تفکرهای معمولی مشخص میشود. نوع محصول را در نظر بگیرید و حال فکر کنید که چگونه می‌تواند یک نوآوری زیبا و جذاب در طرح بسته‌بندی ایجاد کرد. تصویر زیر نگاه کنید. ترکیب بسته‌بندی با نوع محصول و شعار روی آن واقعا خلاقانه و زیبا است.
آیا می‌دانید که در طراحی بسته‌بندی حتی به مسائل سازه‌ای و استقامت نیز توجه میشود. فکرش را بکنید که بطری نوشیدنی می‌خواهید طراحی کنید. این بطری از نظر بدنه و فرم باید استقامت سازه‌ای داشته باشد. به عبارتی باید کاربردی باشد. اینکه پایین بطری‌های آب معدنی و نوشابه که اگر دقت کرده باشید، حالت آجدار و ضخیم است، برای ایستایی بطری است. شیارهای روی بدنه نیز برای آسان گرفتن در دست است. پس خیلی مهم است که محصول خود را بسته‌بندی کاربردی ارائه دهید. آیا به نظر شما در بطری نوشابه با در سس مایونز فرقی ندارند؟ معلوم است که از نظر ابعاد دریچه، میزان خروج خوراکی از داخل و طراحی میان آنها تفاوت وجود دارد. این هم یکی نمونه دیگر از بسته بندی اشتباه است. اینکه شما محصول بسیار خوبی تولید کرده‌اید. اما به دلیل بسته‌بندی غیراصولی، کاربردی بودن آن را از بین برده و مشتری را از خود رانده‌اید.
اولویت‌بندی مضراتی که بسته‌بندی اشتباه می‌تواند به محصول و در نهایت کسب‌وکار وارد کند، چندان ساده نیست. حقیقتاً چه کسی می‌تواند تعیین کند که از دست‌دادن مشتریان به علت خراب‌شدن محصول پیش از پایان عمر طبیعی محصول و به‌خاطر بسته‌بندی “بد”، بدتر است یا ازدست‌دادن مشتریان به‌خاطر بسته‌بندی نازیبا، بی‌کیفیت و بی‌توجه به رقابت با سایر محصولات موجود در شلف فروشگاه؟
بسته‌بندی بیش از هر چیز نشان‌دهنده ارزش‌های کسب‌وکار است و بسیاری از فعالان بازار آن را ابزاری مهم‌تر از خود محصول در بازاریابی و ارتباط با مشتری می‌دانند. به زبان ساده: اشتباه در بسته بندی می‌تواند، بسته بندی را از ابزار مهمی در فروش و بازاریابی تنزل داده و به دست‌مایه‌ای برای تفریح رقبا و کشاندن کسب‌وکار به گوشه رینگ مبدل کند. اما بسته بندی تا چه حد می‌تواند باعث ایجاد ارزش افزوده در محصول شود و مشتریان حاضرند این هزینه را بپردازند؟
بیان رقم دقیق برای ارزش افزوده بسته بندی بر محصول باتوجه‌به دسته‌بندی کالا (غذایی، آرایشی، صادراتی و …) کاملاً متفاوت است اما در اغلب دسته‌های محصولات این رقم حداقل ۲۵ درصد تخمین زده میشود. در برخی محصولات صادراتی نظیر زعفران، انواع خرما، پسته و صنایع‌دستی این رقم می‌تواند تا حدود دوبرابر ارزش واقعی محصول تخمین زده شود.
بسیاری معتقدند درجه‌بندی کیفیت محصول در نظر مشتری، در کنار قفسه‌های فروشگاه و در کسری از ثانیه و با بررسی ویژگی‌های ظاهری صورت می‌گیرد. این زمانی طلایی است برای آنکه هر کسب‌وکاری به هدف نهایی خود که همان فروش محصول و رضایت مشتریان است، برسد. رقابت سنگین در بازار باعث شده است تا هزینه‌ها و تلاش‌های بسیاری در بخش‌های مختلف شرکت مثل تحقیق و توسعه، تولید، بازاریابی و فروش انجام شود و کنار شلف فروشگاه زمان آن است تا این تلاش‌ها در نظر مشتری پررنگ شده یا اینکه از محصول چشم‌پوشی کرده و توجه خود را به محصولی با بسته‌بندی بهتر و زیباتر معطوف کند.
طبق یک نظرسنجی، بیش از ۷۰ درصد از مشتریان بسته بندی را بر تصمیم به خرید یکباره خود در فروشگاه مؤثر می‌دانستند. به‌غیراز محصولاتی که برای خرید آنها تحقیقات زیادی توسط مصرف‌کننده صورت می‌گیرد، بسته بندی باعث میشود مشتریان کالای جدید را از قفسه برداشته و امتحان کنند، حتی زمانی که تحقیقات زیادی نیز برای خرید یک محصول صورت‌گرفته، بسته بندی می‌تواند مصرف‌کننده را نسبت به خرید کالای دیگری متقاعد کند. در محصولاتی مانند محصولات آرایشی و بهداشتی و عطرها، بسته بندی ترغیب‌کننده اصلی مشتری برای خرید و نگهداری در کمد و میز آرایش شناخته شده است.
