در مقاله قبلی درمورد UI design یا طراحی رابط کاربری برای شما صحبت کردم. و گفتم که محصول خود را باید به گونه ای طراحی کنید که کار با آن برای کاربر آسان باشد. در این مقاله نیز شما را با UX یا همان طراحی تجربه کاربری آشنا خواهیم کرد که کاملا با UI متفاوت اما مکمل هم هستند.
امروزه تجربه کاربری یا UX به یکی از حوزه های پرطرفدار و پر رقابت در دنیای دیجیتال تبدیل شده است. زیرا تمامی شرکت ها می دانند که کاربران بیشتر وقت خود را در دنیای مجازی می گذرانند. البته UX تنها به دنیای اینترنت و نرم افزار محدود نمی شود و از عواملی است که در جذب مشتری تاثیر به سزایی دارد. اما در دنیای دیجیتال، توجه به UX اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
هر چه کاربر تجربه بهتری در استفاده از محصول شما داشته باشد، بیشتر به شما وفادار خواهد ماند. پس درواقع یکی از مهم ترین فاکتور ها که هنگام طراحی محصول باید در نظر گرفت، تجربه کاربری است.
کلمه UX مخفف عبارت (User Experience) می باشد که در زبان فارسی به آن تجربه کاربری یا تجربه کاربر گفته می شود. در واقع هنگامی که کاربر برای اولین بار از یک محصول استفاده میکند، حاصل تعامل او با آن محصول، مجموعه ای از تجربیات خوشایند یا ناخوشایند خواهد بود. و تجربیاتی که در مورد آن محصول به دست می آورد، در آینده می تواند تداعی کننده محصول شما باشد. به مجموع تجربیات مثبت و منفی کاربر از یک محصول UX میگویند.
این تجربه کاربری اگر مثبت واقع شود، کاربر را نسبت به محصول وفادار خواهد کرد و او را متقاعد می کند که باز هم از آن استفاده کند. در صورتی که این تجربه کاربری منفی بوده باشد، ذهن مخاطب نسبت به محصول منفی خواهد ماند، به حدی که ممکن است دیگر هرگز از آن محصول استفاده نکند.
تجربه کاربری به معنی بازخورد کاربر به هنگام استفاده از محصولات یا خدمات شماست. برای نمونه هنگامی که کاربر از محصول شما استفاده میکند، چه حسی دارد و چه فکری میکند.
بی شک، مهمترین اصل در ساخت تجربه کاربری خوب، فراهم آوردن بهترین راه حل، بدون هرگونه پیچیدگی یا دشواری، پیش روی کاربر است. رعایت سادگی و ظرافت در آنچه به کاربر ارائه می دهیم، از اهمیت بالایی در افزایش کیفیت تجربه کاربری برخوردار است.
ممکن است یک محصول به زیبایی طراحی شده و کاربرد آن آسان باشد، اما در صورتی که به رفع نیاز کاربر کمکی نکند، کاربران برای محصولی که نیازی به آن ندارند وقت صرف نمی کنند. یک محصول باید برای کاربر کارآمد باشد، باید حتماً نیاز مخاطب را رفع کند. باید بدانید اگر خلاء مورد نظر کاربر پر نشود، در نتیجه انگیزه ای برای استفاده از محصول یا خدمات شما نخواهد داشت.
سیستمی که محصول یا خدمتی در آن ارائه می شود، باید تا حد امکان برای استفاده ساده و آسان باشد. در واقع باید کاربران قادر به دستیابی به کارهایی که برای انجام آن برنامه ریزی کرده اید، باشند. اگر هنگام خرید یک محصول در وبسایت به آسانی نمی توانید با آن کار کنید و کار کردن با آن پیچیده است به این معنی است که آن محصول در پارامتر Usability ضعیف عمل کرده است.
اگر طراحی یک محصول قابل درک و لذت بخش باشد، کاربر مایل به استفاده از آن می شود. اما اگر اینطور نباشد حتی مفیدترین و کاربردی ترین محصولات می تواند یک تجربه کاربری ضعیف ارائه دهد. محصول یا خدمت شما باید از نظر زیبایی شناختی جذاب واقع شود و در عین حال به آسانی قابل تفسیر باشد. طراحی را تا حد امکان مینیمال و هدفمند و بدون هرگونه پیچیدگی انجام دهید.
یافتن اطلاعات مورد نیاز در مورد یک محصول نیز مهم است. کاربر باید به آسانی بتواند محصول یا خدمات شما را پیدا کند. کاملا واضح است که اگر شما دنبال چیزی بگردید اما آن را پیدا نکنید، از آن صرف نظر می کنید و به سراغ گزینه های دیگر می روید. اطلاعاتی که در معرض دید مخاطب قرار می دهید باید چشم گیر و مرور آن ها آسان باشد. اگر کاربر مشکلی داشته باشد، باید بتواند خیلی سریع راه حل آن را در صفحه شما پیدا کند.
اگر کاربران مجبور شوند بیش از حد به دنبال چیزی بگردند یعنی تجربه کاربری محصول شما مشکل دارد. توجه کنید که عملکردها، محصولات، مطالب و هر چیزی که توسط محصول شما ارائه می شوند به سادگی برای کاربران قابل جستجو باشند.
