مارک زاکربرگ، همان میلیاردر جوانی که از سال‌ها پیش به الگوی بسیاری از کارآفرینان تبدیل شده است، تغییرات شخصیتی بسیاری را از زمان راه‌اندازی فیسبوک تا امروز تجربه کرد. او که بارها خود را دور از سیاست می‌دانست، اکنون به‌‌نوعی نقش یک سیاستمدار کارکشته را در دنیای فناوری ایفا می‌کند. مشاوران مدیرعامل فیسبوک، همیشه تلاش می‌کردند تا او را به دنیای سیاست و اظهارنظر درباره موضوعات روز علاقه‌مند کنند، اما او همیشه از این کار طفره می‌رفت. اکنون و در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، کارآفرین جوان سیلیکون ولی بسیار با روزها و سال‌های گذشته‌اش فاصله دارد. در این مطلب، خلاصه و برداشتی از مقاله وال استریت ژورنال را می‌خوانید که تغییر مسیر و رفتار زاکربرگ و ورود او به دنیای سیاست را تعریف می‌کند.
بنیان‌گذار فیسبوک دیگر مانند گذشته از سیاست گریزان نیست. او ارتباط نزدیکی با کاخ سفید دارد و خصوصا در دوران ترامپ، سیاست‌مدارتر شده است. زاکربرگ با رئیس جمهور خبرساز آمریکا شام می‌خورد، جلسه‌های منظمی با مشاور ارشد کاخ سفید، جرد کوشنر دارد و قانون‌‌گذاران را برای تصویب قانون علیه رقبایی همچون تیک‌تاک، تحت فشار قرار می‌دهد. به‌هرحال بخش اصلی تلاش‌های سیاسی زاکربرگ با هدف حفظ کسب‌وکارش انجام می‌شود.
غول شبکه‌های اجتماعی هر روز با چالش‌های جدیدی دست‌وپنجه نرم می‌کند و فشار از سوی تنظیم‌گران قانونی در کنار تهدید رقبا، همیشه مدیران را آزار می‌دهد. به همین دلیل، ارتباط‌های سیاسی و شخصی استراتژیک، امروز بخش مهمی از زندگی مارک زاکربرگ هستند.
انتخابات سال ۲۰۲۰ ایالات متحده آمریکا اهمیتی چندبرابر برای مردم و سیاست‌مداران دارد. فیسبوک و دیگر شبکه‌های اجتماعی تحت فشارهای شدیدی هستند تا سخت‌گیرانه‌ترین قوانین ممکن را برای جلوگیری از انتشار اخبار دروغ و تبلیغات منحرف‌کننده سیاسی پیاده کنند. فیسبوک در هفته‌های اخیر چارچوبهای ممنوعیت تبلیغات سیاسی را تنگ‌تر کرده است، اما ظاهرا جهت‌گیری‌هایی در رفتار این شرکت دیده می‌شود.
تغییر رفتار و منش سیاسی زاکربرگ، نمادی کاملا واضح از تغییر شخصیت فیسبوک است. شبکه اجتماعی که سال‌ها پیش با تمرکز بر جوامع دانشجویی راه‌اندازی شد، امروز نقشی حیاتی در سیستم سیاسی آمریکا ایفا می‌کند و به «کیسه بوکس» دو حزب اصلی تبدیل شده است. در چهار سال گذشته، فشارهای زیادی از هر دو سمت دموکرات و جمهوری‌خواه به فیسبوک وارد شد و به‌همین دلیل، زاکربرگ ۳۶ ساله خواه ناخواه خود را در مسیر افزایش دانش سیاسی مشاهده کرد. او امروز باید با تیزفهمی بسیار بیشتری نسبت به گذشته، درباره مسائل سیاسی تفکر و تصمیمگیری کند.
برخی افراد نزدیک به فیسبوک ادعا می‌کنند که جهت‌گیری‌های سیاسی زاکربرگ با مخالفت‌هایی از سوی مدیران رده بالا همچون مدیر ارشد عملیات، شریل سندبرگ، روبه‌رو بوده است. نکته مهم اینکه اغلب کارمندان فیسبوک، گرایش‌های سیاسی چپ دارند، اما زاکربرگ در جلسه‌های داخلی به آن‌ها می‌گوید که اکثر مخاطبان شبکه اجتماعی، از گروه‌های محافظه‌کار هستند. به‌همین دلیل او از حذف نشدن پست ترامپ (که مغایر با قوانین داخلی فیسبوک بود) حمایت کرد. تصمیمی که به انتقادهای جدی ازسوی گروه‌های دموکرات و فعالان حقوق بشر منجر شد.
