رشد و گسترش استفاده از اینترنت و فضای مجازی باعث گردیده که بسیاری از افراد، کلیه نیازهای خود در رابطه با دسترسی به کالاها و خدمات را با استفاده از ظرفیت اینترنت برطرف نمایند. در مقابل در دنیای اقتصاد شاهد یک تحول شگرف بودیم که اولین اثرات آن را در صنایع بزرگ مالی و حسابداری شاهد بودیم. در مقابل حوزههای سنتی و محافظه کار دیرتر از بقیه به این تغییرات تن دادند. یکی از مصادیق در رابطه با ارائهی خدمات در حوزههای سنتی را میتوان ارائه خدمات حقوقی نامید که به عنوان یک صنعت غیردسترس پذیر شناخته میشد.
صرف نظر از جغرافیا، حرف مشترک بسیاری از افراد این بوده است که خدمات حقوقی از آنجا که به طور غیر شفاف ارائه میشود، عمدتا ناکارآمد، غیرشخصی و توام با هزینهی زیاد است.
وجود دردها و نیازها در رابطه با بازار خدمات حقوقی منجر به ایجاد یکی از مهمترین روندهای استارتاپها در دنیا شد.
بعد از گذشت مطالعات اولیه، راه حلهای فناورانه برای برطرف کردن نیازهای حقوقی افراد که از آن با عنوان "فناوری حقوقی" یاد میشود جای خود را در میان صنعت کسب و کارهای نوآورانه باز نمود که اختصاراً لگالتک Legaltech نامیده میشوند. استارتاپ های حوزهی فناوری حقوقی یا لگال تک در چند سال اخیر رشد فراوانی را تجربه نمودهاند. این فناوریهای حقوقی در دل شرکت های خصوصی یا موسسات حقوقی، با مدلهای اقتصادی زودبازده و پایدار توسعه مییابند و از این طریق بسیاری از خدمات حقوقی سنتی را بسیار سادهتر و بهینهتر در دسترس مردم قرار میدهد. به واسطهی اهمیت و ارزش این کسب وکارها و استقبال چشمگیر از سوی کاربران سرمایه گذاران خطر پذیر نیز وارد این حوزه شدند تا راه حلهای فناورانهی حقوقی با هدف تقویت صنعت ارائهی خدمات حقوقی به یکباره رشد چشمگیری را تجربه نمایند.
مطالعه داستانهای موفقیت آمیز کسب و کارهای حوزهی فناوری حقوقی، ما را به این نتیجه میرساند که حتی بازارهای غیر منعطف و سنتی نظیر بازار ارائهی خدمات حقوقی نیز از تحول آفرینی مصون نمیباشد. موفقیت کسب و کارهای این حوزه باعث گردیده تا در سال 2018 و 2019 سرمایه گذاریها در این زمینه افزایشی نزدیک به هفتصد درصد داشته باشد.
یکی از اولین حوزه هایی که تحول آفرینی در آن رخ داد، موضوعات مرتبط با انتخاب وکیل و دریافت مشاورهی حقوقی تلفنی بود که نه تنها در دنیا، بلکه در ایران نیز بدان توجه شده است. در دنیا شاید بتوان کسب و کارها و غولهای فناوری حقوقی متعددی را شناسایی نمود اما شاید موفقترین آنها را بتوان " https://www.rocketlawyer.com/ " یا " https://www.legalzoom.com/ " نا مید. کسب و کارهایی که فرآیند انتخاب وکیل را بهینه نموده و یک تجربهی خوشایند برای کاربران فراهم آوردند. در ایران نیز شاید بتوان استارتاپ دادیاب " https://www.daadyab.com/ " را در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی و انتخاب وکیل پایه یک دادگستری به عنوان یک کسب و کار موفق برشمرد. کسب و کاری که با تکیه بر دردها و نیازهای موجود در بازار ارائه خدمات حقوقی در ایران، به ارائهی راه حلهای فناورانه به کاربران میپردازد تا کاربران بتوانند وکیل مورد نظر را متناسب با بودجه و سطح اهیمت موضوع پروندهی خود انتخاب کنند. وجود صدها وکیل در سامانه، به افراد طیف متنوعی از انتخابها را میدهد و کاربران میتوانند با مشاهدهی نظرات دیگر کاربران در رابطه با وکلای عضو سامانه و امتیاز آنها، آگاهانه به انتخاب وکیل بپردازند. در کنار آن دادیاب با درنظرگرفتن اصل شفافیت در ارائه خدمات حقوقی، قیمت کلیهی خدمات را در ابتدا مشخص نموده است وکلیه کاربران میتوانند با مشاهدهی قیمت در سامانه، اقدام به انتخاب وکیل مورد نظر خود نمایند. همچنین دادیاب به کاربران خود امکاناتی نظیر درج رایگان سوال، خرید بستههای مشاورهی تخصصی و همچنین دریافت کلیهی اوراق قضایی را در اختیار کاربران خود قرار میدهد. با مقایسهی این کسب و کار با کسب وکارهای خارجی میتوان دریافت که دادیاب به عنوان یکی از استارتاپهای حوزهی فناوری حقوقی، افق روشنی پیش روی فعالیت خود دارد.