رعایت این پارامتر باعث شد طراحی به گونه ای شود که برای همه افراد با هر سطح توانایی، حتی افراد توان یاب که اختلال شنوایی، بینایی، حرکتی یا اختلال در یادگیری دارند، قابل استفاده باشد. با توجه به این موضوع هم به نوعی مسئولیت اجتماعی خود را انجام داده اید. و مهم تر از همه هنگامی که در طراحی خود، افراد با توانایی کمتر را هم در نظر می‌گیرید. استفاده برای افراد دیگر هم آسان تر می شود.
اعتبار یک محصول بسیار مهم است. اگر کاربر در اولین باری که از محصول یا خدمات شما استفاده کرد، به شما بی اعتماد شد، شانس دوباره به شما نخواهد داد که باز تجربه بد تکرار شود. زیرا برای کاربران گزینه های بسیاری وجود دارد که جایگزین شما کند.
پس توجه به این مورد هم بسیار مهم است. هر مخاطبی انتظار دارد در مواجهه با محصول یا خدمات شما تجربه ای قابل اطمینان و سرشار از اعتماد را درک کند و در نتیجه در طراحی تجربه کاربری باید بتوانیم اعتماد کاربر را برای استفاده های بعدی از محصول مان جلب کنیم.
حوزه کاری یک طراح UX یا UX Designer بسیار گسترده و متنوع می باشد و از فرآیندهای مختلفی تشکیل شده است اما تمام وظایفی که یک طراح UX انجام می دهد، حول دو نقطه مهم “کاربر” و “محصول مورد طراحی” می چرخد.
وظیفه یک طراح UX تنها این نیست که یک رابط کاربری زیبا که کار با آن آسان است را با یک نرم افزار طراحی کند. بلکه حیطه کاری طراحان UX بسیار فراتر از این موارد است.
طراحان UX برای ایجاد یک وب سایت یا اپلیکیشن حرفه ای که UX مناسبی را به کاربر ارائه بدهد. باید در تمام زمینه ها اطلاعات کافی را داشته باشند تا به بهترین شکل ممکن کار خود را انجام دهند.
مهارت های کلی که یک طراح UX باید داشته باشد:
برقراری ارتباط با افراد گوناگون با اهدافی مانند جمع آوری اطلاعات
توانایی تحلیل اطلاعات و داده ها
طراحی وایرفریم ها و پروتوتایپ ها
تهمدلی با کاربران جهت برآوردن نیازشان
انجام تست های گوناگون و تحلیل نتایج آن ها
توانایی مذاکره و ارائه قوی جهت ارتباط با طرفین معامله
البته لازم به ذکر است که برخی افراد نیز هستند که تمرکز خود را تنها بر یکی از این موارد میگذارند و به طور تخصصی در آن زمینه فعالیت می کنند. تعدادی از این بخش ها را در ادامه شرح خواهیم داد.
در واقع هنگامی که بحث تجربه کاربری می شود، رابط کاربری هم ناخواسته وارد ماجرا می شود. زیرا UI و UX هم در تعریف و هم در اجرا همپوشانی های بسیاری با یک دیگر دارند. اما در عین حال نمیتوان این دو را یک مقوله مشترک در نظر گرفت.
تجربه کاربری تعامل و تجربه کاربر با آن چیزی است که ما با طراحی فضای بصری به عنوان رابط کاربری پیش روی او گذاشته ایم. این یعنی UX و UI به هم وابسته هستند و شاید بخش زیادی از تجربه کاربری مربوط به کار کردن با رابط کاربری طراحی شده برای محصول یا خدمت شما باشد.
رابط کاربری (UI) بدون بهره‌گیری از تجربه کاربری (UX) به یک نقاشی شباهت دارد که بدون داشتن طرحی در ذهن خود، رنگ را بر روی بوم بپاشد.
از طرف دیگر، طراحی UX بدون توجه به UI شبیه به استفاده از قاب یک اثر هنری است. بدون اینکه طرح مناسبی را در آن بتوان جای داد.
بهترین تجربه استفاده از خدمات یا محصول زمانی رخ می دهد که یک رابط کاربری جذاب با ملاحظات مربوط به تجربه کاربری پیش روی مخاطب قرار بگیرد.
در این مقاله آموختید که UX همان تجربیات بدست آمده کاربران پس از کار با سایت شماست. که در نهایت منجر به مراجعه دوباره یا مراجعه نکردن دوباره آن ها به سایت شما می شود. همچنین UX تاثیر مستقیمی بر سئو سایت و رتبه بندی در موتورهای جستجو نیز دارد. پس باید برای طراحی UX سایت باید به اندازه کافی زمان بگذارید.
امیدوارم این آموزش برای شما مفید واقع شود و به کمک آن با مفهوم UX و عوامل موثر در طراحی UX آشنا شده باشید. درصورت وجود هرگونه پرسش یا نظر در این زمینه می توانید آن را در بخش دیدگاه بیان کنید.