مدیر کمپین تبلیغاتی جو بایدن، انتقادهایی جدی نسبت به سیاست‌ها و اقدام‌های فیسبوک دارد. نماینده کنونی دموکرات‌ها به گفته‌ی اطرافیانش هیچ‌گاه طرفدار جدی زاکربرگ نبوده است. درمقابل سخنگوهای غول شبکه اجتماعی می‌گویند زاکربرگ تمام تلاش خود را برای بی‌طرف نگه داشتن فیسبوک انجام می‌دهد. نکته جالب‌توجه اینکه کمپین ترامپ هم باوجود پذیرفتن زاکربرگ به‌عنوان مدیری عملگراتر از مدیران دیگر سیلیکون ولی، اعتماد زیادی به او ندارد. مدیران کمپین می‌گویند فیسبوک هم مانند دیگر غول‌های دنیای فناوری، خود را داور و تصمیم‌گیرنده انتخابات می‌داند. آن‌ها همیشه از سانسور شدن صحبت‌های ترامپ در شبکه‌های اجتماعی شکایت داشته‌اند.
نزدیکان و همکاران مارک زاکربرگ می‌گویند او باوجود حمایت‌های گاه و بی‌گاه از برخی سیاست‌مداران، به هیچ حزبی تعلق ندارد. به گفته آن‌ها، زاکربرگ تنها «حزب فیسبوک» را شایسته حمایت می‌داند.
اشتباه نکنید! فیسبوک حزب سیاسی ندارد و منظور از حمایت از حزبی با این نام، تمرکز کامل زاکربرگ بر پیشرفت و توسعه شرکت تحت مدیریتش است. او همیشه اعتقاد داشته و دارد که فیسبوک باید از اظهارنظر آزادانه حمایت کند و به ایفا کردن نقش مثبت خود در جهان ادامه دهد.
مارک زاکربرگ فعالیت‌های سیاسی خود را بیشتر روی فرایندهای خیرخواهانه متمرکز می‌کند. او و همسرش ۴۰۰ میلیون دلار به تجهیز مراکز رأی‌گیری و تأمین هزینه‌ها کمک کرده‌اند. البته باز هم هر دو حزب حاکم مخالف فعالیت‌ها بوده‌اند. محافظه‌کاران تمام تلاش خود را به کار می‌گیرند تا کمک‌ها به بخش عمومی نرسد و لیبرال‌ها نیز فعالیت‌های مدیرعامل فیسبوک را ریاکارانه می‌دانند.
هم‌کلاسی‌های زاکربرگ در هاروارد می‌گویند او در سال ۲۰۰۴ نگران انتخاب مجدد جورج دبلیو بوش بود و حتی تا هفته‌های پایانی، جریان انتخابات را دنبال می‌کرد. ازطرفی او از همان ابتدای راه‌اندازی فیسبوک، بی‌طرفی سیاسی خود را فریاد می‌زد و حتی پس از ساعت‌ها جلسه با مشاوران سیاسی، هیچ انتخاب مشخصی از لحاظ طرفداری از حزب‌های سیاسی نداشت. زاکربرگ در آن زمان خود را آزادی‌خواه (Libertarian) نامیده بود.
از سال ۲۰۱۶، ورق برای بازی‌های سیاسی زاکربرگ و روند دور ماندن از دنیای سیاست برگشت. پس از انتخاب شدن ترامپ، منتقدان بسیاری زاکربرگ و فیسبوک را متهم به عدم پیاده‌سازی سیاست‌های صحیح و جلوگیری از انتشار اطلاعات غلط کردند. آن‌ها اعتقاد داشتند همین جریان‌های اطلاعاتی، انتخابات سال ۲۰۱۶ را ناسالم‌تر از تمامی رأی‌گیری‌های گذشته کرد.
زاکربرگ از بحران‌های پس از سال ۲۰۱۶ آموخت که باید بیش از گذشته روی قوانین فیسبوک در ارتباط با رخدادهای سیاسی دقت کند. او فعالیت‌های سیاسی خود را در سال‌های اخیر افزایش داد که البته همگی با هدف رفع چالش‌ها و کمبودهای پلتفرم شبکه اجتماعی بوده‌اند. دیدارهای متعدد با دانشگاهیان و سیاست‌مداران و صحبت کردن درباره تغییر قوانین فیسبوک در ارتباط با آزادی بیان و انتشار اطلاعات صحیح، از اقدام‌های جدی مدیرعامل فیسبوک بوده‌اند.
کارآفرین تاریخ‌ساز قرن ۲۱، امروز بیش از همیشه با سیاست‌مداران ارتباط دارد. او ارتباط نزدیک خود را با کوشنر، داماد و مشاور ارشد ترامپ حفظ کرده و حتی ازطریق واتس‌اپ با او درباره سیاست‌های فیسبوک مشورت می‌کند. برخی منابع نزدیک ادعا می‌کنند وقتی فیسبوک در سال گذشته چارچوبهای جدید مرتبط با اطلاعات سیاسی را منتشر کرد، کوشنر به او گفته بود که برخی از چارچوب‌ها به کمپین‌های انتخاباتی هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه ضربه می‌زند. زاکربرگ همچنین اخیرا جلسه‌هایی جدی با حضور کوشنر و وزیر خزانه‌داری ایالات متحده، استیون منوچین داشت تا فشارها بر تیک‌تاک را افزایش دهد. هرچند باز هم سخنگوهای فیسبوک هرگونه نقش دادن مارک در مسدود شدن تیک‌تاک را تکذیب می‌کنند.
یکی از رفتارهای بحث‌برانگیز زاکربرگ، ارتباط نزدیک او با ناشر راست‌گرای آمریکایی، بن شاپیرو است. شاپیرو مالکیت انتشارات Daily Wire را در اختیار دارد که از حامیان جدی ترامپ محسوب می‌شود. دیلی وایر تاکنون چندین مرتبط توسط سیستم بررسی حقایق فیسبوک به انتشار اطلاعات غلط محکوم شده است. ازطرفی این ناشر به‌خاطر تعامل بسیار زیاد کاربران، جزو محبوب‌ترین ناشران محتوایی فیسبوک محسوب می‌شود. منابع آگاه می‌گویند رابطه زاکربرگ و شاپیرو به حد مهمانی‌های شام خانوادگی، نزدیک است.
آنچه که امروز، بسیاری از رسانه‌ها را به صحبت کردن درباره گرایش‌های سیاسی زاکربرگ واداشته، تأثیر قوانین فیسبوک بر ناشران طرفدار دو حزب اصلی بوده است. دموکرات‌ها اعتقاد دارند برخی از چارچوبهای داخلی فیسبوک، به نفع جمهوری خواهان عمل می‌کند و زاکربرگ در تصمیمگیری این چارچوب‌ها نقشی مهم دارد. به‌هرحال ناشران جمهوری خواه مانند دیلی وایر اعتقاد دارند فیسبوک هیچ کمکی به آن‌ها نمی‌کند. آن‌ها رخدادهای متعدد و مسدودسازی اخبار خود در فیسبوک را گواهی بر این ادعا می‌دانند.
یکی از نکات جالب اظهارنظرها و اقدام‌های سیاسی زاکربرگ، مخالفت‌هایی بوده که به‌خاطر همین اقدام‌ها با شریل سندبرگ ایجاد شده است. سندبرگ که به وضوح خود را دموکرات نشان می‌دهد، تاکنون بحث‌های متعددی درباره تصمیم‌های سیاسی فیسبوک با زاکربرگ داشته است. به‌عنوان مثال، سال گذشته که ویدیوی دیپ‌فیک نانسی پلوسی در فیسبوک منتشر شد، سندبرگ از حذف نشدن آن بسیار عصبانی و ناراحت شده بود. مدیر ارشد عملیات فیسبوک اعتقاد داشت که ویدیو باید شود، درحالیکه زاکربرگ، نمایش کمتر آن در فیدها را تصمیم مناسب‌تری می‌دانست. درنهایت سندبرگ مانند همیشه در رویدادهای عمومی اعلام می‌کند که باوجود تمام اختلاف نظرها، او و زاکربرگ همیشه از یکدیگر حمایت می‌کنند.
درنهایت مارک زاکربرگ سال ۲۰۲۰ تفاوت‌های بسیاری با جوان بلندپروازی دارد که فیسبوک را در خوابگاهش در هاروارد راه‌اندازی کرد. او حتی اگر در ظاهر، جهت‌گیری سیاسی نداشته باشد، یک سیاستمدار خبره محسوب می‌شود. مدیرعامل فیسبوک به‌خوبی از نقش شرکتش در جامعه و دنیای سیاست ایالات متحده (و حتی دیگر نقاط جهان) اطلاع دارد و تلاش می‌کند تا بی‌طرفی را هرچه بیشتر در فرهنگ سازمانی نهادینه کند. هرچند به گواه بسیاری از فعالان سیاسی ایالات متحده، برخی اوقات نتیجه اقدام‌های او به سود یک حزب متمایل می‌شود.
منبع: وال استریت ژورنال