مرحله بعد خواندن اطلاعات روی بسته محصول است که بازهم بخشی از خدمات بسته بندی به فروش است و ارائه اطلاعات درست و کافی روی بسته بندی، مصرف‌کننده را از خرید محصول مطمئن می‌کند. در مرحله بعد و پس از خرید، کافی است شلف لایف محصول دربسته بندی لحاظ شده باشد و محصول سالم و بی‌دردسر به دست مصرف‌کننده برسد.
با ظهور شبکه‌های اجتماعی، بسته بندی کارکرد جدید و ارزش‌های نوینی را تجربه می‌کند. نتایج یک نظرسنجی نشان می‌دهد که ۳۹ درصد از خریداران، جعبه محصولات را در بدو خرید در شبکه اجتماعی خود شر کرده‌اند و به همین دلیل حداقل ۶۰ درصد از آنها ترجیح می‌دهند، بسته بندی محصولات مشابه جعبه‌های کادویی باشد تا بازخورد بهتری از سوشال دریافت کنند.
مرسوم شدن انتشار ویدئوهای جعبه‌گشایی محصول نیز رویکرد جدیدی در سوشال است که بسته بندی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ۳۵ درصد از خریداران محصولات، در حین تحقیقات برای خرید حداقل یک‌بار ویدئو جعبه‌گشایی محصول را مشاهده کرده اند. برای ۵۵ درصد از مشتریان، این ویدئوها نه‌تنها یک تریگر اولیه بوده بلکه آنها را قانع کرده است تا خرید کنند.
در کنار نتایج مثبتی که انتشار ویدئوهایی مرتبط با بسته بندی محصول در فروش داشته است، روی دیگری نیز وجود دارد و آن وایرال شدن ویدئوهایی از بسته بندی اشتباه و طراحی ضعیف بسته بندی محصول است. برخی از این ویدئوها با عنوان “بسته‌بندی‌های شیطانی” در یوتیوب بازدیدهای چندمیلیونی دارند. مسئله اخیر، باعث شده است بسته بندی و کنترل کیفیت آن بیش‌ازپیش زیر ذره‌بین برود.
خوب بودن در مورد بسیاری از محصولات در دنیای تجارت، در مقایسه با محصول و خدمات ارائه شده توسط رهبر بازار صورت می‌گیرد؛ اما بسته بندی صنعتی که همواره با نمادهایی از خلاقیت به مشتریان خدمت می‌کند؛ خوب بودن چندان ساده تعریف نمی‌شود. خوب یا قابل‌توجه بودن در بسته بندی به معنای داشتن مجموع فاکتورهای ذیل به همراه نوآوری است:
نوع و جنس مخاطبان خود را در بسته‌بندی در نظر بگیرید. یک بسته بندی اشتباه، در پروسه طراحی و ارائه محصولات به مشتریان فکر نکرده است. به کار بردن سلیقه، جنسیت، رده سنی، علایق مشتری در بسته‌بندی کاملا به نفع برند خواهد بود و جذب بازار تجاری را به همراه خواهد داشت. شما قبل‌تر در طراحی لوگو، طراحی سایت، برند بوک و … مخاطبان خود را بارها و بارها برای خود تعریف کرده‌اید. پس در بسته‌بندی محصولات نیز این احساس را به آنها انتقال دهید، که دیده شده‌اند.
ما به طور کامل لیست انواع بسته بندی اشتباه را به شما ارائه دادیم. دیگر هیچ دلیلی برای نگرانی از این بابت وجود ندارد. چون شما همین الان مجهز به دانش بسته‌بندی اصولی و رفع نواقص کار هستید. چه محصولات خود را بفروشید و چه به‌عنوان مارکت پلیس فعالیت داشته باشید، بسته‌بندی بخشی از پروسه بازاریابی شما خواهد بود. که نباید ساده از کنار آن گذر کنید. هر گونه اشتباه و بی‌دقتی در طراحی بسته‌بندی یا پکیجینگ به ضرر کسب و کار خواهد بود و نرخ فروش را کاهش خواهد داد. پس همین الان با چک لیستی که به شما ارائه شد، میزان موفقیت و گپ‌های موجود در طرح بسته‌بندی خود را بسنجید. برای کسب اطلاعات بیشتر نیز می‌توانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
اجازه دهید باتوجه‌به معیارها و خطوط کیفیت ظریف بسته بندی در سال‌های اخیر، هر تخطی از خوب بودن را اشتباهی در بسته‌بندی بدانیم. امروزه شاید نصب لیبل اشتباه بر محصولات (مثلاً تصاویر غیرمرتبط با محصول) کمی دور از ذهن برسد اما همچنان یکی از رایج‌ترین اشتباهات در بسته بندی است. در گام‌های بعدی و اگر بخواهیم جزئی‌تر به‌اشتباه در بسته بندی نگاه کنیم: اولین اشتباه در بسته بندی مربوط به عدم تطابق محصول و بسته بندی است که باعث ارسال پیام اشتباه به مشتری از خود محصول، کاربرد محصول و گرید تولیدی آن است. پس از آن:
